Cơ chế của thuốc làm mềm phân và lưu ý người dùng nên biết khi sử dụng thuốc nhuận tràng

Thuốc làm mềm phân là một lựa chọn điều trị hữu ích cho nhiều người, giúp giảm thiểu việc rặn mạnh khi đi đại tiện. Tuy nhiên, cũng như bất kỳ loại thuốc nào khác, việc sử dụng thuốc nhuận tràng cũng cần được chỉ định, theo dõi bởi bác sĩ, đặc biệt là đối với những người có các vấn đề sức khỏe đường ruột. Việc hiểu rõ cơ chế của thuốc làm mềm phân cùng chỉ định phù hợp sẽ giúp người bệnh điều trị hiệu quả, an toàn hơn.

Cơ chế của thuốc làm mềm phân điều trị táo bón

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa phổ biến, gây ra nhiều bất tiện, khó chịu cho người bệnh. Để điều trị táo bón, một trong những phương pháp thường được sử dụng là thuốc làm mềm phân hay còn gọi là thuốc nhuận tràng.

Nhóm thuốc này giúp cải thiện tình trạng táo bón bằng cách làm mềm phân, từ đó giúp việc đi đại tiện trở nên dễ dàng, ít đau đớn hơn. Các loại thuốc làm mềm phân chủ yếu chứa muối canxi hoặc natri của docusat, một chất diện hoạt có khả năng đặc biệt trong việc giảm sức căng bề mặt của phân, giúp nước thẩm thấu vào khối phân và làm mềm chúng.

Thuốc làm mềm phân hoạt động theo cơ chế tác dụng cục bộ trong ruột già. Docusate, một thành phần chính trong các thuốc làm mềm phân, có khả năng giảm sức căng bề mặt của phân.

Điều này tạo điều kiện cho nước trong cơ thể dễ dàng thẩm thấu vào khối phân, làm cho phân mềm hơn, dễ dàng di chuyển qua đường ruột. Kết quả là, người bệnh có thể đi đại tiện dễ dàng hơn mà không phải rặn mạnh, giảm thiểu nguy cơ gây đau hoặc tổn thương đến niêm mạc hậu môn. Đây là một phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả cho những người bị táo bón mãn tính hoặc tạm thời.

Thuốc làm mềm phân được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau như viên nang mềm, dung dịch uống hoặc hỗn hợp dung dịch thụt trực tràng. Mỗi dạng thuốc có những ưu điểm riêng, phù hợp với nhu cầu sử dụng của người bệnh.

Trong đó, viên nang mềm rất tiện lợi và dễ sử dụng, trong khi dung dịch uống hoặc hỗn hợp thụt trực tràng có thể mang lại tác dụng nhanh chóng hơn, đặc biệt là khi cần điều trị táo bón cấp tính.

Về cơ chế hoạt động, thuốc làm mềm phân chủ yếu tác động vào ruột già, nơi diễn ra quá trình hấp thu nước và tạo thành phân. Khi thuốc được hấp thụ vào cơ thể, thuốc sẽ hoạt động trực tiếp trong ruột già, làm giảm sự khô cứng của phân cũng như kích thích sự chuyển động của phân qua ruột.

Thông thường, thuốc sẽ bắt đầu phát huy tác dụng trong khoảng thời gian từ 12 đến 72 giờ sau khi sử dụng, tùy thuộc vào từng loại thuốc và liều lượng sử dụng. Do đó, người bệnh thường được khuyến cáo uống thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ, để vào sáng hôm sau, cơ thể có thể tạo ra nhu cầu đi đại tiện.

Đối tượng cần dùng thuốc làm mềm phân

Táo bón là một tình trạng phổ biến, đặc biệt ở những đối tượng có yếu tố nguy cơ cao như phụ nữ sau sinh, bệnh nhân vừa phẫu thuật hoặc người mắc các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Phụ nữ sau sinh là một trong những nhóm đối tượng cần đặc biệt chú ý đến việc sử dụng thuốc làm mềm phân. Sau khi sinh, cơ thể phụ nữ trải qua nhiều thay đổi, đặc biệt là các tổn thương ở khu vực hậu môn - trực tràng do quá trình sinh nở.

Việc phải rặn quá mạnh trong quá trình đi tiêu có thể dẫn đến các vấn đề như trĩ, nứt hậu môn hoặc gây đau hậu môn sau khi đi vệ sinh. Tác động của cơ chế của thuốc làm mềm phân giúp giảm thiểu sự căng tức, giúp phân mềm hơn, từ đó giảm thiểu cảm giác đau đớn.

Bệnh nhân vừa tiến hành phẫu thuật cũng là đối tượng cần được sử dụng thuốc làm mềm phân. Sau phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật vùng bụng hoặc hậu môn, người bệnh có thể gặp phải tình trạng táo bón do thuốc giảm đau hoặc giảm chức năng nhu động ruột.

Việc đi đại tiện khó khăn hoặc phải rặn quá mạnh có thể gây căng tức, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Thuốc làm mềm phân là lựa chọn tốt để giúp làm mềm phân, giảm nguy cơ táo bón và hỗ trợ bệnh nhân phục hồi nhanh chóng.

Bên cạnh đó, bệnh nhân bị trĩ hay nứt kẽ hậu môn là những đối tượng đặc biệt cần sử dụng thuốc làm mềm phân. Trĩ là tình trạng giãn nở bất thường của các tĩnh mạch ở hậu môn, gây đau đớn, khó chịu khi đi đại tiện. Nếu không điều trị đúng cách, trĩ có thể tiến triển thành các dạng nặng hơn, gây biến chứng nghiêm trọng.

Đối với bệnh nhân bị trĩ, việc rặn mạnh khi đi tiêu có thể làm tình trạng trĩ thêm trầm trọng. Thuốc làm mềm phân giúp giảm áp lực lên vùng hậu môn - trực tràng, từ đó giúp giảm thiểu đau đớn, ngăn ngừa các biến chứng.

Ngoài các đối tượng trên, những người cần hạn chế việc rặn quá nhiều khi đi tiêu cũng có thể được chỉ định sử dụng thuốc làm mềm phân. Việc rặn mạnh có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như tăng nguy cơ bị trĩ, nứt hậu môn hoặc ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Thời gian dùng thuốc làm mềm phân

Thuốc làm mềm phân là một nhóm thuốc nhuận tràng được sử dụng phổ biến trong điều trị táo bón. Cơ chế của thuốc làm mềm phân có tác dụng nhẹ và chậm, giúp làm mềm phân, tạo điều kiện cho quá trình đi đại tiện trở nên dễ dàng, ít gây đau đớn hơn.

Tuy nhiên, vì tác dụng của thuốc làm mềm phân không phải ngay lập tức, người dùng cần phải hiểu rõ về thời gian cũng như cách thức sử dụng thuốc để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Thông thường, thuốc làm mềm phân bắt đầu phát huy tác dụng trong khoảng từ 12 đến 72 giờ (tức là trong vòng 1-3 ngày sau khi sử dụng). Đây là khoảng thời gian cần thiết để thuốc có thể làm giảm sức căng bề mặt của phân, giúp nước thẩm thấu vào phân, làm phân trở nên mềm hơn.

Do tác dụng của thuốc diễn ra khá chậm, người bệnh cần kiên nhẫn khi sử dụng thuốc. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có tình trạng táo bón kéo dài hoặc táo bón mãn tính.

Tuy cơ chế của thuốc làm mềm phân tương đối lành tính nhưng thuốc thường chỉ để sử dụng trong thời gian ngắn. Bác sĩ khuyến cáo rằng người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc làm mềm phân trong khoảng thời gian từ một vài ngày đến một tuần. Nếu sau một tuần sử dụng thuốc mà tình trạng táo bón vẫn không cải thiện, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân, từ đó có chỉ định điều trị phù hợp. Việc lạm dụng thuốc nhuận tràng trong thời gian dài có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả cơ chế của thuốc làm mềm phân. Thuốc nhuận tràng làm mềm phân là một biện pháp hữu ích trong việc điều trị táo bón nhưng người sử dụng cần phải đặc biệt chú ý đến cách sử dụng thuốc để đảm bảo an toàn, hiệu quả trong quá trình điều trị.