Thuốc chống đông kháng vitamin K: Tác dụng, cách sử dụng và lưu ý mà người bệnh nên biết

Thuốc chống đông kháng vitamin K đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến huyết khối. Nhờ vào tác dụng ức chế tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K, thuốc giúp giảm nguy cơ hình thành, lan rộng huyết khối trong mạch máu, mang lại hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân có nguy cơ huyết khối cao.

Tác dụng của thuốc chống đông kháng vitamin K

Thuốc chống đông kháng vitamin K là một loại thuốc uống dùng để ngăn ngừa hoặc điều trị các tình trạng liên quan đến huyết khối trong các mạch máu. Thuốc này không có khả năng làm tan các cục máu đông đã hình thành nhưng có công dụng quan trọng trong việc ngăn chặn huyết khối phát triển, giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.

Tại Việt Nam, hai loại thuốc chống đông kháng vitamin K được sử dụng phổ biến là Sintrom (Acenocoumarol) và Coumadin (Warfarin).

Cơ chế hoạt động của thuốc chống đông kháng vitamin K dựa trên việc ức chế quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vào vitamin K trong gan. Vitamin K có vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu, bao gồm yếu tố II, VII, IX và X, giúp ngăn ngừa tình trạng chảy máu.

Khi thuốc kháng vitamin K được sử dụng, quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu này bị ức chế, dẫn đến giảm khả năng hình thành cục máu đông trong cơ thể. Do đó, thuốc giúp ngăn ngừa sự phát triển của các cục máu đông trong mạch máu, đặc biệt có ích trong các trường hợp nguy cơ tắc nghẽn mạch máu cao.

Thuốc chống đông kháng vitamin K được chỉ định trong nhiều tình huống khác nhau nhằm bảo vệ bệnh nhân khỏi các biến chứng nguy hiểm liên quan đến huyết khối. Trường hợp đầu tiên cần đến thuốc này là đối với các bệnh nhân đã thay van tim cơ học, khi bệnh nhân này cần duy trì sử dụng thuốc chống đông suốt đời để đảm bảo van tim hoạt động hiệu quả.

Một tình huống khác mà thuốc chống đông kháng vitamin K đóng vai trò quan trọng là với bệnh nhân bị loạn nhịp tim, đặc biệt là rung nhĩ. Rung nhĩ làm tăng nguy cơ tạo cục máu đông trong tim, nếu cục máu đông này theo dòng máu di chuyển lên não có thể gây đột quỵ não. Việc sử dụng thuốc chống đông giúp giảm nguy cơ đột quỵ do huyết khối não ở những bệnh nhân có nhịp tim không ổn định.

Cách dùng thuốc chống đông kháng vitamin K

Thuốc chống đông kháng vitamin K là một loại thuốc đặc hiệu giúp ngăn ngừa và điều trị các tình trạng liên quan đến huyết khối, được kê đơn cho những bệnh nhân có nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. Sử dụng thuốc chống đông kháng vitamin K yêu cầu phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt các chỉ dẫn về liều lượng cũng như cách dùng để đảm bảo an toàn, hiệu quả điều trị.

Việc lựa chọn liều dùng thuốc chống đông kháng vitamin K dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng bệnh lý, cơ địa của từng bệnh nhân. Liều dùng khởi đầu thường được ước tính ban đầu nhưng sẽ cần điều chỉnh dựa trên kết quả xét nghiệm INR (tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế), nhằm duy trì liều dùng cân bằng, an toàn nhất cho bệnh nhân.

Đối với các bệnh nhân lớn tuổi, suy giảm chức năng gan hoặc có nguy cơ xuất huyết cao, liều dùng bắt đầu thường thấp hơn mức tiêu chuẩn để giảm thiểu rủi ro gây ra các biến chứng xuất huyết.

Để xác định liều dùng phù hợp, bác sĩ dựa vào xét nghiệm INR, một chỉ số phản ánh thời gian đông máu của bệnh nhân. Với những bệnh nhân đã thay van tim cơ học, mục tiêu INR sẽ nằm trong khoảng 2,5 - 3,5, trong khi với các trường hợp khác, INR duy trì ở mức 2 - 3 là phù hợp.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng do bác sĩ chỉ định là cực kỳ quan trọng. Người bệnh cần uống thuốc đều đặn, đúng liều lượng và không tự ý điều chỉnh liều. Uống quá liều có thể gây chảy máu, trong khi liều quá thấp có nguy cơ gây đông máu, làm tăng nguy cơ huyết khối. Nếu cần, người bệnh có thể bẻ nhỏ thuốc để uống đúng theo liều đã được kê.

Bệnh nhân cần thực hiện xét nghiệm INR định kỳ, thường từ 2 đến 4 tuần một lần, để bác sĩ có thể điều chỉnh liều dùng phù hợp. Không nên tự ý mua và sử dụng thuốc chống đông kháng vitamin K mà không có sự chỉ định của bác sĩ, cũng không nên chia sẻ thuốc với người khác vì mỗi người sẽ có liều lượng và cách dùng khác nhau tùy theo tình trạng sức khỏe cụ thể.

Lưu ý khi sử dụng thuốc chống đông

Thuốc chống đông máu là một loại thuốc quan trọng giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong mạch máu, được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh tim mạch, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chống đông, đặc biệt là thuốc kháng vitamin K, yêu cầu người dùng tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Đầu tiên, khi quên uống thuốc, người bệnh có thể uống bù liều đó nếu chưa quá 8 tiếng kể từ thời điểm cần uống. Tuy nhiên, nếu đã qua 8 tiếng, người bệnh nên bỏ qua liều đó mà tiếp tục uống liều kế tiếp theo đúng lịch, tuyệt đối không được uống liều gấp đôi để bù đắp.

Trong trường hợp quên uống thuốc hai lần liên tiếp, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay để có hướng dẫn sử dụng thuốc chính xác.

Một lưu ý quan trọng trong chế độ ăn khi dùng thuốc chống đông kháng vitamin K là tránh các loại thực phẩm giàu vitamin K, vì vitamin này có thể làm giảm tác dụng của thuốc. Những thực phẩm chứa nhiều vitamin K bao gồm các loại rau xanh đậm như cải xoăn, rau bina, gan động vật, rong biển, chuối, trà xanh, ngò tây, lá củ cải, bông cải xanh, cà rốt, cà chua, ớt chuông, hành lá và măng tây.

Trong suốt quá trình sử dụng thuốc, người bệnh cần tránh tham gia các hoạt động có nguy cơ gây thương tích cao như chơi các môn thể thao đối kháng, công việc liên quan đến máy móc sắc bén như máy khoan, máy cưa, dao hoặc đinh. Do tác dụng chống đông máu, người bệnh dễ bị chảy máu nặng nếu có vết thương hở. Người bệnh cũng không nên sử dụng rượu bia khi đang điều trị với thuốc chống đông, vì rượu có thể tăng nguy cơ chảy máu và ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.

Nếu phải thực hiện các xét nghiệm, phẫu thuật hoặc thủ thuật y tế, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về việc đang sử dụng thuốc chống đông kháng vitamin K vì việc này có thể ảnh hưởng đến quá trình trên, gây ra nguy cơ chảy máu trong.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về thuốc chống đông kháng vitamin K. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc chống đông, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, tránh thực phẩm và hoạt động không phù hợp. Việc tuân thủ đúng liều lượng, cách dùng sẽ giúp người bệnh sử dụng thuốc hiệu quả hơn và giảm thiểu các rủi ro không mong muốn.