Lộc nhung: Dược liệu quý giúp bổ thận, tráng dương

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Lộc nhung.

Tên khác: Quan Lộc nhung; Hoàng mao nhung; Huyết nhung…

Tên khoa học: Cornu Cervi Pantotrichum.

Lộc nhung là sừng non có lông nhung và chưa bị xương hóa của Hươu sao đực, có tên khoa học là Cornu Cervi pantotrichum.

Đặc điểm tự nhiên

Hươu thường cao trung bình khoảng 1 m và dài 0,9 – 1,2 m. Lông hươu rất đẹp và mịn, có màu đỏ hồng, trên thân có đốm trắng. Con nai to và mạnh hơn con hươu, lông cứng hơn, màu xám, hoặc nâu, không có đốm. Hươu có chân dài và nhỏ. Đuối hươu ngắn. Hươu có 2 mắt to và có đốm đen bên dưới mắt.

Nai đực bắt đầu có sừng từ năm 2 tuổi và từ năm tuổi trở đi có thể thu hoạch sừng nai. Sừng hươu sẽ rụng vào khoảng cuối mùa hạ và mọc lại vào mùa xuân năm sau. Sừng non mới mọc rất mềm, dài khoảng 5 - 10 cm, mặt ngoài có lông tơ màu nâu nhạt và bên trong chứa rất nhiều mạch máu. 

Nhung của hươu và nai có mùa khác nhau, mùa nhung của hươu vào tháng 2 - 3, của nai vào tháng 4 - 8. Chúng giao phối vào tháng 7 - 8 hằng năm. Con cái có chửa 6 tháng vào khoảng tháng 2 - 3 năm sau thì đẻ. 

Hươu nai sống từng vầy ở núi rừng hoặc đồng bằng. Thức ăn của chúng là cỏ, quả cây và lá non. 

Phân bố, thu hái, chế biến

Nhung hươu có thể thu được từ hươu nai săn bắt được hoặc nuôi. Ở Việt Nam, hươu nai được nuôi nhiều ở tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh. Hươu ăn lá tre, lá mít, lá chuối, dây khoai lang, cây lúa, cây ngô non…

Chế biến nhung hươu

Nhung thường làm như sau: Vào tháng 2 - 3 khi cặp nhung đã đúng tuổi, người ta chọn 3 - 4 người mạnh khỏe, vật ngã hươu xuống, trói 4 chân. Sau đó cưa lấy nhung từ chỗ cách đế nhung 3 cm.

Nhưng cũng chỉ nên lấy có chừng mực để khỏi hại hươu. Muốn hãm cho máu không chảy nữa, người ta dùng mực tàu trộn với than gỗ cho đều rồi bôi vào chỗ cưa thì máu cầm ngay. Sau đó lấy miếng vải gạc hay vải thường thật sạch bọc lấy để ruồi muỗi không đậu vào sinh dòi bọ.

Chế nhung

Sau khi cắt nhung cần chế biến ngay. Có thể chế biến bằng 1 trong 2 cách: 

Cách 1: Ngâm cặp nhung vừa cắt với rượu một đêm, hướng vết cắt lên trên không để cho chất tốt trong nhung ra hết vào rượu. Hôm sau rang cát nóng vừa, để vào 1 cái ống ở giữa để cặp nhung, vẫn để chỗ cắt lên phía trên, thay cát khi nguội, làm như vậy cho đến khi khô. Cất nhung vào hộp có nắp kín trong đó có gạo rang hay vôi chưa tôi để giữ cho khô ráo.

Cách 2: Chỉ tẩm rượu vào nhung rồi sấy khô, khô rồi lại tẩm rượu rồi sấy khô cho đến khi nhung khô kiệt. 

Thường chế biến nhung trong khoảng 2 - 3 ngày. Trung bình một cặp nhung nặng 800 g, khi khô chỉ còn khoảng 250 g. Trước khi dùng nung 1 cái dùi sắt hay miếng sắt cho đỏ lăn xung quanh cho cháy hết lông.

Bộ phận sử dụng

Sừng non có lông nhung và chưa bị xương hóa của Hươu sao đực (Cervus nippon Temminck) có tên khoa học là Cornu Cervi pantotrichum.

Calci phosphat, calci carbonat, protid, keratin, pantocrin...

Lộc nhung chứa calci carbonat

Theo y học cổ truyền

Theo Đông y, Lộc nhung có vị ngọt, tính ôn, quy vào 4 kinh thận, can, tâm và tâm bào. Tác dụng:

• Bổ thận tráng dương, ích tinh huyết, mạnh gân cốt, trừ nhọt độc.

• Lộc nhung có tác dụng điều trị liệt dương, hoạt tinh, tử cung lạnh, khó thụ thai. Dùng làm thuốc bổ khi tinh thần mệt mỏi. Ngoài ra cong điều trị bệnh sợ lạnh, chóng mặt, tai ù, tai điếc (cơ năng), trẻ chậm liền thóp, lưng gối đau lạnh, gân xương mềm yếu, rong huyết, nhọt lâu ngày không liền miệng.

Theo y học hiện đại

Tác dụng giúp bổ thận, tráng dương, sinh tinh

Nhung hươu quy kinh thận, có tác dụng giúp thận sinh tinh, bồi bổ thận khí, giúp thận khí hài hòa từ đó thân thể sẽ tự khắc cân bằng. Sức khỏe từ đó cải thiện, da dẻ hồng hào, tràn đầy nguyên khí.

Lộc nhung tác dụng giúp bổ thận

Tác dụng giúp hỗ trợ điều trị liệt dương, suất tinh sớm

Khoa học Nhật Bản đã chứng minh khi bào chế thuốc Rulodin từ nhung hươu dưới dạng tiêm để trị các rối loạn về sinh lý của nam giới thì thấy hiệu quả, làm tăng sự ham muốn, cương độ, thời gian và chất lượng đều tăng đáng kể.

Tác dụng giúp tăng cường sức khỏe nền tảng, giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai 

Nhung hươu nai có tác dụng giúp tinh thần sảng khoái, cơ thể khỏe mạnh, ăn được nhiều, ngủ tốt, chóng lên cân. Nhung hươu làm cơ thể trẻ em cứng cáp, mau lớn, chóng biết đi. Nhung nai có tác dụng bổ tủy, tạo máu nên nhung hươu đặc biệt tốt với những người ốm dậy, mới sinh, phụ nữ có thai.

Liều dùng mỗi ngày là 1 – 2 g. Tán bột hoà vào nước thuốc uống. Bắt đầu dùng liều nhỏ rồi sau đó tăng dần.

Nhung hươu có tác dụng trị tinh huyết suy kiệt, sắc mặt đen sạm, tai ù, mắt hoa, miệng khô, khát, lưng đau, gối mỏi, tiểu đục, trên táo dưới hàn

Chuẩn bị: Lộc nhung, Đương quy (đều tẩy rượu). Lượng bằng nhau, tán bột.

Thực hiện: Dùng thịt Ô mai nấu thành cao, trộn thuốc bột làm hoàn, liều dùng mỗi ngày 8 - 12 g lúc đói với nước cơm.

Trị tinh huyết đều khô, doanh vệ hao tổn, sốt về chiều, tự ra mồ hôi, hồi hộp, lo sợ, chân tay mỏi, các loại hư yếu 

Chuẩn bị: Lộc nhung (chưng rượu), Phụ tử (bào) đều 40 g.

Thực hiện: Tán bột. Chia làm 4 phần. Thêm Sinh khương 10 lát, sắc uống ấm.

Trị hư yếu, bổ dương, da mặt không tươi, tiểu nhiều, kén ăn

Chuẩn bị: Lộc nhung 20 - 40 g.

Thực hiện: Ngâm rượu 7 ngày, uống dần.

Điều trị phụ nữ bị băng lậu, vô sinh do dương hỏa suy

Chuẩn bị: Lộc nhung 40 g, Thục địa 80 g, Nhục thung dung 40 g, Ô tặc cốt 40 g.

Thực hiện: Tán bột. Ngày uống 8 - 12 g.

Trị liệt dương, tiểu nhiều

Chuẩn bị: Lộc nhung, sao rượu, tán bột.

Thực hiện: Mỗi lần uống 0,8 - 1,2 g với nước sắc 20 g Dâm dương hoắc.

Một số lưu ý khi sử dụng Lộc nhung:

• Kiêng kỵ ở những người âm hư mà hỏa dương mạnh.

• Kiêng kỵ ở Những người cao huyết áp, đái tháo đường, xơ cứng mạch máu, viêm thận, hẹp van tim, tiêu chảy, máu nóng sinh mụn nhọt lở ngứa.

Lộc nhung là dược liệu đang phổ biến ở nhiều nơi. Tuy có nguồn gốc từ thiên nhiên nhưng Lộc nhung có chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ. Quý bạn đọc và người thân không nên tự ý sử dụng hoặc nghe theo bài thuốc kinh nghiệm.

Quý bạn đọc hãy đến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng cơ thể và tham vấn ý kiến. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích. Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi cũng như sự quan tâm của quý bạn đọc ở bài viết khác.