Gắp dị vật thực quản: Cảnh báo nguy hiểm khi ăn uống không cẩn thận

Ăn uống hằng ngày tưởng như đơn giản, nhưng chỉ một khoảnh khắc bất cẩn cũng có thể dẫn đến tình huống nguy hiểm như mắc dị vật thực quản. Nhiều báo cáo y khoa trên thế giới ghi nhận các trường hợp dị vật gây tổn thương niêm mạc, khó thở hoặc thậm chí biến chứng nặng nếu không xử lý sớm.

Trường hợp điển hình: Gắp thành công dị vật 12cm

Trường hợp được ghi nhận tại Sơn La cho thấy mức độ nguy hiểm của dị vật thực quản nếu không xử lý đúng cách. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau, nuốt vướng, nghi ngờ mắc dị vật sau bữa ăn. Khi nội soi thực quản dạ dày, bác sĩ phát hiện cành cây khô dài 12cm, bề mặt nhiều gai, gây trầy xước niêm mạc.

Nhờ thao tác nội soi thận trọng, dị vật được lấy ra theo trục song song với thực quản chỉ trong 15 phút. Sau thủ thuật, người bệnh hết nuốt vướng và sức khỏe ổn định.

Trường hợp này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đến cơ sở y tế sớm thay vì tự xử lý, vốn có thể làm dị vật rơi vào đường thở hoặc gây tổn thương sâu hơn.

Dị vật thực quản là gì? Nguy hiểm ra sao?

Dị vật thực quản xảy ra khi một vật lạ bị mắc lại trong ống tiêu hóa trên, thường là xương, tăm tre, mảnh kim loại hoặc thức ăn có hình dạng sắc nhọn. Những dị vật này có thể gây trầy xước, viêm, thậm chí nguy cơ thủng thực quản nếu không can thiệp kịp thời.

Mức độ nguy hiểm của dị vật thực quản

Dị vật có thể gây ra nhiều vấn đề tùy thuộc kích thước và bề mặt vật mắc lại. Trường hợp tại Sơn La cho thấy cành cây dài tới 12cm, có gai nhỏ, gây tổn thương niêm mạc thực quản và khiến người bệnh đau, nuốt vướng.

Các nghiên cứu y khoa quốc tế cho thấy dị vật có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Chảy máu hoặc trầy xước sâu.
• Nhiễm trùng vùng hầu họng.
• Nguy cơ thủng thực quản.
• Tổn thương lan sang khí quản.

Những biến chứng này thường xuất hiện khi người bệnh cố nuốt thêm thức ăn hoặc tự tìm cách "đẩy vật xuống", làm dị vật đi sâu hơn.

Dấu hiệu cảnh báo mắc dị vật thực quản

Khi mắc dị vật thực quản, người bệnh có thể xuất hiện những biểu hiện bất thường ngay sau bữa ăn hoặc sau khi vô tình nuốt phải vật lạ. Dựa trên mô tả lâm sàng của nhiều ca bệnh, bạn có thể gặp các triệu chứng sau:

Triệu chứng thường gặp

• Cảm giác đau hoặc nuốt vướng.
• Khó nuốt, đau tăng khi nuốt.
• Vướng nghẹn vùng cổ, ngực trên.
• Đau lan lên tai hoặc xuống ngực.
• Chảy nước bọt nhiều do không nuốt được.
• Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể buồn nôn.

Ở bệnh nhân nêu trên, dấu hiệu chủ yếu là đau và nuốt khó ngay sau bữa ăn, kết hợp với vùng hầu họng xung huyết.

Xử lý thế nào khi nghi ngờ mắc dị vật thực quản?

Đây là phần quan trọng vì nhiều người thường hành động theo bản năng như cố nuốt thêm cơm, uống nước hoặc móc họng để lấy dị vật. Tuy nhiên, điều này có thể làm tổn thương nặng hơn.

Các bước nên làm khi nghi ngờ mắc dị vật

Để xử lý an toàn, bạn có thể tham khảo một số hướng dẫn được nhiều tổ chức y tế quốc tế khuyến cáo:

• Giữ bình tĩnh, tránh cố nuốt thêm thức ăn.
• Không tự dùng tay hoặc vật sắc để lấy dị vật.
• Không cố nôn vì có thể gây trầy xước hoặc làm dị vật di chuyển.
• Đến ngay cơ sở y tế có khả năng nội soi cấp cứu.

Trong trường hợp có triệu chứng khó thở, đau dữ dội hoặc nôn ra máu, cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.

Phòng tránh dị vật thực quản: Những thói quen ăn uống an toàn

Bên cạnh việc xử lý kịp thời, việc phòng ngừa đóng vai trò quan trọng. Để hỗ trợ người đọc dễ áp dụng, phần này liệt kê một số thói quen an toàn.

Thói quen nên áp dụng hằng ngày

Các thói quen nhỏ nhưng có giá trị trong việc giảm nguy cơ mắc dị vật thực quản:

• Ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa nói chuyện.
• Không sử dụng tăm tre hoặc vật nhọn khi ăn.
• Kiểm tra kỹ thức ăn có xương, mảnh cứng.
• Tránh ăn uống trong môi trường thiếu ánh sáng hoặc khi vội vã.
• Hướng dẫn trẻ nhỏ không đưa đồ chơi nhỏ vào miệng.

Việc hình thành thói quen an toàn giúp hạn chế những tình huống nguy hiểm tương tự trường hợp bệnh nhân nêu trên.

Dị vật thực quản tuy nghe có vẻ đơn giản nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nếu xử lý sai cách. Từ trường hợp thực tế, chúng ta có thể thấy tầm quan trọng của việc nhận biết dấu hiệu sớm, không tự xử trí và đến cơ sở y tế để được hỗ trợ. Việc duy trì thói quen ăn uống an toàn cũng giúp giảm đáng kể nguy cơ.