Huyết tương là gì? Vai trò của huyết tương đối với cơ thể

Huyết tương có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể chúng ta, điển hình như vận chuyển protein, đông máu, vận chuyển các chất dinh dưỡng và chất thải khác nhau. Bằng cách hiểu tầm quan trọng của huyết tương trong việc duy trì sức khỏe tối ưu, bạn sẽ được trang bị kiến thức tốt hơn để đưa ra quyết định sáng suốt về việc chăm sóc y tế của mình, giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh và hoạt động bình thường.

Huyết tương là gì?

Huyết tương - chất lỏng trong suốt màu vàng chiếm phần lớn trong máu của chúng ta, thoạt nhìn có vẻ như là một thành phần đơn giản. Tuy nhiên, chất lỏng này thực sự vô cùng phức tạp và đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của cơ thể chúng ta. Bao gồm nước, protein, thành phần hữu cơ và muối khoáng, huyết tương đóng vai trò là hệ thống vận chuyển các chất dinh dưỡng và hormone thiết yếu, giúp điều chỉnh huyết áp và mức độ pH, đồng thời đóng vai trò chính trong quá trình đông máu.

Một trong những thành phần quan trọng nhất của huyết tương là protein của nó, chiếm khoảng 7% thể tích huyết tương. Những protein này bao gồm albumin, globulin và fibrinogen, mỗi loại có một vai trò riêng trong cơ thể. Ví dụ, albumin chịu trách nhiệm duy trì áp suất thẩm thấu của máu và vận chuyển các hợp chất không hòa tan, trong khi globulin chứa các kháng thể quan trọng giúp chống lại nhiễm trùng. Mặt khác, fibrinogen đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đông máu bằng cách hình thành fibrin, hoạt động như một loại "lưới" để cầm máu.

Ngoài protein, huyết tương còn chứa nhiều thành phần hữu cơ, bao gồm glucose, vitamin, axit amin và hormone. Các hợp chất hữu cơ này giúp điều chỉnh một loạt các chức năng cơ thể, bao gồm trao đổi chất, miễn dịch, tăng trưởng và phát triển.

Cuối cùng, huyết tương chứa một lượng nhỏ muối khoáng, bao gồm canxi, natri và kali. Mặc dù các khoáng chất này chỉ chiếm một phần nhỏ trong thành phần của huyết tương, nhưng chúng rất quan trọng để duy trì sự cân bằng chất lỏng và mức độ pH thích hợp trong cơ thể.

Vai trò của huyết tương đối với cơ thể

Các tế bào và mô trong cơ thể dựa vào nguồn cung cấp chất dinh dưỡng liên tục, được vận chuyển bằng huyết tương khắp cơ thể. Huyết tương đóng một vai trò quan trọng trong việc vận chuyển protein, với albumin và globulin là hai loại protein chính được vận chuyển. Albumin giúp duy trì áp suất thẩm thấu trong mạch máu, trong khi globulin đóng vai trò là kháng thể chống nhiễm trùng do vi khuẩn.

Huyết tương cũng chứa chất chống đông máu và antithrombin III, giúp kích hoạt chức năng đông máu khi cơ thể bị thương để giảm thiểu mất máu. Nhiều chất dinh dưỡng và chất thải được vận chuyển đến và đi từ các tế bào bằng các chất có trong huyết tương, bao gồm haptoglobin, transferrin và transcobalamin.

Một lượng nhỏ hormone và cytokine cũng được vận chuyển bằng huyết tương, đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động. Khi cần truyền huyết tương, các bác sĩ có thể truyền các thành phần cần thiết để giảm lãng phí và hạn chế các biến chứng có thể xảy ra.

Hiểu được huyết tương là gì, thành phần và vai trò của huyết tương sẽ có ý nghĩa quyết định trong việc phát triển công nghệ truyền máu hiện đại, đảm bảo truyền máu an toàn và hiệu quả. Huyết tương tươi đông lạnh và huyết tương giàu tiểu cầu hiện là những sản phẩm huyết tương được sử dụng chủ yếu. 

Khi nào cần truyền huyết tương?

Truyền huyết tương là một thủ tục y tế quan trọng được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau để giúp điều trị bệnh nhân với nhiều tình trạng sức khỏe. Nhờ những tiến bộ trong công nghệ tách máu và tách thành phần huyết tương, việc truyền huyết tương đã trở nên dễ dàng và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.

Một lý do phổ biến để truyền huyết tương là ở những bệnh nhân bị thiếu hụt bẩm sinh hoặc thiếu hụt các yếu tố đông máu, nơi không có chế phẩm truyền dịch cụ thể. Tình trạng này có thể dẫn đến chảy máu không kiểm soát và các biến chứng khác, có thể được điều trị hiệu quả bằng truyền huyết tương.

Một tình huống khác cần truyền huyết tương là ở những bệnh nhân được truyền một lượng máu lớn và đang bị chảy máu, rối loạn máu. Trong những trường hợp này, truyền huyết tương có thể giúp phục hồi các yếu tố đông máu và ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn.

Chảy máu cấp tính kèm theo giảm các yếu tố đông máu là một tình trạng khác có thể cần truyền huyết tương. Điều này có thể xảy ra do nhiều yếu tố, bao gồm chấn thương, phẫu thuật hoặc một số tình trạng y tế.

Trong một số trường hợp, trao đổi huyết tương có thể được sử dụng để điều trị một số bệnh, chẳng hạn như ban xuất huyết do giảm tiểu cầu. Trong trường hợp này, huyết tương của bệnh nhân được trao đổi với huyết tương của người hiến tặng, có thể giúp khôi phục chức năng tiểu cầu bình thường.

Cuối cùng, rối loạn đông máu do giảm nghiêm trọng các yếu tố đông máu hoặc tiêu thụ là một tình trạng khác có thể cần truyền huyết tương. Điều này có thể xảy ra ở những bệnh nhân mắc bệnh gan, bệnh thận hoặc một số rối loạn di truyền.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu được huyết tương là gì, vai trò của huyết tương đối với cơ thể và các trường hợp nào cần thiết truyền huyết tương. Huyết tương là một thành phần thiết yếu của máu mang các chất dinh dưỡng, hormone và protein quan trọng đi khắp cơ thể chúng ta. Nếu bạn hoặc ai đó mà bạn biết đang gặp phải bất kỳ tình trạng nào cần truyền huyết tương, điều quan trọng là phải nhanh chóng tìm kiếm sự chăm sóc y tế và nhận tư vấn của bác sĩ về khả năng truyền huyết tương cho mình.

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp