Phòng ngừa viêm dạ dày ruột do Rota và các thông tin khoa học về vắc xin ngừa vi rút Rota

Trong bài viết này, Long Châu sẽ chia sẻ đến bạn về những ảnh hưởng tiêu cực của vi rút Rota tại Việt Nam, cùng với những thông tin khoa học về tính hiệu quả và an toàn của vắc xin ngừa vi rút Rota.

Những ảnh hưởng của vi rút Rota tại Việt Nam

Trước tiên, hãy cùng điểm qua những triệu chứng có thể gặp phải khi vi rút Rota xâm nhập vào cơ thể. Khi trẻ nhỏ nhiễm Rota, triệu chứng có thể xuất hiện 2 ngày sau khi tiếp xúc.

• Trẻ bị nhiễm bệnh có thể xuất hiện tiêu chảy nặng, nôn mửa, sốt và đau bụng. Nôn mửa và tiêu chảy ra nước có thể kéo dài từ 3 đến 8 ngày.
• Tình trạng chán ăn và mất nước là hai triệu chứng vô cùng nguy hiểm ở trẻ em, bao gồm cả trẻ sơ sinh. Khi mất nước, trẻ có thể đi tiểu ít, khô miệng và cổ họng, cảm thấy chóng mặt khi đứng và buồn ngủ hoặc bị kích thích bất thường.

Một điều đặc biệt là triệu chứng tiêu chảy nặng do vi rút Rota gây ra lại thường gặp ở ngay lần nhiễm đầu tiên. Một nghiên cứu dịch tễ được thực hiện tại Nigeria cho thấy có tới 77% trẻ em dưới 1 tuổi nhập viện do vi rút Rota, và 20% là trẻ em dưới 5 tháng tuổi. Ngoài ra, một nghiên cứu xu hướng được công bố trên tạp chí Virology Journal đã xác nhận rằng: "Trên phạm vi toàn cầu, nhiễm vi rút Rota là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong do tiêu chảy, chiếm 19,11% số ca tử vong liên quan đến tiêu chảy trong năm 2019."

Quay trở lại Việt Nam, các số liệu và nghiên cứu đã chỉ ra việc gánh nặng do vi rút Rota vẫn còn rất cao:

• Một nghiên cứu về chi phí bệnh tật được công bố trên BMC Public Health cho thấy chi phí trung bình cho mỗi đợt điều trị do nhiễm vi rút Rota là 216 USD, với thời gian nằm viện trung bình kéo dài từ 5 đến 6 ngày.
• Theo số liệu từ Bệnh viện Nhi Trung ương, tổng số ca nhiễm vi rút Rota gây tiêu chảy được ghi nhận trong năm 2022 cao gấp đôi so với năm 2021.
• Một nghiên cứu khác, đăng trên Tạp chí Nhi khoa năm 2022, cho thấy trong số trẻ em dưới 5 tuổi nhiễm vi rút Rota, nhóm trẻ dưới 2 tuổi chiếm tới 68,1%. Ngoài ra, có 43,3% trẻ bị mất nước tại thời điểm nhập viện, và 100% trẻ tiêu chảy có phân toàn nước.

Qua các số liệu trên, có thể thấy rằng gánh nặng khi nhiễm Rota và chi phí điều trị là rất lớn. Vì vậy, việc sử dụng vắc xin ngừa vi rút Rota là giải pháp tối ưu và luôn được ưu tiên từ đầu.

Tại sao vắc xin ngừa vi rút Rota phải là vắc xin đa chủng?

Vi rút Rota có nhiều chủng có thể gây bệnh cho người. Theo một đánh giá có hệ thống trên tạp chí chính thức của Hiệp hội Tiêm chủng Nhật Bản vào năm 2012, có tới 87% trường hợp nhiễm vi rút trên toàn thế giới đều tập trung vào 6 chủng Rota lưu hành phổ biến nhất: G1P[8], G3P[8], G9P[8], 6G4P[8], G12P[8] và G2P[4].

Điều cần lưu ý là các chủng gây bệnh chiếm ưu thế của vi rút Rota sẽ thay đổi theo từng năm và từng khu vực địa lý, kể cả khi vắc xin đã được triển khai, chẳng hạn:

• Một nghiên cứu về xu hướng thay đổi của các chủng vi rút Rota trong hơn 30 năm tại Hokkaido, Nhật Bản đã cho thấy rằng: Trước năm 2000, chủng G1P[8] chiếm ưu thế; giai đoạn từ 2001 đến 2011, 5 chủng G1, G3, G4, G9P[8] trở nên nổi trội; và từ năm 2012 trở đi, chủng G2P[4] bắt đầu gia tăng mạnh mẽ.
• Tại Việt Nam, một nghiên cứu tiến cứu tại 4 bệnh viện giám sát trọng điểm nhằm đánh giá xu hướng và dịch tễ học của vi rút Rota cũng cho kết quả tương tự: Chủng G1P[8] chiếm ưu thế với tỷ lệ 82% vào năm 2013, đã giảm xuống còn 15% vào năm 2015; trong khi đó, chủng G2P[4] tăng từ 5% năm 2013 lên 28% vào năm 2015.

Do đó, vắc xin ngừa vi rút Rota cần phải có phổ bao quát rộng trên nhiều chủng gây bệnh để có thể bảo vệ trẻ toàn diện và hiệu quả nhất.

Sự cần thiết của vắc xin ngừa vi rút Rota

Hiện tại có 3 loại vắc xin ngừa vi rút Rota, đó là Rotavin (Việt Nam), Rotarix (Bỉ) và Rotateq (Mỹ), tất cả đều sử dụng bằng đường uống.

• Vắc xin Rotavin của Việt Nam chỉ có khả năng bảo vệ trẻ khỏi một chủng vi rút duy nhất, đó là G1P[8].
• Trong khi đó, vắc xin Rotarix của Bỉ và Rotateq của Mỹ đều có khả năng bảo vệ trước 5 chủng phổ biến nhất trên toàn cầu.

Ngoài ra, một điểm khác biệt quan trọng là Rotavin và Rotarix chỉ cần hai liều để hoàn thành phác đồ chủng ngừa, trong khi Rotateq yêu cầu ba liều. Tại sao lại có sự khác nhau như vậy, hãy cùng Long Châu tìm hiểu về vắc xin Rotateq thông qua các thông tin khoa học ở phần dưới đây.

Tính hiệu quả và an toàn của vắc xin Rotateq qua các bằng chứng khoa học

Rotateq, một loại vắc xin ngừa vi rút Rota, được phát triển bởi Merck Sharp & Dohme (MSD), một công ty dược phẩm đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ.

Giống như các loại vắc xin khác, Rotateq đã trải qua nhiều giai đoạn thử nghiệm lâm sàng nghiêm ngặt trước khi được cấp phép lưu hành trên thị trường. Trong số đó, không thể không kể đến nghiên cứu REST (The Rotavirus Efficacy and Safety Trial). Đây là một trong những thử nghiệm vắc xin lớn nhất với sự tham gia của hơn 70.000 trẻ sơ sinh đến từ 11 quốc gia ở 3 châu lục, trong khoảng thời gian từ 2001 - 2004.

REST đã tiến hành đánh giá hiệu quả của việc tiêm vắc xin Rotateq, tập trung vào tiêu chí chính là mức độ an toàn liên quan đến nguy cơ mắc bệnh lồng ruột ở trẻ nhỏ. Kết quả của nghiên cứu REST mang lại những con số và thông tin rất tích cực:

• Rotateq giảm gần như 100% tỷ lệ nhập viện và nhập khoa cấp cứu vì viêm dạ dày ruột do Rota (các chủng từ G1 đến G4) ngay từ liều đầu tiên và giảm đến 91% sau liều thứ 2.
• Khi chủng ngừa Rotateq, không có sự gia tăng đáng kể nguy cơ lồng ruột, điều này đã khẳng định tính an toàn của vắc xin.
• Đặc biệt, dữ liệu nghiên cứu cho thấy vắc xin Rotateq có hiệu quả bảo vệ lâu dài, lên tới 7 năm.

Tại sao vắc xin Rotateq cần phải uống 3 liều để hoàn thành phác đồ?

Vắc xin Rotateq đã được chứng minh có tính hiệu quả và an toàn qua nhiều nghiên cứu. Vậy tại sao vắc xin này lại yêu cầu phác đồ 3 liều, thay vì 2 liều như một số loại vắc xin khác? Để đi tìm câu trả lời, chúng ta hãy cùng xem lại về chu kỳ nhiễm vi rút Rota tự nhiên.

Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New England chỉ ra rằng lần đầu tiên nhiễm vi rút Rota, các triệu chứng bệnh thường nghiêm trọng hơn so với các lần nhiễm sau. Đồng thời, khả năng bảo vệ chống lại bệnh, dù ở mức độ nặng hay nhẹ, đều tăng lên sau mỗi lần nhiễm. Đặc biệt, mức độ bảo vệ gần như đạt 100% đối với các thể bệnh trung bình và nặng.

Với các đặc điểm trên, vắc xin Rotateq đã được thiết kế để mô phỏng lại chu kỳ nhiễm tự nhiên của Rota, nghĩa là 3 liều của vắc xin đã mô phỏng lại 3 lần “xâm nhập” của vi rút Rota vào cơ thể. Việc này nhằm củng cố khả năng bảo vệ của cơ thể luôn ở mức cao nhất bất kể trường hợp bệnh ở thể nhẹ, trung bình hay nặng.

Không chỉ riêng vắc xin Rotateq và bệnh do vi rút Rota, bất kỳ loại vắc xin phòng ngừa bệnh nào cũng đều đã được nghiên cứu và đánh giá bằng các chứng cứ khoa học để đưa ra được phác đồ tối ưu. Do đó, việc tuân thủ đầy đủ phác đồ là rất quan trọng để hệ miễn dịch có thể phát triển hoàn chỉnh và bảo vệ cơ thể một cách hiệu quả hơn trước các tác nhân gây bệnh.

Tóm lại, trẻ tử vong sớm vì viêm dạ dày ruột do vi rút Rota là một vấn đề cần được chú ý và quan tâm. Vắc xin ngừa vi rút Rota đã được chứng minh về độ hiệu quả và an toàn qua nhiều nghiên cứu khoa học có giá trị.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị tiêm chủng có các loại vắc xin thế hệ mới nhất từ các nhà sản xuất hàng đầu trên thế giới. Liên hệ với Tiêm chủng Long Châu qua Hotline 1800 6928 để được tư vấn, hẹn lịch miễn phí hoặc đặt lịch online tại đây.