Dền: Cây rau mọc hoang với nhiều bài thuốc trị bệnh

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Dền gai

Tên khác: Rau dền gai, Thích hiện, Dền hoang, Phặc hôm nam (Tày), La rum giê la (Bana).

Tên khoa học: Amaranthus spinosus là loài thực vật có hoa thuộc họ Dền Amaranthaceae.

Đặc điểm tự nhiên

Dền gai thuộc cây thân thảo, có chiều cao trung bình từ 0,3 – 0,7 m. Cây không có lông nhưng phân thành nhiều cành. Lá mọc so le với hình thuôn dài, mặt trên có màu xanh dợt. Cuống lá dền gai dài, có cánh. Ở gốc cây có gai dài khoảng 3 – 15 mm. Hoa mọc thành sim và xếp sát nhau ở nách lá. Quả có dạng túi, hình trứng nhọn một đầu. Hạt có màu đen.

Phân bố, thu hái, chế biến

Dền gai là loại cây mọc dại nên có thể tìm thấy ở khắp các tỉnh thành từ Bắc vào Nam. Cây mọc tự nhiên, phổ biến ở vùng đồng bằng và trung du nước ta, có thể tìm thấy cây ở các khu đất bỏ trống hoặc ven đường.

Mùa hoa quả khoảng tháng 6 đến tháng 8. Dền gai có thể dùng tươi hoặc khô đều được. Đối với dạng khô, sau khi thu hoạch về đem rửa sạch, cắt ngắn và phơi khô.

Bộ phận sử dụng

Toàn cây.

Cây và rễ rau dền hoang chứa lượng nitrat kali nhất định.

Theo y học cổ truyền

Trong y học dân gian của Ấn Độ, tro của quả dền gai được sử dụng cho bệnh vàng da. Nước chiết từ rễ và lá của nó đã được dùng làm thuốc lợi tiểu ở Việt Nam.

Theo Đông y, dền hoang có tính hơi lạnh, vị ngọt nhạt tác dụng lợi tiểu, thu liễm ngừng tả, thanh nhiệt và trừ thấp. Mỗi bộ phận của dược liệu này đều có tác dụng điều trị bệnh khác nhau.

Theo y học hiện đại

Cả cây dùng chữa mụn nhọt, thận hư, lậu, lỵ, giải nhiệt, giảm đau, lợi tiểu, điều kinh.

Không tìm thấy thông tin.

Trật đả, ứ huyết: 

Dùng cành lá hay toàn cây nấu nước uống, mỗi ngày 10 – 15g; hoặc dùng tro uống với nước chín hay nước trà, mỗi lần 8 – 12g.

Lậu: 

Dùng 5 – 6 rễ non nhai như nhai trầu trong một ngày, liên tục trong vòng một tuần lễ thì đỡ.

Lỵ vi khuẩn và viêm ruột nhiệt tả: 

Dùng 160g lá tươi hay 80g lá khô sắc uống; hoặc phối hợp với cây Mã đề, bằng nửa lượng Dền gai, cùng sắc uống.

Không tìm thấy thông tin.