Trà xanh

Green tea là gì?

Green Tea (Trà xanh) có nguồn gốc từ Trung Quốc và Ấn Độ, đã được tiêu thụ và ca ngợi vì lợi ích sức khỏe của nó trong nhiều thế kỷ trên toàn cầu, nhưng gần đây mới trở nên phổ biến ở Hoa Kỳ.

Trà là thức uống được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới sau nước. Tuy nhiên, 78 phần trăm trà được tiêu thụ trên toàn thế giới là màu đen và chỉ khoảng 20 phần trăm là màu xanh.

Tất cả các loại trà, trừ trà thảo mộc, đều được ủ từ lá khô của bụi Camellia sinensis. Mức độ oxy hóa của lá quyết định loại trà.

Green tea được làm từ lá chứa ôxy hóa và là một trong những loại trà ít được chế biến. Do đó, nó chứa nhiều chất chống oxy hóa, nhất và các polyphenol có lợi.

• Green tea đã được sử dụng trong y học cổ truyền Ấn Độ và Trung Quốc.
• Có rất nhiều loại green tea khác nhau có sẵn.
• Green tea có thể giúp ngăn ngừa một loạt bệnh bao gồm cả ung thư.

Điều chế sản xuất

Hiện nay các phương pháp chiết xuất các hợp chất catechin từ chè xanh - hay còn gọi là polyphenol chè xanh đƣợc áp dụng rộng rãi ở Trung Quốc và trên thế giới.

Dựa trên tính chất hóa học đặc trƣng của catechin là các hợp chất phân cực, hay gặp trong chè xanh dưới dạng các glycosid dễ tan trong nước nóng và các dung môi hữu cơ có độ phân cực cao như ethanol, methanol, hoặc hỗn hợp của chúng với nước nên người ta thường chọn các dung môi này để chiết các catechin ở giai đoạn đầu tiên.

Kết quả sàng lọc hoạt tính chống ôxy hóa của các dịch chiết cũng cho thấy khi chiết chè xanh bằng các dung môi phân cực cho các sản phẩm có hoạt tính mạnh hơn so với khi chiết bằng các dung môi có độ phân cực yếu như n-hexane, ete dầu hỏa, ether ethylic, hay hỗn hợp của ether ethylic với chloroform, aceton, ethyl acetate [59-61]. Mặc dầu vậy, trong dịch chiết tồn tại một lượng lớn các hợp chất không mong muốn bị chiết cùng với catechin, thêm vào đó các glycosid cũng bị thủy phân khi sử dụng dung môi chiết là dung dịch nước axit.

Các dung môi phân cực yếu, lại có đặc tính ưu việt hơn khi tiến hành tinh chế các dịch chiết của dung môi phân cực. Phần lớn các catechin có phân tử lượng thấp và các aglycon đều bị hòa tan trong các dung môi này và hầu hết các hợp chất này đều có tính chống ôxy hóa cao. 

• MAE: Phương pháp chiết có hỗ trợ viba. Dung môi Ethanol/nƣớc (1:1, v/v), tỷ lệ dung môi/nguyên liệu là 20/1. Thời gian tác dụng của viba trong 4 phút và ngâm tĩnh 90 phút ở 20°C.
• UE: Phương pháp chiết có hỗ trợ siêu âm. Dung môi Ethanol/nước (1:1, v/v) tỷ lệ dung môi/nguyên liệu là 20/1. Thời gian chiết 90 phút, nhiệt độ chiết 20 - 40°C.
• Soxhlet: Chiết hồi lưu trên phễu Soxhlet trong 45 phút, nhiệt độ chiết 85°C.

Nhìn chung, các phương pháp nêu trên đều có ưu điểm cho hiệu suất thu nhận catechin cao, phù hợp với các nước phát triển có trình độ kỹ thuật và công nghệ cao, tự chủ được các dung môi và hóa chất cơ bản. Đây cũng là các yếu tố kỹ thuật quan trọng để có giá thành sản phẩm thấp, đặc biệt có ý nghĩa đối với các quốc gia và vùng lãnh thổ không có nguyên liệu chè phế loại.

Cơ chế hoạt động

• Tăng khả năng đốt cháy calo (sự sinh nhiệt);
• Khởi động khả năng đốt cháy chất béo (oxy hóa chất béo);
• Cung cấp sự bảo vệ chống oxy hóa mạnh mẽ;
• Green Tea cung cấp một loạt các chất dinh dưỡng cho sức khỏe, bao gồm mức độ EGCG cao hơn;
• EGCG là chất chống oxy hóa phong phú và mạnh mẽ nhất được tìm thấy trong các lá trà. Sản phẩm này có chứa 400mg EGCG cho liều dùng hàng ngày tối đa.

Chiết xuất trà xanh Camellia Sinensis hoàn toàn là 1 chiết xuất tự nhiên từ thực vật, do đó nói về độ lành tính sẽ khá cao, nhưng không phải mọi làn da đều có thể thích hợp sử dụng, nhất là da nhạy cảm dễ kích ứng.

Nếu nói về mặt khoa học, có rất nhiều bằng chứng chứng minh chiết xuất trà xanh Camellia Sinensis có khả năng chống oxy hóa cao và là thành phần có thể giảm nguy cơ ung thư hiệu quả. Nhiều nghiên cứu, bao gồm cả những nghiên cứu được tiến hành bởi Hiệp hội nghiên cứu ung thư (American Association for Cancer Research) và tạp chí Y tế dự phòng (Preventative Medicine) đều đã chứng minh rằng việc uống trà xanh có thể ngăn ngừa hình thành khối u ung thư ở cả người và chuột thí nghiệm.

Mặc dù các thử nghiệm về trà xanh trên da có giới hạn, tuy nhiên hầu hết các chuyên gia da liễu đều đồng tình rằng trà xanh là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, hất chống viêm và cũng là thành phần có khả năng chống lão hóa.

Lý giải điều này, người ta cho rằng chính là nhờ trong trà xanh có chứa polyphenol epidallocatechin-3-gallate được biết đến với tên viết tắt là EGCG, có thể nhiều bạn đã từng nghe nói đến. EGCG vốn được biết đến rộng rãi với khả năng chống ung thư và chống oxy hóa rất tốt, thành phần này cũng được chứng minh có khả năng ức chế nguy cơ ung thư da sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Sử dụng trà xanh có chứa EGCG có hiệu quả làm giảm quá trình oxy hóa của cơ thể, đồng thời tăng cường hoạt động của các enzyme và acid amin (chủ yếu là Catalase và Glutathione).

Một nghiên cứu vào năm 2003 khi được công bố trên tạp chí sinh hóa dinh dưỡng (the Journal of Nutritional Biochemistry)  đã chứng minh trà xanh còn có tác dụng làm giảm tia cực tím gây ra viêm da, có thể giúp làm giảm mẩn đỏ, dấu hiệu kích ứng cũng như hiện tượng Rosacea (1 bệnh gây đỏ da). Trong khi đó 1 nghiên cứu gần đây cho thấy EGCG gián tiếp đóng vai trò như 1 thành phần bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách loại trừ các tia cực tím có khả năng gây ra gốc tự do trong cơ thể, ngăn ngừa sự phân hủy Collagen và giảm thiệt hại của tia UV (Nguồn: Tạp chí khoa học Da liễu - The Journal of Dermatological Science, 12/2005 - trang 195-204). 

Trong thực tế, trà xanh cũng được chứng minh có thể giúp cải thiện và hoạt động tốt với các thành phần hấp thụ tia UV khác.

Tuy các tài liệu nghiên cứu về khả năng hỗ trợ làm giảm nếp nhăn và chống chảy xệ da của trà xanh không được thực hiện nhiều, nhưng dựa vào các tài liệu nghiên cứu có thể thấy việc trà xanh giúp làm chậm sự phát triển của 1 số dấu hiệu lão hóa có thể nhìn thấy bằng mắt thường là hoàn toàn không thể nghi ngờ.

Một nghiên cứu năm 2005 với 40 phụ nữ bị lão hóa nặng được cho sử dụng kem dưỡng da chiết xuất trà xanh và thực phẩm chức năng bổ sung có chứa trà xanh. Sau 8 tuần, sinh thiết da trong phòng thí nghiệm của những người phụ nữ được điều trị bằng trà xanh có sự cải thiện đáng kể về độ đàn hồi.

Khả năng chống lão hóa của trà xanh được cho là có thể phát huy hiệu quả cao hơn nếu được sử dụng kết hợp với các thành phần chống nắng. Với nồng độ thấp khoảng 0.4%, trà xanh thường mang lại nhiều lợi ích trong quá trình chăm sóc da. Do đó, ngày nay bạn rất dễ dàng tìm thấy chiết xuất tinh chất trà xanh Camellia Sinensis này trong hầu hết các sản phẩm chăm sóc cá nhân như kem dưỡng ẩm da mặt, sữa rửa mặt, kem dưỡng da, kem điều trị chống lão hóa, kem chống nắng, có cả trong dầu gội, xả, thuốc nhuộm tóc, sản phẩm điều trị bệnh Rosacea, điều trị mụn và kem cạo râu nữa nhé.

• Khi dùng chiết xuất trà xanh dùng để xông da mặt thì sẽ có thể dưỡng ẩm và làm se khít lỗ chân lông. 
• Chiết xuất trà xanh cũng giúp bảo vệ chống lại các tác hại từ tia UVB.
• Hỗ trợ điều trị bệnh da vỏ cam (cellulite).
• Nhờ khả năng kháng viêm nên có thể ngăn ngừa được vi khuẩn giúp loại bỏ sự hình thành của mụn.
• Thành phần Methylxanthine được cung cấp như một thuốc giãn mạch, giúp chống sự tích tụ lipid ngăn chặn hình thành nên các tế bào mỡ.
• Thành phần Polyphenol bên trong chiết xuất trà xanh có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, ức chế được collagenase- enzyme gây ra sự suy thoái collagen.
• Kháng khuẩn, làm dịu tình trạng mụn, viêm nhiễm.
• Làm se da, hỗ trợ kiểm soát dầu nhờn.
• Chống oxy hóa, bảo vệ da trước các tác nhân gây hại từ ánh nắng mặt trời.
• Green tea và phòng chống ung thư: Theo Viện Ung thư Quốc gia, các polyphenol trong trà đã được chứng minh là làm giảm sự phát triển của khối u trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và động vật và có thể bảo vệ chống lại thiệt hại do bức xạ tia cực tím UVB gây ra.

Ở những nước tiêu thụ nhiều green tea, tỷ lệ ung thư có xu hướng thấp hơn, nhưng không thể biết chắc liệu green tea ngăn ngừa ung thư ở những nhóm dân số cụ thể này hay do các yếu tố lối sống khác.

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra tác động tích cực của green tea đối với các loại ung thư sau:

• Nhũ hoa;
• Bọng đái;
• Buồng trứng;
• Đại trực tràng (ruột);
• Thực quản (cổ họng);
• Phổi;
• Tuyến tiền liệt;
• Làn da.

Các nhà nghiên cứu tin rằng hàm lượng polyphenol cao trong trà giúp tiêu diệt các tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển. Tuy nhiên, cơ chế chính xác mà trà tương tác với các tế bào ung thư vẫn chưa được biết rõ.

Tuy nhiên, các nghiên cứu khác đã không phát hiện ra rằng trà có thể làm giảm nguy cơ ung thư. Lượng trà cần thiết cho tác dụng phòng ngừa ung thư cũng rất khác nhau trong các nghiên cứu – từ 2 đến 10 tách mỗi ngày.

Green tea có lợi cho tim: Một nghiên cứu năm 2006 được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ kết luận rằng tiêu thụ green tea có liên quan đến việc giảm tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân, bao gồm cả bệnh tim mạch.

Nghiên cứu đã theo dõi hơn 40.000 người Nhật Bản trong độ tuổi từ 40 đến 79 trong 11 năm, bắt đầu từ năm 1994.

Những người tham gia uống ít nhất 5 tách trà Green tea mỗi ngày có nguy cơ tử vong (đặc biệt là do bệnh tim mạch) thấp hơn đáng kể so với những người uống ít hơn một tách trà mỗi ngày).

Green tea và giảm cholesterol: Một phân tích của các nghiên cứu được công bố vào năm 2011 cho thấy rằng tiêu thụ green tea, dưới dạng đồ uống hoặc ở dạng viên nang, có liên quan đến việc giảm đáng kể nhưng khiêm tốn trong tổng số và LDL hoặc cholesterol “xấu”.

Nguy cơ đột quỵ và green tea: Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Stroke: Journal of the American Heart Association, uống green tea hoặc cà phê thường xuyên có liên quan đến việc giảm nguy cơ đột quỵ.

Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Yoshihiro Kokubo, cho biết “Đây là nghiên cứu quy mô lớn đầu tiên kiểm tra tác động kết hợp của cả green tea và cà phê đối với nguy cơ đột quỵ. Bạn có thể thực hiện một thay đổi nhỏ nhưng tích cực trong lối sống để giúp giảm nguy cơ đột quỵ bằng cách thêm green tea vào chế độ ăn uống hằng ngày của bạn”.

Green tea cho bệnh tiểu đường loại 2: Các nghiên cứu về mối quan hệ giữa green tea và bệnh tiểu đường không nhất quán. Một số đã cho thấy nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 ở những người uống green tea thấp hơn so với những người không uống trà, trong khi các nghiên cứu khác không tìm thấy mối liên hệ nào giữa việc uống trà và bệnh tiểu đường.

Green tea và giảm cân: Green tea có thể thúc đẩy giảm cân nhỏ, không đáng kể ở người lớn thừa cân và béo phì; tuy nhiên, vì việc giảm cân trong các nghiên cứu là rất nhỏ, nên không chắc rằng green tea là quan trọng về mặt lâm sàng để giảm cân.

Green tea và các bệnh viêm da: Một nghiên cứu năm 2007 kết luận rằng green tea có thể hứa hẹn là một phương pháp điều trị mới cho các chứng rối loạn da như bệnh vẩy nến và gàu. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu một mô hình động vật về các bệnh viêm da, thường được đặc trưng bởi các mảng da khô, đỏ, bong tróc do tình trạng viêm và sản sinh quá mức của các tế bào da. Những người được điều trị bằng green tea cho thấy các tế bào da phát triển chậm hơn và sự hiện diện của một gen điều chỉnh chu kỳ sống của tế bào.

Trí nhớ làm việc và tác dụng của green tea: Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Psychopharmacology cho thấy rằng green tea có thể tăng cường chức năng nhận thức của não bộ, đặc biệt là trí nhớ hoạt động.

Nhóm nghiên cứu cho biết phát hiện của họ cho thấy green tea có thể có triển vọng trong việc điều trị các chứng suy giảm nhận thức liên quan đến rối loạn tâm thần kinh, chẳng hạn như chứng mất trí.

Green tea và bệnh Alzheimer: Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2011, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra tác dụng của một thành phần của green tea, CAGTE (hoặc chiết xuất green tea “có sẵn trong ruột”), sau khi nó được tiêu hóa, để xem nó ảnh hưởng như thế nào đến một loại protein quan trọng trong bệnh Alzheimer.

Hiệp hội Alzheimer nhận xét rằng “Nghiên cứu này bổ sung vào nghiên cứu trước đó cho thấy green tea có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một liều lượng hóa chất trà xanh hoạt tính cao hơn nhiều so với những gì có thể được tìm thấy trong cơ thể người. Cần nghiên cứu thêm để xem liệu trà xanh có tác dụng bảo vệ với liều lượng thấp hơn nhiều hay không và để hiểu cơ chế liên quan.”.

Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng green tea có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa sâu răng, căng thẳng, mệt mỏi mãn tính, điều trị các bệnh về da và cải thiện tình trạng viêm khớp bằng cách giảm viêm.

• Dùng với bồn tắm để ngâm mình.
• Dùng với đèn xông tinh dầu để tỏa hương thơm.
• Dùng để xông da mặt.

Sử dụng trong lĩnh vực thực phẩm, chiết xuất trà xanh tự nhiên được sử dụng như chất chống oxy hóa tự nhiên, chất chống trầy xước và các chất chống mờ.

Chiết xuất trà xanh có thể được sử dụng trong lĩnh vực mỹ phẩm như là nguyên liệu và hóa chất phụ gia, nó có tác dụng chống nhăn và chống lão hóa. Nó có thể làm sạch, ngăn ngừa và điều trị bệnh da và nhạy cảm, sâu răng, mảng bám răng, viêm nha chu và halitosis, bảo vệ da khỏi tia UV mặt trời và ngăn ngừa ung thư da.

Chiết xuất trà xanh có thể được sử dụng làm nguyên liệu trong lĩnh vực dược phẩm để phòng ngừa và chữa bệnh tim mạch, tiểu đường. Nó có hiệu lực của tiệt trùng và chống virus.

Bột chiết xuất từ trà xanh có sẵn như là nguyên liệu trong lĩnh vực sản phẩm chăm sóc sức khỏe.

Chiết xuất trà xanh là nguyên liệu mỹ phẩm, có nghĩa là bạn không nên dùng riêng để bôi ngoài mà nên phối hợp trong các công thức làm mỹ phẩm.

Có rất ít hoặc không có tác dụng phụ hoặc chống chỉ định uống Green tea cho người lớn. Tuy nhiên, những rủi ro hoặc biến chứng sau đây cần được làm rõ:

• Nhạy cảm với caffein – Những người nhạy cảm với caffein nghiêm trọng có thể bị mất ngủ, lo lắng, khó chịu, buồn nôn hoặc đau bụng.
• Thuốc làm loãng máu – Những người dùng thuốc làm loãng máu (thuốc chống đông máu) như Coumadin / warfarin nên uống green tea một cách thận trọng do hàm lượng vitamin K của nó. Bạn cũng nên tránh dùng green tea và aspirin, vì chúng đều làm giảm hiệu quả đông máu của tiểu cầu.
• Các chất kích thích khác – Nếu dùng chung với các loại thuốc kích thích, green tea có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim.

Các chất bổ sung green tea chứa hàm lượng cao các chất hoạt tính có thể gây ra các tác dụng phụ và tương tác với các loại thảo mộc, chất bổ sung hoặc thuốc khác.

Các chất bổ sung green tea không được kiểm soát bởi FDA và cũng có thể chứa các chất khác không an toàn cho sức khỏe hoặc có lợi cho sức khỏe chưa được chứng minh. Luôn luôn kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ loại thảo mộc hoặc chế độ bổ sung nào.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, những người có vấn đề về tim hoặc huyết áp cao, các vấn đề về thận hoặc gan, loét dạ dày hoặc rối loạn lo âu không nên dùng các chất bổ sung hoặc chiết xuất từ green tea.