Ung thư da: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Ung thư da là hiện tượng phát triển lệch lạc không theo trật tự của các tế bào biểu bì trong cơ thể dẫn đến hình thành khối u. Ung thư da có 2 dạng:

• Ung thư da hắc tố (Melanoma): Có mức độ nguy hiểm cao nhất nhưng ít bệnh nhân gặp phải dạng ung thư này.
• Ung thư da không kể hắc tố (không Melanoma): Ung thư biểu mô tế bào đáy và Ung thư biểu mô tế bào vảy, là 2 dạng ung thư da thường mắc phải.

Người thường sống ở khu vực gần miền xích đạo, là nơi có bức xạ cực tím vô cùng lớn dễ bị ung thư da và ảnh hưởng đến sức khỏe về da của con người.

Ung thư da thường gặp ở nam nhiều hơn nữ, người da trắng và chủ yếu ở người già. Bệnh thường xuất hiện ở vùng da hở đầu mặt cổ với tỷ lệ 90%. Tỷ lệ mắc ung thư da ở Việt Nam vào khoảng 2,9 - 4,5/ 100.000 dân. Ung thư da nếu được phát hiện sớm có thể điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.

Tìm hiểu thêm: Các giai đoạn ung thư da cần biết

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư da

Các dấu hiệu, triệu chứng của từng loại ung thư da khác nhau sẽ khác nhau:

Ung thư da biểu mô tế bào đáy:

• Thường gặp ở vùng mũi, má, thái dương, mặt;
• Bệnh khởi đầu là vết loét nhỏ, đáy nhẵn, bờ nông, mặt đáy giãn mao mạch, đóng vảy mỏng, có thể nhiễm màu đen (dễ nhầm với ung thư hắc tố);
• Vết loét thường xuất phát từ nốt ruồi, mụn cơm và nốt xơ da nhiễm sắc;
• Vết loét thường phát triển chậm, có bờ đều lan và phá hủy theo bề mặt da, ít xâm lấn sâu;
• Một số trường hợp loét sâu để lộ bội nhiễm, xương mặt, nề đỏ xung quanh;
• Ung thư da tế bào đáy thường không di căn hạch và không di căn xa.

Ung thư da biểu mô tế bào vảy:

• Ung thư tế bào vảy thường gặp ở vùng da đầu;
• Ung thư xuất phát trên nền sẹo cũ, như sẹo bỏng;
• Khối u sần sùi, bề mặt mủn nát, dễ chảy máu;
• Khối u tiến triển nhanh, lan và loét theo bề mặt nông, có thể xâm lấn vào xương sọ, bội nhiễm và biến dạng trầm trọng;
• Ung thư tế bào vảy thường di căn hạch khu vực như: Vùng chẩm, vùng cổ, hạch dưới cằm, hạch trước tai, dưới hàm (hạch di căn thường chắc, to, đơn độc hoặc dính thành đám, hạch cố định hoặc di động).

Ung thư các tuyến phụ thuộc da:

• Bao gồm tuyến mồ hôi, tuyến bã;
• Ung thư dễ nhầm ung thư phần mềm do nó thường nằm dưới mặt da, đẩy lồi da lên cao;
• Khối u dính, chắc, di động hạn chế kèm đau và nề đỏ;
• U phát triển xâm lấn xuống lớp sâu vào cơ và xương nhanh.

Ung thư da hắc tố:

• Đặc trưng bởi các vết sưng màu nâu hoặc đốm;
• U hắc tố thường trông giống như nốt ruồi bình thường, nhưng hình dạng của nó khá bất thường.

Tìm hiểu thêm: Các dấu hiệu ung thư da là gì?

Tác động của ung thư da đối với sức khỏe

Khi mắc bệnh ung thư da sẽ có biểu hiện rõ ràng trên bề mặt da, điều này giúp người bệnh nhanh chóng phát hiện, khám và chữa trị kịp thời. Tuy nhiên, nhiều trường hợp người bệnh chủ quan, tự chăm sóc ở nhà không đúng cách, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cũng như thẩm mỹ ngoại hình.

Biến chứng có thể gặp khi mắc ung thư da

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm:

• Ung thư da biểu mô tế bào đáy: Các vết loét thường phát triển chậm, có bờ đều, lan và phá hủy theo bề mặt da, ít xâm lấn sâu. Một số trường hợp loét sâu để lộ bội nhiễm, xương mặt, nề đỏ xung quanh.
• Ung thư da biểu mô tế bào vảy: U tiến triển nhanh, loét lan theo bề mặt nông, có thể xâm lấn vào xương sọ, bội nhiễm và biến dạng trầm trọng.
• Ung thư các tuyến phụ thuộc da: U phát triển nhanh xâm lấn xuống lớp sâu vào cơ và xương.

Tìm hiểu thêm: Ung thư da có nguy hiểm không?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nhận thấy bất kỳ thay đổi nào xuất hiện trên da thì bạn hãy đến ngay bệnh viện để kiểm tra. Mặc dù không phải sự bất thường nào của da cũng là bệnh ung thư da nhưng để chắc chắn hãy thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa, nếu có bệnh thì cũng có thể được điều trị sớm nhất có thể.

Da tiếp xúc với các tia phóng xạ:

Bức xạ cực tím:

Tia bức xạ cực tím do ánh nắng mặt trời và các đèn phát tia tử ngoại như đèn hồ quang carbon, thủy ngân, thạch anh lạnh,… Đây là nguyên nhân chủ yếu của ung thư da. Vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở cường độ mạnh trong thời gian dài là yếu tố bệnh sinh quan trọng nhất gây ung thư da.

Ung thư da thường xảy ở những người làm việc ngoài trời: Công nhân cầu đường, nông dân, ngư dân,…

Bức xạ ion hóa:

Ung thư da thường phát triển sau 14 – 15 năm khi tiếp xúc với bức xạ ion hóa.

Các hội chứng gia đình:

• Bệnh xơ da nhiễm sắc;
• Hội chứng tế bào đáy dạng nơ-vi (Nevoid basal cell syndrome);
• Hội chứng Gardner;
• Hội chứng Torres.

Các bệnh lý da tồn tại từ trước:

• Bệnh dày sừng quang hóa: Khoảng 1 – 20% chuyển thành ung thư da. Tổn thương thường là những mảng ban đỏ có vảy, sần sùi ở vùng da hở như vùng đầu cổ. Có thể tự thoái triển nếu bệnh nhân giảm tiếp xúc với bức xạ cực tím, thay đổi nghề nghiệp.
• Bệnh Bowen: Khoảng 3 – 5% chuyển thành ung thư da. Bệnh biểu hiện bằng các vết ban đỏ có bờ rõ, có vảy, thường gặp ở người già.
• Tàn nhang: Người nhiều tàn nhang vết nám, có nguy cơ ung thư da cao hơn.
• Nhiễm trùng: Nhiễm virus HPV (Human papilloma virus) có liên quan trực tiếp đến ung thư da tế bào vảy.
• Viêm da mạn tính hoặc chấn thương da: Ung thư có thể phát triển trên vùng da bị tổn thương từ trước: Da bỏng, vết xăm da,… Các ung thư này có xu hướng lan rộng và di căn hạch vùng.
• Miễn dịch: Người mắc hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải hoặc sau ghép cơ quan, trường hợp này khối u phát triển mạnh và tổn thương lan tỏa hơn.

Tiếp xúc với hóa chất gây ung thư:

Một số hóa chất gây ung thư da khi da tiếp xúc lâu với nhựa than đá, nhựa đường, dầu nhờn, thuốc trừ sâu diệt cỏ… Trong đó, Arsen là loại hay gặp nhất vì được sử dụng nhiều trong công nghiệp, y tế và có nồng độ cao trong nước uống ở một số nước.

Tìm hiểu thêm: Những nguyên nhân ung thư da hàng đầu bạn cần biết để phòng ngừa