Hydrogenated vegetable oil là gì? Có lợi hay có hại cho sức khỏe

Hydrogenated vegetable oil là gì?

Hydrogenated vegetable oil là dầu thực vật hydro hóa, là thuật ngữ chỉ các loại dầu đã trải qua một quá trình hóa học được gọi là “quá trình hydro hóa”. Nói một cách đơn giản, khi dầu được hydro hóa, nó có các nguyên tử hydro được thêm vào. Dầu thực vật hydro hóa là thành phần chính của chất béo bão hòa.

Các nhà sản xuất thực phẩm phát hiện ra rằng việc thêm các nguyên tử hydro vào dầu có thể nâng cao thời hạn sử dụng, tăng nhiệt độ nóng chảy và thay đổi kết cấu của dầu. Đó là lý do mà bắt đầu từ đầu những năm 1900, quá trình hydro hóa đã trở thành một công cụ tiết kiệm tiền cho ngành công nghiệp thực phẩm.

Thay đổi mức độ bão hòa của chất béo làm thay đổi một số tính chất vật lý quan trọng, chẳng hạn như phạm vi nóng chảy, đó là lý do tại sao dầu lỏng trở thành bán rắn. Chất béo rắn hoặc bán rắn được ưa thích để nướng vì cách chất béo trộn với bột mì tạo ra kết cấu mong muốn hơn trong sản phẩm nướng. Bởi vì dầu thực vật hydro hóa một phần rẻ hơn mỡ động vật, chúng có sẵn ở nhiều dạng nhất quán và có các đặc tính mong muốn khác (chẳng hạn như tăng độ ổn định oxy hóa và thời hạn sử dụng lâu hơn).

Dầu thực vật hydro hóa có hai dạng: Dạng hydro hóa hoàn toàn (full hydrogenation) và dạng hydro hóa một phần (partial hydrogenation). Trong đó dạng hydro hóa hoàn toàn đúng bản chất không gây hại cho sức khỏe, dạng hydro hóa một phần trong quá trình phản ứng sẽ sinh ra những sản phẩm có thể gọi là “biến dạng” - đây mới là dạng chất béo chuyển hóa gây hại.

Điều chế sản xuất Hydrogenated vegetable oil

Hydro hóa chất béo là quá trình kết hợp chất béo điển hình là dầu thực vật với hydro, hay là quá trình chuyển từ axit béo không bão hòa sang axit béo bão hòa, để làm cho chất béo bão hòa hơn, tạo ra chất béo rắn hoặc bán rắn, chẳng hạn như chất béo có trong bơ thực vật.

Quá trình này thường được thực hiện ở áp suất rất cao, với sự trợ giúp của chất xúc tác niken (niken sẽ được loại bỏ khỏi sản phẩm cuối cùng).

Cơ chế hoạt động

Với quá trình hydro hóa, dầu thực vật lỏng chuyển thành chất béo bán rắn hoặc rắn. Theo FDA, các nhà sản xuất sử dụng dầu hydro hóa để cải thiện kết cấu, độ ổn định hương vị và thời hạn sử dụng của thực phẩm đóng gói. Dầu hydro hóa một phần có chứa các axit béo chuyển hóa.

Những chất béo chuyển hóa này làm đảo lộn sự cân bằng giữa mức cholesterol tốt và xấu trong cơ thể bạn, bằng cách làm tăng mức độ xấu và giảm mức độ tốt. Tỷ lệ này có liên quan đến vô số các bệnh về lối sống, bao gồm bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường hay đái tháo đường loại 2.

Trong Y học

Có thể làm giảm kiểm soát lượng đường trong máu:

• Một số nghiên cứu cho rằng dầu thực vật hydro hóa có hại cho việc kiểm soát lượng đường trong máu.

• Một nghiên cứu kéo dài 16 năm trên gần 85.000 phụ nữ cho thấy những người tiêu thụ lượng chất béo chuyển hóa cao nhất, là một sản phẩm phụ của quá trình hydro hóa, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn đáng kể.

• Một nghiên cứu khác ở 183 người liên quan đến việc tiêu thụ chất béo chuyển hóa với nguy cơ kháng insulin cao hơn. Tình trạng này làm suy giảm khả năng sử dụng insulin của cơ thể bạn, một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu.

• Tuy nhiên, các nghiên cứu khác đưa ra kết quả trái ngược nhau về tác động của chất béo chuyển hóa đối với lượng đường trong máu. Do đó, cần phải nghiên cứu thêm.

Có thể làm tăng tình trạng viêm:

• Mặc dù viêm cấp tính là một phản ứng miễn dịch bình thường để bảo vệ chống lại bệnh tật và nhiễm trùng, nhưng viêm mãn tính có thể góp phần gây ra các tình trạng như bệnh tim, tiểu đường và ung thư. Các nghiên cứu cho thấy chất béo chuyển hóa trong dầu thực vật hydro hóa có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể bạn.

• Một nghiên cứu nhỏ kéo dài 5 tuần ở 50 người đàn ông đã ghi nhận rằng việc hoán đổi chất béo khác cho chất béo chuyển hóa làm tăng mức độ đánh dấu viêm.

• Tương tự, một nghiên cứu trên 730 phụ nữ cho thấy một số dấu hiệu viêm nhiễm cao hơn tới 73% ở những người tiêu thụ lượng chất béo chuyển hóa cao nhất, so với những người tiêu thụ ít nhất.

Có thể gây hại cho sức khỏe tim mạch:

• Chất béo chuyển hóa của dầu thực vật hydro hóa đã được chứng minh là có hại cho sức khỏe tim mạch.

• Các nghiên cứu tiết lộ rằng chất béo chuyển hóa có thể làm tăng mức cholesterol LDL (xấu) trong khi giảm cholesterol tốt HDL (tốt), cả hai đều là yếu tố nguy cơ gây bệnh tim.

• Các nghiên cứu khác liên kết việc ăn nhiều chất béo chuyển hóa với nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ cao hơn. Ví dụ, một nghiên cứu kéo dài 20 năm ở 78 778 phụ nữ liên quan đến việc ăn nhiều chất béo chuyển hóa với nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn đáng kể, trong khi một nghiên cứu khác ở 17 107 người cho thấy cứ 2 gam chất béo chuyển hóa tiêu thụ hàng ngày thì nguy cơ đột quỵ cao hơn 14% ở nam giới.

Trong mỹ phẩm

Tuy không được khuyến cáo đối với sức khỏe khi dùng qua đường tiêu hóa, nhưng trong lĩnh vực làm đẹp có thể nói dầu thực vật hydro hóa mang lại hiệu quả tối ưu, hiện chưa ghi nhận tác dụng phụ khi sử dụng trong lĩnh vực này

Dầu thực vật và dầu thực vật hydro hóa làm chậm quá trình mất nước của da bằng cách hình thành hàng rào trên bề mặt da. Các loại dầu hydro hóa được sử dụng như một lớp che phủ, có nghĩa là chúng nằm trên cùng của da và ngăn không cho độ ẩm thoát ra ngoài. Chúng hữu ích vì chúng không bị hấp thụ.

Dầu thực vật cũng có thể được sử dụng như một chất dưỡng tóc và dầu thực vật đã được hydro hóa cũng có thể được sử dụng để tăng độ dày của phần lipid (dầu) trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da.

Bắt đầu từ năm 2021, Liên minh Châu Âu sẽ giới hạn chất béo chuyển hóa không quá 2% tổng chất béo trong các sản phẩm thực phẩm.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cũng cấm chất béo chuyển hóa nhân tạo trong thực phẩm chế biến tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, quy tắc này sẽ không có hiệu lực đầy đủ cho đến năm 2020 và dầu thực vật hydro hóa vẫn có mặt trong nhiều loại thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn. Một số nguồn phổ biến nhất của dầu thực vật hydro hóa bao gồm: Bơ thực vật, đồ chiên, bánh nướng, cà phê kem, bánh quy giòn, bột làm sẵn, bắp rang bơ, khoai tây chiên, đồ ăn nhẹ đóng gói.

Mặc dù hiện nay nhiều quốc gia đã hạn chế chất béo chuyển hóa, nhưng loại dầu này vẫn có mặt trong nhiều loại thực phẩm đóng gói. Do đó, hãy đọc kỹ nhãn thực phẩm để giảm thiểu lượng dầu thực vật đã hydro hóa của bạn.

Khuyến cáo chọn dầu ăn:

Hãy cẩn thận với bất kỳ thực phẩm nào liệt kê "dầu hydro hóa" trong thành phần mà không nêu cụ thể liệu nó được hydro hóa một phần hay toàn bộ. Đôi khi thuật ngữ "hydro hóa" và "hydro hóa một phần" được hoán đổi cho nhau không chính xác. Các sản phẩm có dầu hydro hóa hoàn toàn thực sự không có chất béo chuyển hóa, nhưng khi các nhà sản xuất tiếp thị điều đó như một lợi ích, nó làm tăng thêm quan niệm sai lầm về một loại thay thế lành mạnh.

Điều quan trọng là phải đọc danh sách thành phần trên tất cả các loại thực phẩm đóng gói và để có lựa chọn lành mạnh nhất, hãy tránh xa bất kỳ sản phẩm nào có chứa bất kỳ dạng dầu hydro hóa nào

Trong Y học và Dược phẩm

Dầu hydro hóa một phần có thể được dán nhãn theo một số cách khác nhau, vì vậy khi xem nhãn dinh dưỡng của bạn, bạn có thể lưu ý một số loại dầu như: Cottonseed oil (dầu hạt bông vải), Palm oil (dầu cọ), Soybean oil (dầu đậu nành), Vegetable oil, Canola oil (dầu cải). Trans fat, Trans fatty acids. Tốt nhất bạn nên tránh các loại dầu và mỡ có ghi “Partially hydrogenated - hydro hóa một phần” hoặc “Trans fat - chất béo chuyển hóa”.

Trong mỹ phẩm

Các loại dầu thực vật dùng trong mỹ phẩm hiện nay: Dầu thầu dầu (Castor Oil), dầu hạnh nhân, dầu hạt nho, dầu quả bơ, dầu hướng dương, dầu dừa

Trong mỹ phẩm các loại dầu này ngoài tác dụng giữ ẩm cho da, còn có khả năng kháng khuẩn trên da, bảo vệ và phục hồi tóc. Các sản phẩm được sản xuất như: Son dưỡng, xà phòng, tinh chất dưỡng mi, dầu massage, dầu tẩy trang…

Dầu thực vật hydro hóa được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm để cải thiện hương vị và kết cấu của thực phẩm chế biến. Tuy nhiên, chúng chứa chất béo chuyển hóa, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, chứng viêm và kiểm soát lượng đường trong máu. Hãy cẩn thận lựa chọn loại dầu ăn phù hợp với sức khỏe.