Polyp mũi tạo nên do tổn thương niêm mạc xoang hoặc niêm mạc mũi. Tình trạng viêm nhiễm mạn tính làm tính thấm trong các xoang tăng cao, dần dà dẫn tới sự tích tụ nước ở các tế bào. Yếu tố trọng lực là thứ kéo các mô ứ đầy nước xuống và tạo nên các polyp. Polyp chính là khối tròn có hình dạng giống như một nang nhỏ, có thể gây tắc nghẽn mũi.
Những triệu chứng phổ biến mà bệnh nhân vẫn hay gặp phải chính là nghẹt mũi, tắc mũi, suy giảm khứu giác và thường xuyên đau mặt hoặc đau đầu… Ngoài ra còn có những triệu chứng đáng sợ hơn như là khó thở, giảm thị lực, hạn chế khả năng di chuyển đôi mắt… Do đó hãy chủ động phát hiện và điều trị polyp mũi từ sớm để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy đến.
Bệnh nhân mắc polyp mũi thường bị nghẹt mũi và tắt mũi.
Chẩn đoán xác định polyp mũi
Polyp mũi có tốc độ phát triển chậm và ngày càng to, choán dần hốc mũi dẫn tới triệu chứng ngạt mũi phổ biến. Tình trạng ngạt mũi ngày một nặng hơn khiến bệnh nhân tắc mũi. Đặc biệt trường hợp polyp ở cả hai hốc mũi khiến chúng ta không thở được bằng mũi, không ngửi được và nói giọng mũi kín.
Bệnh nhân cũng có thể chảy nước mũi khi thời tiết thay đổi, hệt như viêm mũi dị ứng vậy. Hoặc chảy mũi đặc, đau nhức vùng xoang do viêm xoang mủ. Khám mũi để điều trị polyp mũi, bạn sẽ thấy có khối u mềm, mọng, nhẵn bóng và có màu hồng nhạt, thường nằm ở ngách mũi giữa. Trong trường hợp để lâu thì còn thấy được một hoặc nhiều khối tụ lại thành chùm, lấp kín cả hốc mũi, ló ngay cửa mũi sau, lan cả ra vòm.
Nếu nguyên nhân là viêm xoang, chúng ta sẽ thấy có nhiều mủ bám quanh các khối polyp. Tuy nhiên mặt polyp lại không bao giờ bị hoại tử. Một số thể có thể gặp phải bên cạnh polyp thông thường là poyp đơn độc Killian, polyp chảy máu và bệnh Woakes.
- Polyp đơn độc Killian: Đây là dạng chỉ có một khối polyp, với triệu chứng duy nhất là ngạt tắc mũi. Nó có thể mọc lên từ ngách mũi giữa, cuốn mũi hay vách ngăn.
- Polyp chảy máu: Loại polyp này thường có chân bám ở vách ngăn, vùng điểm mạch Kisselbach nên dễ dẫn tới chảy máu.
- Bệnh Woakes: Bệnh nhân mắc phải có polyp trong xoang sàng cả hai bên. Hệ quả trực tiếp là làm biến dạng xương chính mũi, gốc mũi bè rộng ra, rãnh mũi - mắt bị đẩy phồng, hai khóe trong mắt xa nhau hơn.
Polyp mũi phát triển ngày càng to khiến bệnh nhân bị tắc mũi, thậm chí là không thở được.
Phương pháp điều trị polyp mũi
Điều trị polyp mũi bằng thuốc
Đây là phương pháp điều trị polyp mũi nội khoa phù hợp với những ai có polyp nhỏ. Bạn có thể dùng thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid với tác dụng giảm phản ứng viêm, tăng luồng không khí qua mũi cũng như khiến polyp teo nhỏ. Tuy tác dụng của thuốc xịt mũi chứa steroid ít hơn so với thuốc uống, nhưng nó có thể dẫn tới nhức đầu, chảy máu mũi, viêm họng.
Một số trường hợp cũng có thể cần dùng đến corticosteroid uống để chữa bệnh. Nó có thể được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp cùng thuốc xịt mũi. Tuy nhiên bởi loại thuốc này có thể dẫn tới nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, nên thường được chỉ định dùng ngắn hạn và không quá vài tuần.
Ngoài ra một số loại thuốc chống dị ứng và nhiễm trùng cũng có thể được dùng để kiểm soát tình trạng này, bên cạnh việc điều trị polyp mũi. Thuốc kháng histamine giúp kháng lại tình trạng dị ứng khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên. Hơn nữa loại thuốc này còn giúp chúng ta bớt ngạt mũi, dù không loại trừ được hẳn polyp. Kháng sinh sẽ được dùng với những ca mắc nhiễm trùng cấp ở xoang.
Cuối cùng, thuốc kháng nấm cũng rất cần thiết khi điều trị polyp mũi. Bởi thực tế một số trường hợp viêm xoang mạn có nguy cơ là hậu quả từ phản ứng bất thường đối với vi nấm của cơ thể. Nếu muốn, bạn có thể tham khảo thêm cách chữa polyp mũi bằng thuốc nam để tìm được biện pháp phù hợp với mình.
Điều trị polyp mũi bằng phẫu thuật
Nhiều bạn thường lo lắng mổ polyp mũi có đau không? Nhưng nếu điều trị nội khoa không hiệu quả thì phẫu thuật chính là biện pháp điều trị polyp mũi hiệu quả có thể áp dụng. Đặc biệt, đây cũng là biện pháp duy nhất với những bệnh nhân xơ nang phổi bị polyp mũi đề kháng với corticoide. Phương pháp phẫu thuật còn phụ thuộc vào số lượng và trị trí của polyp.
Phẫu thuật nội soi xoang là một phẫu thuật rộng hơn. Chúng ta không những cắt được polyp mà còn mở cả phần xoang nơi nó hình thành. Nếu xoang bị nghẹt và viêm thì các bác sĩ cần mở rộng thêm hốc xoang.
Điều trị polyp mũi bằng biện pháp phẫu thuật có thể được áp dụng khi dùng thuốc không hiệu quả.
Cách phòng ngừa polyp mũi xảy đến với bạn
Để đề phòng polyp mũi xảy đến, chúng ta nên tránh xa các tác nhân kích thích chẳng hạn như phấn hoa, khói bụi ô nhiễm… Bởi chúng có thể cho tình trạng của chúng ta thêm viêm nặng hơn hoặc kích thích dị ứng ở các xoang. Ngoài ra nhớ vệ sinh mũi thật tốt bằng cách rửa tay thường xuyên.
Độ ẩm môi trường xung quanh cũng rất quan trọng, nhất là ở trong nhà. Nhờ nó mà chúng ta có thể cải thiện được tình trạng tắc nghẽn, viêm, hô hấp ở các xoang. Cuối cùng, đừng quên rửa mũi xuyên bằng nước muối sinh lý để giúp lưu thông khí trong mũi được dễ dàng, đồng thời loại bỏ các chất kích thích và dị ứng khác.
Thụy Anh