Mật ong kết tinh có dùng được không? Tại sao mật ong có hiện tượng kết tinh?

Mật ong là một nguyên liệu quý giá với nhiều công dụng trong đời sống hàng ngày và ứng dụng trong y học. Tuy nhiên, một vấn đề thường gặp với mật ong là hiện tượng kết tinh khi bảo quản ở nhiệt độ thấp. Liệu mật ong kết tinh có dùng được không? Hãy cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Tại sao mật ong có hiện tượng kết tinh?

Mật ong thường bị kết tinh khi được bảo quản ở nhiệt độ từ 6 - 20 độ C, tuy nhiên đây không phải là hiện tượng gây hại cho sức khỏe con người. Thạc sĩ Gwen Pearson, tại khoa Côn trùng học tại Đại học Purdue (Mỹ) đã giải thích rõ hơn về quá trình này. Khi mật ong kết tinh, các hạt mịn và to sẽ hình thành ở toàn bộ chai hoặc đôi khi chỉ ở miệng và đáy chai. 

Thành phần chính của mật ong là fructozơ và glucozơ, trong đó glucozơ dễ bị tách nước và hình thành dạng tinh thể. Điều này dẫn đến việc mật ong chuyển từ dạng lỏng sang mịn phù sa và sau đó chuyển sang dạng hạt.

Quá trình kết tinh mật ong phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau:

• Nhiệt độ bảo quản ảnh hưởng đến quá trình kết tinh mật ong, với ba mức cơ bản:
  • Dưới 5 độ C, mật ong khó kết tinh; 
  • Mức 6 - 20 độ C, mật rất dễ bị kết tinh;
  • Trên 27 độ C, mật ong kết tinh bị tan chảy.
• Hàm lượng nước và đường glucozơ cũng ảnh hưởng đến quá trình kết tinh, với mật có hàm lượng nước thấp và tỷ lệ glucozơ và fructozơ là 1:1 sẽ kết tinh nhanh. 
• Mật ong tại khu vườn từ các loài cây có hàm lượng glucozơ cao như cao su, điều và cà phê cũng dễ bị kết tinh. 
• Sự lẫn phấn hoa, hạt sáp vụn, bụi và bọt nhỏ trong mật cũng ảnh hưởng đến quá trình này. 
• Tuy nhiên, mật có hàm lượng fructozơ cao, như mật hoa vải hoặc mật hoa nhãn, sẽ có tốc độ kết tinh chậm hoặc không bị đóng đường.

Mật ong kết tinh có dùng được không?

Mật ong kết tinh là hiện tượng phổ biến và vẫn có lợi cho sức khỏe. Nếu mật ong là nguyên chất và chưa qua các quá trình chế biến, nó sẽ dễ dàng kết tinh hơn. Điều này xảy ra vì mật ong nguyên chất có thành phần đường còn nguyên vẹn thành phần, khi tiếp xúc với các yếu tố từ môi trường, đường dễ dàng kết tủa và gây hiện tượng mật ong kết tinh.

Ở các nước phát triển, người tiêu dùng không ngại khi mua mật ong kết tinh vì họ biết rằng đây là mật ong tự nhiên, không qua chế biến sâu. Thậm chí, sản phẩm mật ong kem (creamy honey) còn được phát triển để tận dụng tính chất lắng đường của mật ong.

Hướng dẫn cách xử lý mật ong kết tinh

Tuy nhiên, mật ong kết tinh đôi khi gây khó chịu cho người dùng. Nhưng cách xử lý tình trạng này rất đơn giản, chỉ cần ngâm chai mật ong vào nước ấm (70 - 80 độ C) trong 30 phút.

Có nên làm tan chảy mật ong kết tinh?

Tùy thuộc vào nhu cầu và cách sử dụng của bạn mà có thể hoặc không cần thiết làm tan chảy mật ong kết tinh.

Nên làm tan chảy mật ong kết tinh trong trường hợp bạn cần sử dụng mật ong ở dạng lỏng để ngâm hoa quả hay làm mỹ phẩm, đắp mặt nạ, làm đẹp. Để rã đông mật ong đã kết tinh chúng ta cần chuẩn bị ấm nước nóng từ 60 đến 90 độ C, lý tưởng nhất là 70 độ C. Nếu mật ong đã bị kết tinh đựng trong chai nhựa, chúng ta cần cắt bỏ miệng chai nhựa và đổ mật ong đã bị kết tinh ra hũ rộng miệng hoặc bát to trước khi sử dụng. Điều này sẽ giúp bảo quản và sử dụng mật ong một cách hiệu quả và đảm bảo chất lượng tốt nhất.

Nếu bạn sử dụng mật ong hòa tan vào nước ấm hay sử dụng nấu ăn có thể không cần thiết làm tan chảy mật ong kết tinh. Dùng thìa lấy phần mật ong kết tinh ra sử dụng, pha nước ấm để uống hoặc cho vào các món ăn, sẽ giữ được chất lượng mật ong trọn vẹn dinh dưỡng như ban đầu. 

Bảo quản mật ong đúng cách

Bảo quản mật ong ở nơi khô thoáng, nhiệt độ lý tưởng nhất là môi trường có nhiệt độ từ 21 - 27 độ C. 

Không nên bảo quản mật ong ở gian bếp, vì nhiệt độ tại đây thường không ổn định do nấu nướng, điều này sẽ làm mật ong dậy mùi, chuyển màu và nhanh hỏng.

Bảo quản mật ong trong tủ lạnh là không nên vì sẽ làm mật ong cô đặc và sau đó là kết tủa thành đường.

Quỳnh Hương

Nguồn tham khảo: vnexpress.net