Uống viên tránh thai hàng ngày có cần “nghỉ” giữa chừng không?

Viên tránh thai hàng ngày là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn còn băn khoăn về việc có nên “nghỉ” thuốc giữa chừng hay không để cơ thể được "thở". Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về cách thức hoạt động của viên tránh thai hàng ngày, những ảnh hưởng của nó đến cơ thể và liệu có thực sự cần thiết phải ngừng thuốc định kỳ hay không.

Viên tránh thai hàng ngày ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?

Viên tránh thai hàng ngày dạng phối hợp thường chứa hai loại hormone chính: Estrogen và progestin, hoạt động dựa trên nguyên tắc ngăn cản quá trình rụng trứng, làm dày chất nhầy cổ tử cung và thay đổi niêm mạc tử cung để phôi thai không thể làm tổ​. Ngoài tác dụng tránh thai, viên thuốc còn giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh và có thể cải thiện tình trạng da​.

Về mặt phụ thuộc vào thuốc, WHO và Bộ Y tế Việt Nam khẳng định rằng cơ thể không phát triển sự phụ thuộc vào viên tránh thai hàng ngày. Sau khi ngừng thuốc, chu kỳ kinh nguyệt và khả năng mang thai có thể phục hồi trong thời gian ngắn, thường là vài tháng​. Điều này có nghĩa là không có hiện tượng “nghiện” thuốc hoặc giảm khả năng mang thai sau khi ngừng sử dụng.

Có cần “nghỉ thuốc” giữa chừng không? Nếu có, khi nào nên cân nhắc ngừng thuốc?

Theo khuyến cáo của WHO và các chuyên gia y tế, không cần thiết phải ngừng uống viên tránh thai hàng ngày định kỳ để "giải độc" hay cho cơ thể "nghỉ ngơi". Việc ngừng thuốc đột ngột có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài ý muốn nếu không sử dụng biện pháp thay thế ngay lập tức​.

Tuy nhiên, có một số trường hợp nên cân nhắc ngừng thuốc tạm thời hoặc lâu dài, bao gồm:

• Có kế hoạch mang thai: Ngừng thuốc trước khi dự định có thai khoảng 2 - 3 tháng.
• Tác dụng phụ nghiêm trọng: Như đau nửa đầu dữ dội, tăng huyết áp, hoặc các dấu hiệu của huyết khối.
• Cần phẫu thuật lớn: Do nguy cơ hình thành cục máu đông khi sử dụng estrogen.
• Các vấn đề về gan hoặc tim mạch: Những người mắc các bệnh này nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiếp tục sử dụng thuốc​.

Nếu bạn tự ý ngưng thuốc, điều gì sẽ xảy ra với cơ thể bạn?

Việc tự ý ngừng uống viên tránh thai hàng ngày có thể gây ra một số tác động như:

• Rối loạn kinh nguyệt: Cơ thể cần thời gian để tái lập chu kỳ tự nhiên. Kinh nguyệt có thể trở nên không đều hoặc kéo dài hơn bình thường trong vài tháng đầu​.
• Tăng nguy cơ mang thai: Nếu không sử dụng biện pháp tránh thai thay thế ngay lập tức, khả năng mang thai sẽ trở lại gần như bình thường ngay sau khi ngừng thuốc.
• Thay đổi về da và tóc: Một số phụ nữ có thể bị mụn trở lại do mất tác dụng điều tiết hormone của thuốc.
• Triệu chứng tiền kinh nguyệt: Như đau bụng, đau lưng, mệt mỏi có thể trở nên rõ rệt hơn sau khi ngừng thuốc​.

Các tài liệu từ WHO cũng nhấn mạnh rằng, ngừng thuốc không gây ra các vấn đề vĩnh viễn cho khả năng sinh sản và phụ nữ có thể mang thai ngay khi rụng trứng trở lại​.

Làm thế nào để sử dụng viên tránh thai hàng ngày an toàn, lâu dài?

Để đảm bảo sử dụng viên tránh thai hàng ngày an toàn và hiệu quả, các chuyên gia khuyến nghị:

• Tuân thủ đúng hướng dẫn: Uống thuốc đều đặn mỗi ngày vào cùng một thời điểm. Nếu quên uống một viên, cần uống ngay khi nhớ ra và tiếp tục uống viên tiếp theo như bình thường​.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Bao gồm đo huyết áp và khám phụ khoa ít nhất mỗi năm một lần để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
• Không tự ý thay đổi loại thuốc: Mỗi loại viên tránh thai hàng ngày có thành phần và liều lượng khác nhau, việc tự ý chuyển đổi có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
• Sử dụng bổ sung các biện pháp khác nếu cần: Trong trường hợp quên thuốc nhiều ngày, nên sử dụng thêm bao cao su hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp​.

Ngoài ra, việc lựa chọn sản phẩm của các thương hiệu uy tín và có hàm lượng estrogen thấp có thể giúp giảm thiểu tác dụng phụ và tăng cường độ an toàn khi sử dụng lâu dài​.

Mẹo lựa chọn nhãn hiệu tránh thai phù hợp cho người mới bắt đầu

Việc lựa chọn nhãn hiệu viên tránh thai phù hợp là yếu tố quan trọng giúp người mới bắt đầu cảm thấy thoải mái và an toàn khi sử dụng. Dưới đây là một số tiêu chí cần cân nhắc:

Lựa chọn các nhãn hiệu ít tác dụng phụ, phù hợp cho người mới bắt đầu

Các loại viên tránh thai chứa ultra low-dose estrogen thường gây ít tác dụng phụ (buồn nôn, chóng mặt hay thay đổi tâm trạng). Đây là lựa chọn lý tưởng cho người mới sử dụng lần đầu hoặc có cơ địa nhạy cảm. Viên tránh thai có hàm lượng estrogen thấp giúp cơ thể thích nghi dễ dàng hơn và giảm thiểu nguy cơ gặp phải các tác dụng không mong muốn.

Các thương hiệu uy tín, chính hãng

Ưu tiên sử dụng viên tránh thai từ các thương hiệu lớn và có uy tín trên thị trường, được Bộ Y tế cấp phép và kiểm định chất lượng. Các nhãn hiệu này không chỉ đảm bảo về hiệu quả ngừa thai mà còn cam kết về độ an toàn cho người dùng. Ngoài ra, nên mua sản phẩm tại các nhà thuốc uy tín hoặc các kênh phân phối chính thức để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.

Giá cả phù hợp để sử dụng lâu dài

Vì viên tránh thai cần sử dụng hàng ngày và liên tục, việc lựa chọn sản phẩm có giá thành hợp lý là rất quan trọng. Người dùng nên cân nhắc các dòng sản phẩm có mức giá phù hợp với thu nhập cá nhân nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Nhiều thương hiệu hiện nay cũng cung cấp các dòng sản phẩm bình dân nhưng vẫn đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về an toàn và hiệu quả.

Không cần thiết phải “nghỉ” uống viên tránh thai hàng ngày giữa chừng nếu không có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ. Việc sử dụng đúng cách và liên tục không gây ra sự phụ thuộc hay làm giảm khả năng sinh sản. Tuy nhiên, nếu có các dấu hiệu bất thường hoặc kế hoạch mang thai, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để điều chỉnh phù hợp. Sử dụng viên tránh thai hàng ngày theo hướng dẫn không chỉ giúp tránh thai hiệu quả mà còn hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt và cải thiện một số vấn đề sức khỏe phụ khoa khác.