Bướu cổ có vôi hóa nên điều trị thế nào?

Bướu cổ có vôi hóa được điều trị theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào sự vôi hóa tuyến giáp. Hầu hết nhân tuyến giáp đều lành tính, chỉ có một số ít trường hợp là bị ung thư tuyến giáp.

Tìm hiểu về bệnh bướu cổ có vôi hóa

Thực trạng bệnh bướu cổ có vôi hóa ở Việt Nam hiện nay

Bướu cổ có vôi hóa (bướu giáp nhân) là bệnh lý rất phổ biến ở Việt Nam hiện nay. Hằng năm có khoảng 115.000 bệnh nhân đến các cơ sở y tế khám, chữa bệnh tuyến giáp cũng như bướu cổ.

Đây là bệnh lý thường gặp, qua khám lâm sàng phát hiện bệnh ở khoảng 4 - 7% dân số, tỷ lệ phát hiện bệnh qua siêu âm cao hơn rất nhiều, từ 19 - 67%. Phụ nữ dễ bị rối loạn tuyến giáp nhiều gấp 5 lần so với nam giới, do đó cũng nhiều khả năng phát triển bướu giáp.

Bướu cổ có vôi hóa là gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết có hình dạng giống con bướm nằm ở cổ, xung quanh khí quản và thanh quản. Tuyến giáp sử dụng i-ốt hấp thu từ thức ăn để tạo ra hóc môn T3, T4. Hai hormone này hoạt động kết hợp với calcitonin hóc môn, cũng được sản sinh bởi tuyến giáp để điều chỉnh lượng canxi trong máu. Ba hóc môn này có vấn đề sẽ dẫn đến sự tích tụ canxi.

Sự vôi hóa tuyến giáp là sự hình thành canxi có thể dẫn đến sự phát triển của các nốt trong tuyến giáp. Sự mất cân bằng hóc môn dẫn đến nốt có thể do thiếu chất iốt làm cho tuyến giáp hoạt quá năng suất hoặc hoạt động kém.  

Khi nhân giáp bị tổn thương sẽ làm thay đổi cấu trúc và chức năng của tuyến giáp và đa số không gây triệu chứng gì. Bướu cổ có vôi hóa có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong suốt cuộc đời, độ tuổi mắc bệnh thường gặp nhất là từ 36 - 55 tuổi.

Phụ nữ có nguy cơ mắc các bệnh tuyến giáp cao hơn nam giới

Các loại nhân tuyến giáp phổ biến

Bướu cổ có vôi hóa được chia làm 2 loại: đơn nhân và đa nhân. Bệnh nhân bị vôi hóa tuyến giáp không phải lúc nào cũng nhận thấy các triệu chứng ngay.

Bất kỳ dấu hiệu nào cũng không xuất hiện cho đến khi có những vấn đề về hóc môn tuyến giáp. Lúc đó. bệnh nhân sẽ sờ thấy các nhân lớn, nằm ở gần bề mặt. Còn các nhân nhỏ có đường kính dưới 1 cm rất khó để phát hiện khi khám bằng tay, phải chẩn đoán bằng siêu âm hoặc kiểm tra lượng hóc môn để đánh giá chức năng tuyến giáp.

Bướu cổ dạng nhân được phân loại thành nhân lành tính và ác tính, trong đó đa số là nhân lành tính. Nếu là bướu cổ có vôi hóa thuộc loại lành tính sẽ phát triển chậm, còn bướu giáp nhân là ác tính cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.  Phương pháp điều trị phổ biến là phẫu thuật cắt bỏ u tuyến giáp hoặc nạo hạch ở cổ.

Thông thường các trường hợp là vôi hóa nhân tuyến giáp lành tính, tuy nhiên một tỷ lệ nhỏ phát hiện trong nhân có chứa tế bào ung thư. Do đó, khi có biểu hiện lạ ở cổ, bạn cần đi khám chuyên khoa tuyến giáp để các bác sĩ có thể chẩn đoán, phát hiện sớm bướu giáp nhân hay là ung thư.

Bướu cổ có vôi hóa có nguy cơ bị u ác tính hoặc ung thư tuyến giáp

Bị bướu cổ có vôi hóa có nguy hiểm không?

Thông thường, những nốt tuyến giáp sẽ không gây bất kỳ một triệu chứng nào. Tuy nhiên, trong một số trường hợp sẽ có một số thay đổi về mặt nội tiết do tuyến giáp có thể tiết ra hóc môn và có thể tạo ra sự thay đổi. Thường gặp nhất là hội chứng cường giáp basedow nhận biết qua dấu hiệu sụt cân, hồi hộp, tim đập nhanh...

Bướu cổ có vôi hóa lành tính cần được theo dõi thường xuyên mỗi 6-12 tháng bằng siêu âm và khám lâm sàng hàng năm. Trường hợp, bác sĩ nghi ngờ u ác tính sẽ tiến hành xét nghiệm FT4, TSH và chọc hút tế bào tuyến giáp nếu cần. Sau điều trị, bệnh nhân cũng cần được theo dõi tiến triển và tình trạng tái phát của bệnh để đánh giá tình trạng suy giáp.

Xử lý bướu cổ có vôi hóa ra sao?

Khi phát hiện bướu cổ có vôi hóa một hoặc nhiều hạt bạn nên đi kiểm tra và theo dõi để xác định những hạt tuyến giáp này là lành tính hay là ung thư.

Chẩn đoán lâm sàng dựa qua siêu âm sẽ thấy những hình ảnh nghi ngờ như có những điểm đóng vôi trong những hạt này không? Hoặc có nhiều tăng sinh mạch máu hay không? Sau đó, các bác sĩ sẽ dùng kim chích vào những nốt này, và test tế bào để xác định xem là lành tính hay ác tính. Ngày nay, thủ thuật chọc hút dịch tế bào bằng kim nhỏ sẽ cho chẩn đoán rất chính xác trước khi mổ, để tiến hành mổ chính xác hơn.

• Với những bướu cổ có vôi hóa nhỏ li ti, thường không điều trị mà chỉ được khuyên nên điều chỉnh chế độ ăn để hạn chế tình trạng bướu cổ thiếu iốt và cung cấp đủ chất iốt như bổ sung muối iốt vào chế độ ăn, ăn cá biển, hải tảo... và theo dõi sức khỏe định kỳ.
• Đối với những hạt, theo thời gian sẽ lớn dần lên gây mất thẩm mỹ hoặc để hạt to quá, khi nuốt, thở sẽ bị vướng, có thể phải mổ. Sau khi phẫu thuật cắt bỏ khối u sẽ là liệu trình điều trị hóa trị. Phẫu thuật cắt bỏ cũng có thể là cần thiết với các khối u lành tính làm suy yếu khả năng hô hấp hoặc nuốt của bệnh nhân.

Siêu âm tuyến giáp giúp phát hiện bướu cổ có vôi hóa

Bướu cổ có vôi hóa không phải là một tình trạng xảy ra phổ biến. Mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng tuổi tác đóng vai trò trong sự vôi hóa tuyến giáp. Khả năng phát triển các nang tuyến giáp gia tăng khi một người già đi. Trẻ em cũng có thể phát triển tình trạng bệnh khi mắc các khiếm khuyết di truyền hoặc các điều kiện sống cơ bản ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.

Giang Na