Chết não có chữa được không? Tiêu chuẩn chẩn đoán chết não

Chết não là tình trạng thế nào, có nguy hiểm hay không? Khi có người thân bị chết não, người nhà thường hỏi bác sĩ chết não có chữa được không. Hãy tham khảo bài viết sau để tìm hiểu mọi thông tin về tình trạng chết não.

Chết não là gì?

Tình trạng mất hoàn toàn chức năng của não và thân não được gọi là chết não. Cấu trúc nối giữa hai bán cầu não bộ và tủy sống là thân não, có chức năng dẫn truyền các tín hiệu thần kinh từ não ra ngoại vi thông qua tủy sống. Bên cạnh đó, thân não điều hòa và kiểm soát các hoạt động hô hấp, tuần hoàn và điều hòa thân nhiệt...

Khi hoạt động chức năng của não, tim, phổi đều ngưng hoàn toàn, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán là chết não. Các biểu hiện trên lâm sàng có thể quan sát được như tim đập, cơ thể mềm mại, tứ chi ấm hồng có được là nhờ vào các thiết bị hỗ trợ y tế. Chết não khác với chết lâm sàng vì đây là tình trạng tổn thương vĩnh viễn và không phục hồi.

Trên thực tế lâm sàng, có nhiều bệnh nhân vào viện với các hệ cơ quan khác vẫn còn có thể tự hoạt động như tim đập, nước tiểu còn được sản xuất nhưng lại bị hôn mê sâu, xét nghiệm điện não đồ không phát hiện sóng điện não bình thường. Những trường hợp này được hiểu là tình trạng duỗi cứng mất não hay chết não không hoàn toàn.

Chết não là tình trạng mất hoàn toàn chức năng của não và thân não

Nguyên nhân gây chết não

Chết não do nhiều nguyên nhân khá đa dạng và mỗi bệnh nhân có nguyên nhân khác nhau. Một số trường hợp chỉ do một tổn thương gây chết não trong khi các trường hợp khác do cùng lúc nhiều nguyên nhân. Các bệnh lý dẫn đến chết não thường gặp nhất bao gồm chấn thương sọ não, chảy máu trong nhu mô não, xuất huyết dưới màng nhện, áp xe màng não, viêm màng não.

Khi áp lực nội sọ tăng cao hơn huyết áp trung bình khiến máu từ tim không bơm được đến não, làm cho các tế bào não thiếu oxy nuôi dưỡng, trở nên phù nề, lại làm tăng cao áp lực nội sọ tạo nên vòng tròn bệnh lý phức tạp.

Chết não có chữa được không?

Vậy, chết não có chữa được không? Khi bị chết não, bệnh nhân không thể thở độc lập được và không có khả năng đáp ứng lại bất kỳ kích thích nào từ môi trường bên ngoài. Người bệnh sẽ chết rất nhanh, chỉ sau vài phút nếu không có máy cứu sinh và sự can thiệp cấp cứu của các bác sĩ. Thậm chí ngay cả khi có máy cứu sinh, người bệnh bị chết não cũng có thể tử vong.

Một người bị chết não sẽ không còn hoạt động thần kinh ở bộ não hoặc cuống não. Không có não, cơ thể sẽ không sản sinh những hormone cần thiết, quan trọng để duy trì các quá trình sinh học của cơ thể, kể cả chức năng dạ dày, thận và miễn dịch trong thời gian dài hơn một tuần.

Nhiệt độ cơ thể của một người bị chết não cũng không thể duy trì nên cơ thể họ phải được đắp chăn giữ ấm, ở trong nhiệt độ phòng cao và đôi khi phải truyền tĩnh mạch ấm.

Kết luận, hầu hết các bệnh nhân bị chết não đều không thể cứu chữa được.

Chết não có chữa được không là thắc mắc của người nhà có bệnh nhân bị chết não

Tiêu chuẩn chẩn đoán chết não

Kết luận một bệnh nhân chết não là việc làm đòi hỏi sự chính xác cao và mang tính pháp lý. Để đi đến kết luận chết não, cần xác định thông qua việc sử dụng phối hợp nhiều tiêu chuẩn khác nhau bao gồm quan sát các triệu chứng lâm sàng, thực hiện các thử nghiệm lâm sàng, phương pháp cận lâm sàng và thời gian chết não.

Tiêu chuẩn lâm sàng dựa vào triệu chứng

Để chẩn đoán chết não, cần dựa vào các triệu chứng sau của bệnh nhân:

• Rơi vào tình trạng hôn mê sâu.
• Mất phản xạ ánh sáng.
• Đường kính đồng tử giãn cố định khoảng 4mm ở cả hai mắt.
• Mất phản xạ giác mạc bảo vệ mắt.
• Mất phản xạ ho khi có kích thích như hút đờm dãi.
• Mất phản xạ đầu mắt.
• Mất phản xạ mắt tiền đình.
• Không có khả năng tự thở khi tháo bỏ máy thở.

Thử nghiệm lâm sàng

Để biết chết não có chữa được không, bác sĩ cần chẩn đoán tình trạng chết não. Sau khi nghi ngờ bệnh nhân chết não, bác sĩ sẽ thực hiện thêm các thử nghiệm lâm sàng khác để củng cố cho chẩn đoán bao gồm:

• Thử nghiệm gây ho: Phản xạ ho không xuất hiện trong khi hút đờm dãi qua ống nội khí quản và kích thích ngay tại vị trí chia nhánh của phế quản gốc.
• Kiểm tra phản xạ mắt đầu: Nhãn cầu của người bệnh không chuyển động về phía ngược lại khi nghiêng đầu người bệnh về một phía.
• Kiểm tra phản xạ mắt tiền đình: Khi bơm nước lạnh vào hai tai, mắt của người bệnh không có đáp ứng bằng cách liếc mắt về phía tai có bơm nước. Chỉ kiểm tra phản xạ mắt tiền đình sau khi kiểm tra phản xạ mắt đầu cho kết quả không rõ ràng.
• Thử nghiệm ngừng thở: Người bệnh được cho thở máy trong khoảng 10 phút với hàm lượng oxy 100%, sau đó tháo máy thở và cho bệnh nhân thở qua ống nội khí quản trong vòng 10 phút. Nghiệm pháp ngừng thở dương tính cho thấy bệnh nhân không thể tự hô hấp trở lại.

Tiêu chuẩn cận lâm sàng

Những phương pháp sau giúp chẩn đoán chết não bao gồm:

• Điện não đồ: Khi tiến hành đo điện não đồ, kết quả cho hình ảnh sóng điện não phẳng. không quan sát thấy hình ảnh các sóng điện não thông thường.
• Chụp CT scan não: Khi tiến hành chụp cắt lớp vi tính não bộ, có bơm thuốc cản quang, kết quả không quan sát thấy hình ảnh các mạch máu ngấm thuốc.
• Siêu âm Doppler xuyên sọ: Không quan sát thấy hình ảnh sóng Doppler thông thường hoặc có nhưng mất sóng tâm trương ở bệnh nhân chết não.
• Chụp mạch não: Không nhìn thấy trên phim chụp hình ảnh mạch máu não.
• Chụp đồng vị phóng xạ não: Sau khi chụp 30 phút, 60 phút và 120 phút, không thấy hình ảnh tập trung các chất phóng xạ trong nhu mô não.
• Tiêu chuẩn thời gian để chẩn đoán chết não: Kể từ lúc người bệnh xuất hiện các triệu chứng lâm sàng điển hình của chết não, thời gian để chẩn đoán chết não ít nhất khoảng 12 giờ.

Đo điện não đồ là một trong những cách giúp chẩn đoán chết não

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp