Giải thích ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh giúp mẹ hiểu bé hơn

Chăm sóc trẻ sơ sinh chưa bao giờ là điều dễ dàng. Bởi vì trẻ chưa biết nói nên bố mẹ sẽ gặp khó khăn trong việc giao tiếp cũng như hiểu để đáp ứng nhu cầu của bé. Tuy nhiên, nếu mẹ quan sát kỹ sẽ hiểu được tại sao bé lại như vậy. Việc hiểu được ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh sẽ giúp việc chăm sóc bé trở nên dễ dàng và đơn giản hơn.

Liệu trẻ sơ sinh có ngôn ngữ không?

Trẻ sơ sinh không thể biểu hiện những cảm xúc bằng lời nói nhưng theo bản năng bé vẫn có thể tự biểu đạt những điều bé muốn theo những cách rất riêng.

Có 3 hệ ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh, gồm:

• Tiếng khóc.
• Âm thanh trẻ phát ra.
• Cử động tay chân.

Trong 3 hệ ngôn ngữ thì tiếng khóc chính là hệ ngôn ngữ cơ thể dễ nhận thấy nhất của trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh thường sẽ ngủ rất nhiều và chỉ thức giấc khi có nhu cầu ăn uống hoặc có tác động bên ngoài. Trẻ sẽ khóc để báo hiệu cho mẹ biết bé đói, bé đau hay bé khó chịu. Đôi khi, bé khóc chỉ vì muốn được che chở, vỗ về. Bằng việc thấu hiểu tiếng khóc của bé sẽ giúp mẹ tạo dựng được thời gian biểu sinh hoạt tốt  hơn. Từ đó giúp mẹ đáp ứng đúng và đủ nhu cầu của bé.

Bên cạnh tiếng khóc thì hai hệ ngôn ngữ cơ thể còn lại của bé cũng giúp mẹ thấu hiểu con mình hơn. Vậy làm sao để mẹ hiểu được 3 hệ ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh? 

Tiếng khóc chính là hệ ngôn ngữ cơ thể dễ nhận thấy nhất của trẻ sơ sinh

Giải mã 3 hệ ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh

Tiếng khóc của trẻ sơ sinh

Khóc là ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh chính được dùng để thể hiện nhu cầu của mình trong 4 tháng đầu đời. Nhưng làm sao để mẹ có thể phân biệt được bé khóc vì đói, vì đau hay vì một nguyên nhân nào đó.

• Khóc gọi mẹ: Khi trẻ phải ở một mình trong phòng khá lâu và trẻ muốn được mẹ bế đón thì trẻ sẽ khóc để gọi mẹ. Thông thường trẻ sẽ khóc trong khoảng 5-6 giây. Sau đó trẻ sẽ dừng lại trong 20 giây như thể đang chờ xem mẹ có đến đón bé hay không. Nếu không được mẹ phản hồi thì chu kỳ này lặp lại nhiều lần cho đến khi tiếng khóc trở nên liên tục và dồn dập hơn.
• Khóc vì đói: Khi bé đói, ban đầu bé có thể khóc giống như khóc gọi mẹ, nhưng nếu không được mẹ cho bú hay cho ăn kịp thời thì bé sẽ khóc ầm ĩ hơn và bé sẽ trở nên cáu giận. Đầu trẻ cứ lắc qua lắc lại, và miệng phát ra âm thanh như đang muốn ăn.
• Khóc vì đau: Khi bé bị đau, tiếng khóc của bé thường là những âm thanh đơn, to và không đổi. Cơn đau tăng lên sẽ làm bé bất ngờ khóc dữ dội. Tuy nhiên, nếu bé bị ốm, tiếng khóc của bé cũng có thể giống vậy nhưng yên lặng hơn, bởi vì bé không đủ khỏe để gào hét và khóc lớn.
• Khóc do các lý do sinh lý: Bất kể một hiện tượng sinh lý nào như ợ, đi tiểu tiện hay đại tiện đều có thể gây khó chịu cho bé. Vậy nên, bé có thể sẽ khóc rên rỉ hoặc khóc thét lên.
• Khóc vì buồn ngủ: Khi bé buồn ngủ nhưng lại không thể ngủ ngay thì bé sẽ khóc theo kiểu ăn vạ kèm theo ngáp. Lúc này, bé cũng thường dụi mắt và tai.
• Khóc vì khó chịu: Bé khóc kiểu tỏ ra đang khó chịu, cáu giận và không liên tục, thông thường sẽ đi kèm với sự bồn chồn. Khi khó chịu, bé cũng có thể ưỡn người mỗi khi khóc. Lúc này, mẹ cần kiểm tra xem tã của con có bị ướt quá không, cũng như kiểm tra thân nhiệt, quần áo của bé có bị nóng hay lạnh quá không.
• Một số lí do khác: Trẻ sơ sinh có thể khóc đơn giản là vì muốn thay đổi môi trường, vị trí hoặc tư thế khác, hay đôi khi là vì bé thấy buồn chán.

Giải mã âm thanh bé phát ra

Một bác sĩ nhi khoa người Úc đã dành ra hơn 20 năm để tiến hành nghiên cứu âm thanh của trẻ sơ sinh. Hàng ngàn em bé đến từ các quốc gia khác nhau đã tham gia vào thí nghiệm của vị bác sĩ này. Kết quả của cuộc nghiên cứu cho thấy âm thanh chính là phản xạ để trẻ sơ sinh giao tiếp.

Âm thanh chính là phản xạ để trẻ sơ sinh giao tiếp

Hệ ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh này thường bắt đầu xuất hiện khi trẻ được 4 tháng tuổi. Lúc này, bé sẽ bắt đầu để tìm kiếm sự giao tiếp xung quanh và mong muốn được đáp ứng những nhu cầu của cơ thể. Khi bố mẹ có thể nắm bắt được những âm thanh bé phát ra, bố mẹ sẽ có thể ngăn được tiếng khóc cũng như cơn giận dữ của bé.

• "Neh" - Con đang đói: Âm thanh này nghe như tiếng chép miệng được tạo ra khi trẻ đẩy lưỡi lên vòm miệng và tạo thanh tiếng kêu như đang bú, mút.
• "Eh" - Con muốn ợ hơi: Âm thanh được hình thành khi không khí dư thừa trong dạ dày bắt đầu ra khỏi thực quản của bé. Bé đang cố gắng tạo phản xạ để ợ ra khỏi miệng.
• "Owh" - Con buồn ngủ rồi: Khi cảm thấy mệt mỏi hay buồn ngủ, bé sẽ gập môi lại và phát ra tiếng kêu kiểu này rồi sau đó bé sẽ ngáp ngủ.
• "Heh" - Con không thấy thoải mái: Khi con cảm thấy không thoải mái, bé sẽ cố gắng di chuyển cả cơ thể mình, giật tay chân. Những hành động này tạo ra tiếng động và miệng bé hơi há để phát ra âm thanh.
• "Eairh" - Con bị đầy hơi và đau bụng: Khi cố gắng thoát khỏi cơn đau bụng hay đầy hơi, bé sẽ phát ra kiểu âm thanh như bị méo tiếng và biến thành tiếng rên. Trong khi đó, bé sẽ ưỡn căng bụng rồi thở ra.

Giải mã các cử động cơ thể của con

Nắm chặt tay là một dấu hiệu thể hiện tình trạng bé bị đói

Ngôn ngữ cơ thể của bé sơ sinh còn lại sẽ giúp mẹ phán đoán suy nghĩ, nhu cầu của con mình tốt hơn, cụ thể như sau:

• Cong lưng: Trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi thường sẽ thực hiện động tác cong lưng khi bị đau bụng hoặc có cơn đau ở vị trí nào đó. Nếu bé cong lưng lên sau khi ăn, có nghĩa là bé đã no. Còn nếu mẹ thấy bé thực hiện động tác này trong lúc ăn, đó có thể là dấu hiệu của hiện tượng trào ngược dạ dày. Đối với bé trên 2 tháng tuổi, động tác cong lưng thường là biểu hiện của sự mệt mỏi và tâm trạng của bé đang không tốt.
• Xoay đầu: Đây là một cử động giúp trẻ sơ sinh cảm thấy thư giãn và dễ chịu hơn. Bé có thể xoay đầu trước khi bé chìm vào giấc ngủ. Hoặc đôi khi bé sẽ xoay đầu lúc ở cạnh những người không quen biết.
• Nắm tai: Trong hầu hết các tình huống, cử động này của bé đơn giản chỉ là em bé đang khám phá cơ thể của chính mình mà thôi. Tuy nhiên, nếu bé liên tục nắm tai, bứt rứt, hay rên khóc và lặp đi lặp lại thường xuyên thì cần đưa bé đến thăm khám bác sĩ để tìm nguyên nhân chính xác là gì.
• Nắm chặt tay: Đây là một dấu hiệu thể hiện tình trạng bé bị đói. Nếu mẹ kịp thời nhận ra hành động này của bé thì mẹ có thể ngăn được cơn khóc vì quá đói sắp diễn ra của bé rồi.
• Co chân: Dấu hiệu này cho thấy bé đang bị đau bụng hoặc đau ở một vị trí nào đó trên cơ thể. Bé co chân chính là đang cố gắng làm theo phản xạ để xoa dịu cơn đau.
• Giật tay: Hành động này có nghĩa là bé đang sợ hãi. Bé có thể sợ do một âm thanh lớn, hay ánh sáng mạnh hoặc tỉnh dậy đột ngột khiến cho bé bị giật mình. Lúc này, bé rất cần được mẹ vỗ về, an ủi.

Hiểu con là cả một hành trình dài của tình yêu thương và sự tận tâm chăm sóc của mẹ. Hy vọng với những chia sẻ về ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh trên sẽ giúp mẹ có thêm kinh nghiệm để gần với bé hơn, giúp mẹ có thể dễ dàng thấu hiểu và yêu bé nhiều hơn mỗi ngày. 

Ngọc Hiếu

Nguồn tham khảo: Tổng hợp