Trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân và cách điều trị

Trào ngược dạ dày là bệnh gì?

Trào ngược dạ dày hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease), là một rối loạn đường tiêu hóa, xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới hoạt động kém hiệu quả làm dịch acid dạ dày hoặc thức ăn và chất lỏng trào ngược từ dạ dày lên thực quản.

Bệnh xảy ra rất phổ biến, với tần suất khoảng 10-20% ở người lớn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của trào ngược dạ dày

Triệu chứng nổi bật nhất của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là ợ nóng, có hoặc không có trào ngược dịch vị vào miệng. Triệu chứng chính ở trẻ nhỏ có nôn mửa, kích thích, chán ăn và đôi khi có triệu chứng hít phải thức ăn kéo dài. Cả người lớn và trẻ nhỏ bị hít phải thức ăn kéo dài đều có thể có bị ho, khàn giọng, hoặc khò khè.

Viêm thực quản có thể gây đau khi nuốt và thậm chí là xuất huyết thực quản, vấn đề này thường tiềm ẩn nhưng cũng có thể rất nặng. Chít hẹp thực quản gây khó nuốt đồ đặc, tiến triển dần dần. Loét dạ dày thực quản gây đau giống loét dạ dày hoặc tá tràng, nhưng đau thường khu trú ở mũi ức hoặc ở vùng cao sau xương ức. Loét dạ dày thực quản lành chậm, có xu hướng tái phát và thường gây chít hẹp khi lành.

Các triệu chứng khác ít xảy ra hơn nhưng có thể là dấu hiệu cho GERD là:

• Nôn trớ;
• Khó hoặc đau khi nuốt;
• Tiết nhiều nước bọt đột ngột;
• Đau họng mãn tính;
• Viêm thanh quản hoặc khàn giọng;
• Viêm nướu;
• Sâu răng;
• Hôi miệng;
• Ho tái phát hoặc mãn tính;
• Đau ngực (cần tìm trợ giúp y tế ngay lập tức).

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh trào ngược dạ dày

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến viêm thực quản, loét dạ dày thực quản, chít hẹp thực quản, thực quản Barrett và ung thư biểu mô tuyến thực quản.

Các yếu tố góp phần làm viêm thực quản bao gồm tính ăn mòn của phần trào ngược, mất khả năng loại bỏ phần trào ngược trong thực quản, lượng thức ăn trong dạ dày và mất chức năng bảo vệ tại chỗ của niêm mạc.

Một số bệnh nhân, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thể hít phải thức ăn trào ngược.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám nếu cho rằng mình bị GERD, hoặc nếu các triệu chứng của bạn không thuyên giảm khi dùng thuốc không kê đơn hoặc thay đổi lối sống.

Bạn cũng nên đi khám nếu bạn có các triệu chứng có thể liên quan đến các biến chứng GERD hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, như:

• Đau ngực.
• Nôn mửa dai dẳng.
• Vấn đề khi nuốt hoặc đau khi nuốt.
• Có dấu hiệu chảy máu trong đường tiêu hóa, như chất nôn có máu hoặc trông giống như bã cà phê, phân có máu hoặc có màu đen và hắc ín.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày

Cơ vòng thực quản dưới và cơ hoành thường hoạt động để ngăn cản sự trào ngược dạ dày, khi có thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Trào ngược xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới hoạt động kém hiệu quả, có thể là do mất toàn bộ trương lực cơ thắt trong hoặc do các đợt giãn thoáng qua không thích hợp tái đi tái lại (tức là không liên quan đến nuốt). Giãn cơ thắt thực quản dưới thoáng qua khởi phát do căng giãn dạ dày hoặc do kích thích dưới ngưỡng ở họng.

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến cơ vòng thực quản dưới và dẫn đến GERD bao gồm:

• Thừa cân hoặc béo phì.
• Phụ nữ có thai.
• Hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc.

Một số loại thuốc có thể gây ra GERD hoặc làm cho các triệu chứng GERD tồi tệ hơn, như benzodiazepine, thuốc an thần, thuốc chẹn kênh canxi, một số loại thuốc hen suyễn, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống trầm cảm ba vòng.

Thoát vị khe hoành cũng có thể làm tăng khả năng mắc GERD hoặc làm cho các triệu chứng GERD tồi tệ hơn. Thoát vị khe hoành là tình trạng lỗ mở trong cơ hoành cho phép phần trên của dạ dày di chuyển lên ngực.