Hội chứng gan thận: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Hiện nay, nhiều chuyên gia bệnh lý đánh giá hội chứng gan thận là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng nhất. Hầu hết những bệnh nhân rơi vào hội chứng này đều rất khó qua khỏi, tiên lượng thời gian sống của những bệnh nhân này là khoảng 2 tuần. Để tìm hiểu rõ hơn về hội chứng gan thận, hãy theo dõi bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu.

Hội chứng gan thận là gì? 

Hội chứng gan thận có tên tiếng Anh là Hepatorenal syndrome (HRS), là tình trạng suy giảm chức năng thận xảy ra ở những đối tượng có bệnh gan mạn tính, khối u ở gan, suy gan tiến triển và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Hội chứng này là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh xơ gan khiến sức khỏe của người bệnh bị ảnh hưởng nặng nề, thậm chí là đe dọa đến tính mạng. 

Hội chứng gan thận được chia thành 2 type: 

• Type 1: Tình trạng suy thận tiến triển nhanh chóng và được đánh giá qua việc lượng creatinin của bệnh nhân tăng gấp đôi sau 2 tuần so với ban đầu hoặc có chỉ số creatinin tăng cao hơn 221 Mmol/L.
• Type 2: Tình trạng suy thận tiến triển chậm hơn, chỉ số trung bình của creatinin huyết thanh khoảng 178 Mmol/L và thường kết hợp với biểu hiện cổ trướng tái phát hoặc cổ trướng kháng lợi tiểu.

Theo một nghiên cứu được in trên Tạp chí Sinh hóa lâm sàng cho biết, tiên lượng của HRS thuộc type 1 rất nặng và có thời gian sống trung bình là khoảng 2 tuần, trừ khi họ được ghép gan ngay lập tức. Trong khi đó, HRS type 2 được nhận định là tốt hơn type 1 nhưng tiên lượng về thời gian sống của bệnh nhân sẽ ngắn hơn so với bệnh nhân bị xơ gan đơn thuần (khoảng 06 tháng).

Hội chứng gan thận gây suy giảm chức năng của thận

Nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng gan thận

Hội chứng gan thận gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Vậy nguyên nhân và triệu chứng của bệnh là gì?

Nguyên nhân

Theo các chuyên gia, hội chứng HRS là biến chứng từ các bệnh về gan và phần lớn là tình trạng xơ gan. Ngoài ra, cũng có thêm một số yếu tố thúc đẩy làm tăng nguy cơ đối mặt với HRS, bao gồm:

• Nhiễm trùng dịch cổ trướng (chiếm 20% của HRS type 1).
• Bệnh nhân được rút quá nhiều dịch cổ trướng nhưng không được truyền bù plasma (chiếm 15% trường hợp HRS type 1).
• Thực hiện các cuộc phẫu thuật lớn. 
• Xuất huyết tiêu hóa.
• Sử dụng các loại thuốc độc hại với thận như thuốc giảm đau - chống viêm, dùng thuốc lợi tiểu quá liều.
• Viêm gan cấp do sử dụng rượu.
• Vết loét trên cơ thể.
• Viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát.
• Người có chỉ số natri máu thấp, hàm lượng kali máu tăng, giảm áp lực keo của máu hoặc tăng áp lực thẩm thấu niệu.

Sử dụng các loại thuốc gây độc cho thận làm tăng nguy cơ mắc hội chứng gan thận

Triệu chứng

Các chuyên gia đánh giá rằng sự xuất hiện các triệu chứng của hội chứng gan thận là một tình huống cấp cứu trong y tế. Do đó, nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, người bệnh cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị sẽ càng quan trọng và cấp thiết hơn nếu người bệnh đang trong quá trình chữa trị các vấn đề liên quan đến thận khác. Các triệu chứng của hội chứng gan thận gồm có:

• Nôn, buồn nôn và mệt mỏi.
• Gan, lách to.
• Bệnh gan làm cho bệnh nhân có các biểu hiện như vàng da, phù, tăng cân, cổ trướng và rối loạn tâm thần (lú lẫn, mê sảng).
• Teo cơ, run hoặc run giật cơ.
• Thấy dấu sao mạch trên ngực (giãn tĩnh mạch thực quản).
• Triệu chứng của suy gan như vàng da, rối loạn đông máu, hôn mê gan, suy dinh dưỡng…
• Bệnh suy thận gây thiểu niệu, vô niệu với thể tích nước tiểu dưới 500ml/24h, nước tiểu có màu sẫm hoặc tích tụ dịch trong cơ thể.
• Người bệnh suy dinh dưỡng.

Cổ trướng là triệu chứng điển hình của hội chứng gan thận

Chẩn đoán và phương pháp điều trị hội chứng gan thận

Dưới đây Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin về tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng gan thận và các phương pháp điều trị hội chứng này đang được áp dụng hiện nay.

Biện pháp chẩn đoán HRS

Một yếu tố quan trọng trong việc chẩn đoán hội chứng gan thận là loại trừ các nguyên nhân và triệu chứng khác của tình trạng suy thận thông qua một loạt các xét nghiệm máu và nước tiểu. Dựa vào các kết quả xét nghiệm, các chuyên gia sẽ đánh giá về chức năng của gan và thận.

Tiêu chuẩn được áp dụng trong việc chẩn đoán hội chứng gan thận theo International Ascites Club năm 2007, cụ thể là:

• Xơ gan cổ trướng.
• Chỉ số nồng độ creatinin huyết thanh là trên 133 mcmol/L (tức 1,5 mg/dL).
• Nồng độ creatinin huyết thanh không được cải thiện (giảm dưới mức 133 mcmol/L) sau thời gian ít nhất là 2 ngày điều trị bằng việc ngưng thuốc lợi tiểu và thực hiện bồi phụ thể tích tuần hoàn bằng truyền albumin, khuyến cáo liều dùng albumin là 1g/kg thể trọng cơ thể trong 1 ngày, tối đa là 100g/ngày.
• Không diễn ra tình trạng sốc.
• Thời gian gần đây hoặc thời điểm hiện tại không sử dụng các loại thuốc độc với thận.
• Không có bệnh lý về nhu mô thận với dấu hiệu protein niệu > 0,5g/ngày, có đái máu vi thể (> 50 hồng cầu trên một vi lượng) và/hoặc có biểu hiện bất thường trên siêu âm thận. 

Xét nghiệm máu để kiểm tra chỉ số creatinin huyết tương trong chẩn đoán HRS

Phương pháp điều trị HRS

Hội chứng gan thận có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và có thể gây tử vong ở người bệnh. Vậy nên việc phát hiện và điều trị bệnh đúng phác đồ là rất quan trọng. Dưới đây là các phương pháp điều trị HRS cho từng type với các nguyên tắc điều trị cần tuân theo.

Nguyên tắc điều trị HRS type 1:

• Biện pháp triệt để nhất cho HRS type là ghép gan.
• Trong thời gian chờ ghép gan, người bệnh sẽ được điều trị duy trì bằng phương pháp là truyền albumin và dùng thuốc co mạch.
• Nếu bệnh nhân không bị suy gan nặng và gặp thất bại với phương pháp điều trị thuốc co mạch thì có thể làm TIPS.
• Không được sử dụng thuốc lợi tiểu cho bệnh nhân mắc hội chứng gan thận type 1.
• Chạy thận nhân tạo trong trường hợp có phù phổi cấp, tăng lượng kali máu nặng hoặc toan chuyển hóa không đáp ứng với điều trị.

Nguyên tắc điều trị HRS type 2:

• Ghép gan. 
• Hạn chế sử dụng muối cho bệnh nhân, chỉ được điều trị cổ trướng bằng thuốc lợi tiểu khi natri niệu trên 30 mEq/l.
• Hạn chế truyền dịch trong trường hợp hạ natri máu.
• Sử dụng thuốc co mạch hoặc TIPS có thể được cân nhắc trong khi chờ ghép gan.

Tóm lại, hội chứng gan thận là một bệnh lý về gan thận rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bệnh nhân và thậm chí là đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, dự phòng và điều trị bệnh ở giai đoạn đầu là rất quan trọng. Hy vọng thông qua bài viết trên, bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích về hội chứng gan thận và nhận biết được các dấu hiệu bất thường của cơ thể để sớm đến gặp bác sĩ, tránh những hậu quả nghiêm trọng.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Vinmec.com