Phân biệt nhiệt kế rượu và nhiệt kế thủy ngân

Nhiệt kế là một loại dụng cụ vô cùng hữu ích, quan trọng và cần thiết trong cuộc sống hằng ngày. Hai loại nhiệt kế được sử dụng phổ biến nhất chính là nhiệt kế rượu và nhiệt kế thủy ngân. Vậy hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về hai sản phẩm này trong bài viết dưới đây nhé!

Vài nét về nhiệt kế rượu 

Nhiệt kế rượu là gì?

Nhiệt kế rượu là một loại nhiệt kế sử dụng rượu etylic làm chất lỏng chính để đo nhiệt độ. Rượu giãn nở với nhiệt độ, biến thiên chiều dài cột rượu trong ống thủy tinh chỉ ra nhiệt độ. Thích hợp cho nhiệt độ thấp, không độc hại so với nhiệt kế thủy ngân.

Ưu điểm của nhiệt kế rượu 

• Đo nhiệt độ thấp rất tốt.
• Khả năng đo chính xác.
• Ít độc hại cũng như ít nguy hiểm hơn so với nhiệt kế thủy ngân. 

Nhược điểm của nhiệt kế rượu 

• Không thể đo nhiệt độ cao hơn so với nhiệt độ sôi của chất lỏng chứa bên trong bóng đèn.
• Thành mao quản có thể bị ướt bởi rượu.
• Chất lỏng cần được nhuộm trước khi làm đầy bóng đèn.
• Kém bền hơn nhiệt kế thủy ngân do rượu bay hơi nhanh.

Nhiệt kế rượu dùng để đo gì?

Nhiệt kế rượu là dụng cụ có thể được sử dụng để thay thế cho nhiệt kế thủy ngân bởi chúng có rất nhiều công dụng giống nhau. Có thể kể đến như: Đo nhiệt độ nước (ở trạng thái bình thường), nhiệt độ môi trường, khí quyển,…

Đặc biệt chúng có thể đo được một cách vô cùng chính xác nhiệt độ thấp. Bên cạnh đó là tính độc hại, nguy hiểm thấp hơn so với thủy ngân.

Tuy nhiên, độ “nhạy” với sự biến đổi nhiệt độ của thuỷ ngân là lớn hơn so với rượu. Khi làm tăng nhiệt độ của thủy ngân và rượu (với cùng khối lượng như nhau) lên thêm 1 độ C thì thủy ngân có khả năng hấp thu nhiệt lượng nhỏ hơn rất nhiều lần so với rượu (cụ thể là khoảng 20 lần).

Khả năng đo của nhiệt kế rượu phụ thuộc hoàn toàn vào chất lỏng bên trong bóng đèn, do đó, chúng sẽ không thể đo được một thứ gì đó có nhiệt độ cao hơn ngưỡng nhiệt độ sôi của dung dịch đó. Vì vậy, nhiệt kế rượu thường chỉ đo được nhiệt độ trong khoảng từ -115^oC – 78,5^oC. Cần lưu ý, sử dụng nhiệt kế rượu để đo nhiệt độ nước đang sôi là điều hoàn toàn không thể. Do rượu sẽ sôi ở 80^oC thấp hơn so với 100^oC (nhiệt độ sôi của nước).

Tóm lại, nhiệt kế rượu thường được dùng để đo nhiệt độ nước (ở trạng thái bình thường) và nhiệt độ khí quyển. Sở dĩ là do độ đông đặc của rượu là -117^oC và nhiệt độ nóng chảy là ở 80 độ C (đều cao hoặc là  thấp hơn so với nhiệt độ khí quyển) nên tính chính xác rất cao.

Vài nét về nhiệt kế thủy ngân 

Nhiệt kế thủy ngân là gì?

Nhiệt kế thủy ngân là một loại nhiệt kế đã được phát minh bởi nhà vật lý học Daniel Gabriel Fahrenheit ở Amsterdam (năm 1714). Chúng thường được sử dụng đo nhiệt độ cơ thể, nhiệt độ nước, không khí và các dung dịch khác,...

Cấu tạo của nhiệt kế thủy ngân 

Cấu tạo của nhiệt kế thủy ngân gồm có 3 phần chính, cụ thể là:

• Phần cảm nhận nhiệt độ: Là một bầu đựng thủy ngân, với tác dụng chính là nhận nhiệt từ môi trường cần đo. Sau đó dưới tác động của nguyên lý giãn nở vì nhiệt của vật chất (cụ thể là thủy ngân) để đo được nhiệt độ của môi trường.
• Ống mao dẫn: Là một cột dẫn thủy ngân giãn nở khi tiếp xúc với môi trường, từ đó có thể đo được nhiệt độ của môi trường
• Phần hiển thị kết quả:  Là các vạch số, được chia dựa theo nguyên tắc giãn nở của thủy ngân để hiển thị những mức nhiệt độ tương ứng.

Nguyên lý hoạt động của nhiệt kế thủy ngân 

Nhiệt kế thủy ngân hoạt động dựa trên nguyên lý sự giãn nở của thuỷ ngân với nhiệt độ. Nhiệt độ thay đổi làm lượng thủy ngân tăng lên và di chuyển theo cột mao dẫn. Hoạt động này sẽ lập tức được hiển thị theo số liệu chuẩn của thang đo nhiệt độ.

Ưu điểm: 

• Giá thành tương đối rẻ, dễ mua, dễ tìm kiếm ở hầu hết các nhà thuốc trên thị trường hiện nay. 
• Cấu tạo tương đối đơn giản nên rất dễ dàng thao tác và sử dụng. Do đó, nó được xem như là thiết bị khá tiện lợi và dễ dàng để sử dụng trong gia đình cũng như bệnh viện.
• Kết quả đo được có độ chính xác cao
• Có thể sử dụng để đo ở nhiều bộ phận trên cơ thể. Bên cạnh đó là đo liên tục cho nhiều người.

Nhược điểm: 

• Thời gian cho kết quả rất lâu, thường mất từ 3 - 5 phút, nếu như sử dụng để đo cho trẻ nhỏ có thể khiến trẻ quấy khóc. 
• Vạch hiển thị kết quả thường là rất nhỏ, dễ bị mờ nếu sử dụng trong thời gian dài.
• Do có cấu tạo đơn giản nên nhiệt kế thủy ngân thường không có những chức năng hiện đại như là cảnh báo sốt cao.
• Cần phải biết sử dụng đúng cách để nhận được kết quả chính xác nhất. Nếu dùng sai có thể sẽ khiến kết quả bị sai lệch.
• Thường có nguy cơ bị vỡ rất cao, khi vỡ làm bay hơi thủy ngân có trong nhiệt kế rất độc và nguy hiểm.

Sự khác biệt cơ bản giữa nhiệt kế rượu và nhiệt kế thủy ngân 

Chất chỉ thị của hai loại nhiệt kế là khác nhau, do đó sẽ có những đặc điểm, mục đích sử dụng cũng khác nhau:

Nhiệt kế rượu có thể đo được nhiệt độ rất thấp, tuy nhiên lại hạn chế với mức nhiệt cao. Nhiệt kế thủy ngân thì ngược lại. Do đó, đối với những thực nghiệm khoa học hay đo nhiệt độ cơ thể cần có độ chính xác và tính nhanh chóng, vì vậy nên sử dụng nhiệt kế thuỷ ngân. So với thủy ngân thì rượu ít độc hại hơn, do đó nhiệt kế rượu cũng an toàn hơn. 

Nhiệt kế rượu và nhiệt kế thủy ngân là hai dụng cụ đo nhiệt độ phổ biến nhất hiện nay. Tùy theo từng mục đích mà bạn có thể cân nhắc lựa chọn sao cho phù hợp nhé!

Thảo My 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp