Ruột non là gì? Cấu tạo và chức năng của ruột non trong hệ tiêu hóa

Với cấu tạo và chức năng đặc biệt, ruột non tham gia vào quá trình quyết định sự hấp thu chất dinh dưỡng và duy trì cân bằng nước trong cơ thể. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn vai trò vô cùng quan trọng của ruột non trong sự sống của chúng ta.

Ruột non là gì?

Ruột non là một phần của hệ tiêu hóa trong cơ thể người, nằm giữa dạ dày và ruột già. Ruột non có nhiệm vụ chính là tiếp tục quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thu các chất dinh dưỡng từ thức ăn vào cơ thể.

Ruột non có cấu trúc phức tạp với lớp niêm mạc bên trong, lớp cơ để tạo ra các chuyển động để đẩy thức ăn và dịch tiêu hóa đi qua, và lớp màng bọc bên ngoài. Niêm mạc ruột non có bề mặt lớn với nhiều gờ gập và nhung mao nhỏ giúp tăng khả năng hấp thu chất dinh dưỡng.

Ruột non tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn bằng cách tiếp tục phân giải thức ăn thành các thành phần dễ hấp thu hơn và đẩy chúng vào ruột già để hoàn thành quá trình hấp thu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, nó cũng có vai trò trong việc duy trì cân bằng nước trong cơ thể và bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và tác nhân gây bệnh.

Ruột non là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, tham gia vào quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn vào cơ thể.

Cấu tạo của ruột non trong hệ tiêu hóa

Cấu tạo của ruột non rất phức tạp và quan trọng đối với quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Để hiểu rõ hơn về cấu tạo này, chúng ta có thể tách thành 4 lớp chính:

Màng bọc: Màng bọc của tá tràng cố định bao gồm phúc mạc ở mặt trước và mô liên kết ở mặt sau. Phúc mạc của hỗng tràng và hồi tràng được kết nối với phúc mạc của thành bụng thông qua mạc treo ruột non. Phúc mạc này chia thành hai lớp là lớp thanh mạc và tấm dưới thanh mạc.

Lớp cơ: Lớp cơ gồm hai lớp cơ trơn. Lớp cơ ngoài chứa các sợi cơ xếp theo chiều dọc (lớp cơ dọc), trong khi lớp cơ trong còng quanh thành ống tiêu hóa (lớp cơ vòng). Giữa hai lớp này có các mạch máu, mạch bạch huyết và một đám rối thần kinh tự chủ điều khiển các cơ trơn. Lớp cơ này tham gia vào việc đẩy các thành phần trong hệ tiêu hóa về phía trước và nhào trộn thức ăn với dịch tiêu hóa. Tại một số điểm trên đường tiêu hóa, lớp cơ vòng có thể dày lên để tạo thành các cơ thắt, giúp kiểm soát tốc độ di chuyển của các thành phần bên trong ống tiêu hóa.

Lớp dưới niêm mạc: Đây là lớp mô liên kết lỏng lẻo chứa các đám rối thần kinh, mạch máu, và các mạch bạch huyết. Đám rối thần kinh trong lớp này là đám rối thần kinh dưới niêm mạc, có vai trò điều khiển niêm mạc.

Lớp niêm mạc: Lớp niêm mạc có nhiều chức năng quan trọng bao gồm bảo vệ, tiết dịch và hấp thu. Tại ruột non, niêm mạc chứa các tế bào thượng mô và tạo thành các nhung mao xen kẽ với tế bào tiết nhầy. Cấu trúc của niêm mạc ruột non được phủ bởi các nhung mao, tạo nên bề mặt niêm mạc rộng lớn để tăng diện tích hấp thu. Mỗi mm² niêm mạc có khoảng 20 - 40 nhung mao, mỗi nhung mao là một cấu trúc như ngón tay, được bao phủ bởi các tế bào biểu mô hình cột. Các tế bào ruột non được thay thế bởi các tế bào mới với tốc độ luân phiên nhanh chóng, giúp duy trì sự lành mạnh của niêm mạc.

Ngoài ra, mạch máu và thần kinh cũng đóng vai trò quan trọng trong ruột non. Động mạch cung cấp máu cho hỗng tràng và hồi tràng, trong khi tĩnh mạch đảm bảo dòng trả về. Bạch huyết cũng tham gia vào việc cung cấp máu cho ruột non. Thần kinh được tạo thành từ các nhánh phân nhánh của đám rối mạc treo tràng trên và có vai trò điều khiển các chức năng của niêm mạc ruột non.

Chức năng của ruột non trong hệ tiêu hóa

Ruột non có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn vào cơ thể. Dưới đây là một số chức năng quan trọng của ruột non:

Tiêu hóa thức ăn: Ruột non là nơi thức ăn từ dạ dày chuyển tới và tiếp tục quá trình tiêu hóa. Thức ăn được pha trộn với các dịch tiêu hóa như dịch tụy, dịch mật, và dịch ruột để phân giải thành các thành phần dễ hấp thu hơn.

Hấp thu chất dinh dưỡng: Các chất dinh dưỡng, bao gồm acid amin (từ protein), monosaccharide (từ glucid), acid béo và glycerol (từ lipid), được hấp thu thông qua niêm mạc của ruột non. Đây là bước quan trọng để cung cấp năng lượng và các dưỡng chất cho cơ thể.

Vận động ruột: Thành ruột non tham gia vào quá trình vận động của hệ tiêu hóa. Các loại vận động như vận động lắc lư, co bóp phân đoạn, co bóp nhu động, và vận động của nhung mao giúp nhào trộn thức ăn, đẩy các thành phần dễ tiêu hóa về phía trước và tạo điều kiện cho quá trình tiêu hóa diễn ra hiệu quả.

Hấp thu dịch: Ruột non cũng có khả năng hấp thu dịch từ thức ăn và dịch tiêu hóa. Sự hấp thu này giúp cân bằng nước trong cơ thể và đảm bảo sự tiếp cận đủ dịch vào máu.

Dự trữ và bảo vệ: Ruột non có khả năng lưu trữ một lượng lớn dịch và chất dinh dưỡng. Ngoài ra, nó cũng có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh bằng cách tham gia vào hệ thống miễn dịch.

Ruột non là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa, hấp thu chất dinh dưỡng và duy trì cân bằng nước trong cơ thể.

Xem thêm:

• Những điều bạn cần biết về quá trình tiêu hóa ở ruột non
• Những điều bạn cần biết về quá trình tiêu hóa ở ruột non