Những điều bạn cần biết về quá trình tiêu hóa ở ruột non

Vai trò của hệ tiêu hóa, quá trình tiêu hóa ở ruột non và những bệnh thường gặp ở ruột non là nội dung của bài viết này. Mời các bạn quan tâm theo dõi bài viết bên dưới.

Vai trò của hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa có vai trò quan trọng trong cơ thể con người vì nó thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng như sau:

• Tiếp nhận thức ăn: Hệ tiêu hóa bắt đầu tại miệng, nơi thức ăn được cắn nhỏ và hòa quyện với nước bọt để tạo thành chất lỏng gọi là bột thức ăn. Sau đó, nó được đưa xuống dạ dày để tiếp tục quá trình tiêu hóa.
• Phân giải thức ăn: Dạ dày và ruột non chứa các enzym và acid tiêu hóa, giúp phân giải thức ăn thành các chất dễ hấp thụ hơn như dạ dày tiêu hóa protein và ruột non tiêu hóa carbohydrate và chất béo.
• Hấp thụ chất dinh dưỡng: Ruột già và ruột non có bề mặt lớn và rất nhiều nếp gấp, giúp tăng diện tích hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn vào máu. Chất béo, protein, carbohydrate, vitamin và khoáng chất đều được hấp thụ ở đây và sau đó cung cấp cho cơ thể năng lượng và các chất cần thiết để duy trì hoạt động sống.
• Loại bỏ chất thải: Hệ tiêu hóa cũng loại bỏ các sản phẩm thải không cần thiết thông qua hậu môn. Quá trình này giúp ngăn ngừa sự tích tụ của chất thải trong cơ thể.
• Tạo ra hormone và enzyme: Ngoài việc tiêu hóa thức ăn, hệ tiêu hóa cũng tạo ra một số hormone và enzyme quan trọng, như insulin, amylase, và lipase, có vai trò trong quá trình điều hòa cơ thể và tiêu hóa.

Quá trình tiêu hóa ở ruột non

Quá trình tiêu hóa ở ruột non là một phần quan trọng trong quá trình tiêu hóa tổng thể. Dưới đây là mô tả chi tiết về quá trình tiêu hóa tại phần đầu, hỗng tràng và hồi tràng của ruột non:

Thức ăn trước khi được di chuyển tới ruột non

• Thức ăn đầu tiên được đưa vào miệng, nơi nó được nhai và nghiền nát bởi cơ hàm, răng, lưỡi và enzym amylase trong nước bọt.
• Sau đó, thức ăn đi qua thực quản và xuống dạ dày, tại đây nó được kết hợp với dịch dạ dày, chứa acid và enzym tiêu hóa.
• Sau khi được nhào trộn và phân hủy, thức ăn sẽ đi xuống tá tràng.

Tiêu hóa thức ăn tại phần đầu ruột non

• Khi thức ăn đến tá tràng, dịch tụy sẽ tiết ra để hỗ trợ tiêu hóa. Dịch tụy chứa các enzym như amylase, lipase và protease, giúp phân hủy tinh bột, chất béo và protein thành các phân tử nhỏ hơn.
• Dịch tụy được đưa vào tá tràng thông qua ống tụy Vater, kèm theo đó là dịch mật từ gan. Dịch mật chứa chất emulsifying giúp phân hủy chất béo và làm cho chúng dễ dàng tiêu hóa.
• Tại tá tràng, các chất dinh dưỡng như axit amin, glucose và chất béo được tiếp tục hấp thụ vào niêm mạc và sau đó vào máu để cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Tiêu hóa ở ruột non (tại hỗng tràng - hồi tràng)

• Thức ăn tiếp tục di chuyển từ tá tràng đến hỗng tràng và hồi tràng, các phần tiếp theo của ruột non.
• Tại đây, diện tích bề mặt của ruột non được tăng lên đáng kể thông qua các nếp gấp và nhung mao. Điều này giúp tối ưu hóa khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn.
• Chất dinh dưỡng như axit amin, glucose, và chất béo tiếp tục được hấp thụ qua niêm mạc của ruột non và sau đó đi vào máu để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
• Hỗng tràng và hồi tràng đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Hỗng tràng cũng giúp tăng khả năng hấp thụ vitamin B12.

Xử lý chất không tiêu hóa và chất xơ

• Những chất không tiêu hóa, chẳng hạn như chất xơ, sẽ được đưa vào ruột già. Ở đây, ruột già sẽ tái hấp thu nước và các dưỡng chất còn lại từ chất xơ và đẩy chất thải không tiêu hóa ra ngoài qua hậu môn.

Những bệnh thường gặp ở ruột non

• Tắc ruột: Là một trong những tình trạng hay gặp, tắc ruột có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, như chướng bụng, u ác tính, viêm nhiễm, hoặc các tổn thương trong ruột non. Triệu chứng thường gồm đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, táo bón, và sưng bụng. Tắc ruột cần được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm như viêm, thủng màng bụng và nhiễm trùng máu.
• Viêm túi thừa Meckel: Túi thừa Meckel là một bướu bẩm sinh trong ruột non gần vùng hình rốn. Khi nó viêm nhiễm, gây ra viêm túi thừa Meckel, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng giống như viêm ruột thừa, bao gồm đau bụng và buồn nôn. Điều quan trọng là phải xác định được đúng tình trạng và tiến hành loại bỏ túi thừa Meckel nếu nó gây vấn đề hoặc viêm nhiễm.
• Hội chứng ruột kích thích: Đây là một tình trạng phức tạp và rối loạn chức năng của ruột non, gây ra nhiều triệu chứng khác nhau như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, căng bụng, và thay đổi về tình trạng phân. Tuy không phải là bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nó có thể gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Điều trị hội chứng ruột kích thích thường là một quá trình dựa trên các biện pháp kiểm soát triệu chứng và thay đổi lối sống.

Như vậy, quá trình tiêu hóa ở ruột non là một quá trình phức tạp và tinh vi, nơi thức ăn được chuyển hóa và hấp thụ thành các chất dinh dưỡng quan trọng. Từ sự phân hủy của thức ăn ở dạ dày, đến sự hấp thụ tối ưu của chất dinh dưỡng ở hỗng tràng và hồi tràng, ruột non đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình này. Sự tương tác giữa các cơ quan và các hệ thống trong cơ thể chúng ta thật kỳ diệu và phức tạp, sự hiểu biết về quá trình tiêu hóa này giúp chúng ta hiểu hơn về cách vận hành của nó cũng như có các biện pháp bảo vệ để các bộ phận cơ thể ngày một khỏe mạnh hơn.

Xem thêm: 

• Viêm ruột non có nguy hiểm không?
• Phân biệt tắc ruột non và tắc ruột già