Tác hại bụi mịn PM 2.5 nguy hiểm khôn lường

TP.HCM và Thủ đô Hà Nội những ngày này như bị ‘nuốt chửng’ trong lớp sương mù ô nhiễm không khí. Tác hại của bụi mịn PM 2.5 khiến người dân khó chịu và cảm lo lắng về tình trạng sức khỏe. Vậy tác hại bụi mịn PM 2.5 nguy hiểm như thế nào?

Ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng

Bụi đi vào đường hô hấp khi chúng ta hít thở. Mức độ xâm nhập và sự ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe còn phụ thuộc vào kích thước hạt bụi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cơ thể con người chỉ có cơ chế tự bảo vệ với bụi hạt có kích cỡ lớn hơn 10 micromet, tức là các hạt bụi này sẽ bị ngăn chặn và loại bỏ khi chúng ta hắt hơi, xì mũi, qua lớp lông mũi, đờm nhầy,... Tuy nhiên với các kích cỡ bụi từ 0,01 đến 5 micromet sẽ bị giữ lại trong khí quản và phế nang. 

Tác hại bụi mịn PM 2.5 nguy hiểm như thế nào?

Bụi mịn PM2.5 (có đường kính nhỏ hơn đến bằng 2,5 micromet), là chất gây ô nhiễm nguy hiểm nhất đối với sức khỏe con người. Do kích thước siêu nhỏ nên bụi mịn có thể xâm nhập sâu vào cơ thể người. Chúng bé đến mức có thể luồn lách vào các túi phổi, tĩnh mạch phổi và xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu làm ảnh hưởng sức khỏe nhiều hơn bất kỳ chất gây ô nhiễm nào khác, ngay cả khi ở nồng độ thấp.

Tác hại bụi mịn PM 2.5 gây nguy cơ ung thư

Hạt bụi mịn PM 2.5 chứa nhiều kim loại nặng có thể gây hại ở một số cơ quan như mạch máu, tủy xương, lách, tim và phổi và gây nguy cơ ung thư, hoặc tác động đến DNA gây ra đột biến gen.

Bụi mịn làm mất cân bằng oxy hóa làm các tế bào khỏe mạnh bị hủy hoại hoặc hưởng đến sự chuyển hóa chất hữu cơ của DNA và thay đổi cấu trúc của nó.

Tác hại bụi mịn PM 2.5 tổn hại đường hô hấp

Theo Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Như Vinh, Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết: Ô nhiễm không khí là nguyên nhân hay yếu tố thúc đẩy gây ra, làm nặng thêm một số bệnh ở con người. Các chất độc trong không khí ô nhiễm có thể xâm nhập vào cơ thể người qua đường mũi, miệng, da và niêm mạc.

Tác hại bụi mịn PM 2.5 làm tăng các bệnh đường hô hấp

Nhiều nghiên cứu đã xác định ô nhiễm không khí làm giảm chức năng của phổi, ảnh hưởng đến hô hấp ở mức độ cấp tính và mạn tính. Ở mức độ cấp tính, bụi mịn vào cơ thể gây các triệu chứng như ho và khò khè. Ở tình trạng mạn tính, không khí ô nhiễm có thể dẫn đến hen suyễn, viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và có thể tử vong.

“Không khí ô nhiễm làm gia tăng bệnh nhiễm trùng hô hấp, hen suyễn và các triệu chứng dị ứng ở trẻ em; làm cho bệnh nhân hen và COPD dễ bị phát bệnh cấp và nhập viện nhiều hơn. Ung thư phổi cũng là một nguy cơ khi con người tiếp xúc với không khí ô nhiễm, nhất là từ khí thải của các phương tiện giao thông”, bác sĩ Vinh khuyến cáo. 

Tác hại bụi mịn PM 2.5 ảnh hưởng đến tim mạch và thần kinh

Bụi mịn PM 2.5 kích thước siêu nhỏ dễ dàng xâm nhập vào máu và các tế bào thần kinh. Tác hại bụi mịn PM 2.5 có thể gây nhiễm độc máu, máu khó đông khiến hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng, làm suy nhược hệ thần kinh điều khiển hoạt động của cơ tim gây ra các bệnh tim mạch.

Nhiều nghiên cứu khoa học cũng đưa ra bằng chứng về sự liên hệ giữa khói xe và bệnh tim mạch. Nếu tiếp xúc với khói xe ngắn hạn cũng có nguy cơ dẫn tới thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim cấp và cao huyết áp.

Nguy hiểm từ bụi mịn PM 2.5 là ảnh hưởng đến tim mạch

Trong không khí ô nhiễm có chì. Thành phần này cũng tác động đến quá trình tạo máu bằng cách ức chế một số enzyme quan trọng, đồng thời gây tổn hại màng hồng cầu và làm rối loạn quá trình chuyển hóa bên trong tế bào, làm cho tế bào bị chết sớm, dẫn đến bệnh thiếu máu.

Bên cạnh đó, không khí ô nhiễm còn ảnh hưởng đến tâm thần kinh, tác động lên hệ thần kinh trung ương, thay đổi hành vi và ảnh hưởng đến khả năng nhận thức của trẻ em. Ô nhiễm không khí đặc biệt là tác hại bụi mịn PM 2.5 có thể gây rối loạn tâm lý và mất cảm giác khỏe mạnh. Trong môi trường làm việc có nhiều khói bụi hay có mùi khó chịu sẽ làm người tiếp xúc dễ cáu gắt, giảm hành vi giúp đỡ người khác.

Cách phòng nguy hiểm bụi mịn trong không khí

Với không khí ô nhiễm và nhiều nguy hiểm bụi mịn, khi ra đường chúng ta nên đeo khẩu trang đạt chất lượng và an toàn cho sức khỏe, tốt nhất phải chọn loại khẩu trang có thương hiệu, được bán ở nơi uy tín và có khả năng chống được ô nhiễm không khí cao.

Đồng thời, để hạn chế nguy cơ ô nhiễm trong tương lai, chúng ta nên tích cực xây dựng môi trường sống xanh, loại bỏ các yếu tố gây bụi và nâng cao chính sức khỏe của bản thân.

Trang