Bụi mịn PM2.5 là gì? Những tác hại mà chúng mang lại

Tình trạng ô nhiễm không khí luôn là vấn đề vô cùng nhức nhối. Chúng gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của con người. Và một trong những tác nhân chính dẫn đến tình trạng trên chính là bụi mịn. Vậy thì bụi mịn PM2.5 là gì? 

Bụi mịn PM2.5 là gì?

Theo định nghĩa của Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, bụi mịn (hay còn được gọi tắt với cụm từ PM - Particulate Matter) là tên chỉ chung cho những phân tử vô cơ hoặc là hữu cơ lơ lửng trong không khí. Chúng thường có nguồn gốc từ bụi, đất, bồ hóng, và chủ yếu phân tán ra môi trường từ khói thông qua việc đốt cháy các loại nhiên liệu hữu cơ trong công nghiệp hoặc phương tiện giao thông.

Kích thước của các hạt bụi mịn trong không khí vô cùng đa dạng. Từ những hạt có thể nhìn được bằng mắt thường cho đến những phân tử nhỏ tới mức gần như vô hình. Kích thước của các hạt bụi mịn được ghi sau ký tự PM, và đơn vị tính là µm (micromet).

Tùy theo kích thước, có thể phân thành 3 loại bụi mịn phổ biến như sau:

• PM 10: Kích thước đường kính bụi từ 2.5 tới 10µm.
• PM2.5: Kích thước đường kính bụi nhỏ hơn hoặc là bằng 2,5µm.
• PM 1.0: Kích thước đường kính bụi nhỏ hơn hoặc là bằng 1µm.

Trong đó bụi mịn PM2.5 được nhiều người cảnh báo về sự nguy hiểm nhất bởi chúng có khả năng thâm nhập vào đường máu thông qua quá trình hít thở. Ngoài ra, một số phân tử bụi còn mang theo độc tính gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể.

Nguyên nhân sinh ra bụi mịn PM2.5

Trong tự nhiên bụi mịn có thể được sinh ra phần lớn từ khói núi lửa, các vụ cháy rừng, bụi sa mạc, những cơn bão cát, lốc xoáy hay là từ những chất thải sinh vật như là phấn hoa, bào tử nấm, nước thải côn trùng,… 

Bên cạnh nguyên nhân tự nhiên, tác động của con người cũng sẽ góp phần tăng thêm bụi mịn đáng kể. Cụ thể, khí thải xe tải, xe máy, xe buýt, ô tô, xe tải và các nhà máy,… hay các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như đốt than, xây dựng, bụi đường phố,... cũng chính là những nguyên nhân khiến cho bụi mịn tăng lên nhanh chóng trong không khí. 

Một điều nữa cần lưu ý đó là không chỉ những hoạt động ngoài trời mới sinh ra bụi mịn mà ngay cả nấu ăn như xào, chiên, nướng thịt, hút thuốc hay đốt nến,… đều có thể tạo ra một số lượng khá lớp bụi mịn ngay chính trong ngôi nhà mà bạn sinh sống. 

Phương pháp đo lường mức độ ô nhiễm dựa trên nồng độ bụi mịn PM2.5 

Ảnh hưởng của bụi mịn đến sức khỏe

Gây những bệnh liên quan đến đường hô hấp

Việc tiếp xúc một thời gian dài với không khí có chất lượng tệ, chứa hàm lượng bụi mịn cao sẽ dễ gây ra những bệnh liên quan đến hệ hô hấp như là viêm phế quản mãn tính, suy giảm chức năng của phổi, hen suyễn, thậm chí nghiêm trọng hơn là ung thư phổi.

Gây độc cho các hệ cơ quan khác

Bên cạnh hệ hô hấp thì bụi mịn cũng gây ra rất nhiều ảnh hưởng đến các hệ cơ quan khác. Có thể kể đến là hệ tuần hoàn, hệ thần kinh và hệ sinh sản. Sở dĩ là do việc tiếp xúc quá lâu với bụi mịn khiến cho các quá trình chuyển hoá trong cơ thể bị rối loạn, dễ sinh ra bệnh.

Ảnh hưởng đến quá trình phân bào

Trong quá trình tiếp xúc với bụi mịn, cơ thể sản sinh ra các gốc tự do, và đây chính là tác nhân tấn công đến các tế bào và thậm chí là ADN. Từ đó dẫn đến nguy cơ bị đột biến sẽ tăng lên, dễ hình thành các khối u ung thư.

Cách bảo vệ bản thân trước tác động của bụi mịn 

Để bảo vệ bản thân trước tác động của bụi mịn thì bên cạnh việc chủ động che chắn, chúng ta cũng cần phải có những biện pháp, hành động nhằm giảm tối thiểu các hoạt động sản sinh bụi mịn, cụ thể như:

• Sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
• Nâng cao ý thức trồng rừng và bảo vệ rừng.
• Tránh xa những khu vực có nồng độ bụi mịn quá cao, sử dụng các loại khẩu trang chống bụi mịn khi đi ra ngoài. Dùng máy lọc không khí để đảm bảo an toàn tại nơi sinh sống và làm việc.
• Nâng cao hệ miễn dịch bằng cách bổ sung thêm các chất dinh dưỡng và viên uống vitamin tốt cho sức khỏe. Kết hợp với việc tập thể dục, nâng cao sức đề kháng.
• Luôn giữ gìn vệ sinh mũi miệng sạch sẽ để mũi luôn luôn duy trì được khả năng lọc bụi tốt nhất.

Qua bài này của chúng tôi chắc hẳn bạn đã trả lời được câu hỏi: Bụi mịn PM2.5 là gì rồi chứ. Hãy chủ động bảo vệ bản thân mình khỏi những tác nhân gây hại như trên nhé!

Thảo My 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp