Tác hại của ô nhiễm không khí bạn cần biết

Khói bụi từ các vụ cháy rừng, khí thải từ xe cộ, xây dựng, khai thác và trong đời sống sinh hoạt hằng ngày của con người là nguyên nhân chủ yếu gây nên ô nhiễm môi trường. Các tác hại của ô nhiễm không khí trực tiếp gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và toàn cầu.

Ô nhiễm không khí là gì?

Không khí ô nhiễm tồn tại xung quanh chúng ta và rất khó để tránh khỏi, kể cả đối với những người đang sống ở những khu vực phát triển giàu có. Nồng độ khói bụi nhìn thấy được trong không khí không thể phản ánh được mức độ trong lành của môi trường sống.

Trên khắp thế giới, môi trường ở cả thành phố hay vùng quê đều có các chất ô nhiễm độc hại trong không khí vượt quá giá trị chất lượng không khí trung bình WHO khuyến nghị. Ở khu vực châu Âu, gần như mọi công dân đều bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí.

Hàng năm, hơn 90% người dân phải tiếp xúc với nồng độ những hạt bụi mịn ngoài trời cao hơn các chỉ tiêu về chất lượng không khí WHO đưa ra. Tổ chức này cho biết các máy đo ô nhiễm trực tuyến sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về không khí ô nhiễm ở nơi mà họ đang sinh sống hơn là nhìn bằng mắt thường.

Ô nhiễm không khí đang là một vấn nạn toàn cầu

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 6 chất chính gây ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến sức khỏe người bao gồm:

• Oxit nitơ (NOx);
• Oxit lưu huỳnh (SOx);
• Cacbon monoxit (CO);
• Chì;
• Ozon tầng mặt đất;
• Các hạt vật chất khí quyển lơ lửng.

Trong số đó, các hạt bụi mịn với kích thước nhỏ hơn 2,5 micron (PM 2.5) đáng được bận tâm nhất, vì chúng có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, ảnh hưởng đến cả hệ hô hấp và hệ thống mạch máu. Tác hại của ô nhiễm không khí lên con người phù thuộc vào thời gian và mức độ tiếp xúc.

Tác hại của ô nhiễm không khí 

Tác hại của ô nhiễm không khí đối với cơ thể 

Ô nhiễm không khí tác động tới cơ thể như thế nào? Trong không khí ô nhiễm có các chất độc do phương tiện giao thông thải ra bao gồm: khí CO, SO₂, NO₂, benzen, chì, các kim loại nặng và một vài độc chất khác,... có thể gây hại ở một số cơ quan như mạch máu, tủy xương, lách, tim và phổi. Trong đó, hệ hô hấp và tim mạch dễ bị ảnh hưởng nặng nhất từ không khí ô nhiễm.

Tác hại của ô nhiễm không khí đối với phổi

Tác hại của ô nhiễm không khí được nhiều nghiên cứu xác định ảnh hưởng đến hô hấp ở mức độ cấp tính và mạn tính. Ở mức độ cấp tính, gây các triệu chứng như ho và khò khè. Ở tình trạng mạn tính, không khí ô nhiễm có thể dẫn đến hen suyễn, viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

Không khí ô nhiễm làm gia tăng bệnh nhiễm trùng hô hấp, hen suyễn và các triệu chứng dị ứng ở trẻ em; làm cho bệnh nhân hen và COPD dễ bị phát bệnh cấp và nhập viện nhiều hơn. Ung thư phổi cũng là một nguy cơ khi con người tiếp xúc với không khí ô nhiễm, nhất là từ khí thải của các phương tiện giao thông.

Tác hại của ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến phổi, tim mạch và thần kinh trung ương

Tác hại của ô nhiễm không khí lên hệ thần kinh, tim mạch

Nhiều nghiên cứu khoa học gần đây cũng đưa ra bằng chứng chắc chắn về mối liên hệ giữa khói xe và bệnh tim mạch. Tiếp xúc khói xe ngắn hạn cũng liên quan tới thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim cấp và cao huyết áp.

Chì có trong không khí ô nhiễm cũng tác động đến quá trình tạo máu bằng cách ức chế một số enzyme quan trọng, đồng thời gây tổn hại màng hồng cầu và làm rối loạn quá trình chuyển hóa bên trong tế bào, làm cho tế bào bị chết sớm, dẫn đến hậu quả là bệnh thiếu máu.

Bên cạnh đó, tác hại của ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến thần kinh, tác động lên hệ thần kinh trung ương, thay đổi hành vi; ảnh hưởng đến khả năng nhận thức của trẻ em. Ô nhiễm không khí có thể gây ra tình trạng rối loạn tâm lý và mất cảm giác khỏe mạnh. Trong môi trường làm việc có nhiều khói bụi hay có mùi khó chịu sẽ làm người tiếp xúc dễ cáu gắt, giảm hành vi giúp đỡ người khác.

Tác hại của ô nhiễm không khí đối với động - thực vật

Có một số tác hại của ô nhiễm không khí như sau:

Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng tai hại cho tất cả sinh vật. Lưu huỳnh dioxit, Nito dioxit, ozone, flo, chì… gây hại trực tiếp cho thực vật khi đi vào khí khổng, làm hư hại hệ thống giảm thoát nước và giảm khả năng kháng bệnh. Khi tiếp xúc với nồng độ HF lớn hơn 0,002 mg/m³ thì lá cây bị cháy đốm, rụng lá.

Ðối với động vật, nhất là vật nuôi, thì flo gây nhiều tai họa hơn cả. Chúng bị nhiễm độc do hít trực tiếp và qua chuỗi thức ăn.

Ô nhiễm không khí còn tác động lên sự sống của động vật và thực vật

Tác hại của ô nhiễm không khí đối với toàn cầu

Ngoài ra tác hại của ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến tài sản toàn cầu.

• Làm gỉ kim loại.
• Mài mòn, phân huỷ
• Làm mất màu, hư hại tranh.
• Làm giảm độ bền dẻo, mất màu sợi vải.
• Giảm độ bền của giấy, cao su, thuộc da.
• Hiệu ứng nhà kính
• Biến đổi nhiệt độ.

Trên là các tác hại của ô nhiễm không khí bạn cần biết để có cách phòng tránh để bảo vệ sức khỏe và bảo vệ môi trường sống của chúng ta. 

Mẫn Mẫn