Thắc mắc: Củ tam thất có tác dụng gì?

Giá trị dược liệu của tam thất từ lâu đã được ứng dụng vào trong y học cổ truyền để hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp hơn. Tác dụng của tam thất thậm chí còn được đánh giá ngang với nhân sâm, giúp bồi bổ, hồi phục sức khỏe vô cùng hiệu quả. 

Tam thất là gì?

Tam thất, tên khoa học Panax pseudo-ginseng, là một loại thảo mộc lâu năm chủ yếu sống và phát triển mạnh ở các vùng núi cao hoang sơ như Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lai Châu,... 

Rễ cây tam thất là bộ phận được dùng để làm thuốc nhiều nhất. Được thu hoạch trước khi cây ra hoa, rễ củ trải qua quá trình rửa và sấy khô tỉ mỉ để bảo quản đặc tính chữa bệnh mạnh mẽ của nó, đảm bảo nó trở thành một thành phần có giá trị trong y học cổ truyền.

Một trong những thành phần chính được tìm thấy trong rễ cây tam thất là saponin (từ 4,42% đến 12%), bên cạnh đó còn có ginsenoside Rg1, ginsenoside Rb1, ginsenoside Re và notoginsenoside R1 là những saponin nổi bật. Ngoài ra, tam thất còn có chứa một loạt flavonoid, phytosterol, polysacarit và muối vô cơ thiết yếu, góp phần chung vào lợi ích trị liệu toàn diện của nó.

Tam thất có tác dụng gì?

Mặc dù được dùng hỗ trợ chữa bệnh từ rất lâu nhưng nhiều người vẫn chưa biết cụ thể tam thất có tác dụng gì. Dưới đây là những công dụng mang lại cho sức khỏe từ cây tam thất:

Trong lĩnh vực y học hiện đại

Tăng cường sức khỏe

Tam thất được y học hiện đại công nhận tác dụng đối với sức khỏe và sinh lực. Bằng cách kết hợp loại thảo mộc này vào thói quen hàng ngày, bạn có thể tăng cường sức khỏe tổng thể của mình, đảm bảo cơ thể luôn dẻo dai và khỏe mạnh. 

Cầm máu, tiêu máu, giảm đau

Chất lỏng (dịch) được tìm thấy trong rễ, thân và lá của tam thất có đặc tính cầm máu rất tốt, giúp cầm máu và giảm đau hiệu quả. Bên cạnh đó, nếu bạn bị các chấn thương phần mềm, tụ máu bầm, tam thất có khả năng giúp làm giảm vết bầm tím, thúc đẩy giãn mạch ngoại vi mà không ảnh hưởng đến huyết áp hoặc hệ thần kinh trung ương.

Điều hòa hệ thống miễn dịch

Chưa kể, loại thảo mộc đặc biệt này còn đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thống miễn dịch. Bằng cách kích thích chuyển đổi tế bào lympho ở mức độ vừa phải, tam thất giúp tăng cường chức năng miễn dịch, củng cố khả năng phòng vệ của cơ thể chống lại mầm bệnh. 

Hưng phấn thần kinh

Các chất chiết xuất từ rễ tam thất còn có các đặc tính kích thích giúp thúc đẩy tinh thần minh mẫn, tăng cường trí nhớ và kiểm soát căng thẳng.

Bảo vệ tim mạch

Tam thất có tác dụng gì thì một trong số đó là hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch khỏe mạnh. Thảo mộc này tạo điều kiện tăng lưu lượng máu mạch vành, bảo vệ cơ tim và ngăn ngừa các tình trạng như thiếu máu cục bộ cơ tim và rối loạn nhịp tim. 

Đáng chú ý, nó mang lại những lợi ích này mà không làm giảm huyết áp, giúp bảo vệ thêm cho các tế bào gan và hỗ trợ điều chỉnh nồng độ lipid trong máu. 

Chống lão hóa

Với đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ, tam thất chống lại quá trình lão hóa một cách hiệu quả, làm chậm quá trình thoái hóa tế bào và kéo dài tuổi thọ.

Hạn chế sự di căn của tế bào ung thư

Panacrin, một thành phần có trong tam thất có khả năng ức chế sự di căn của tế bào ung thư, mang đến một tia hy vọng trong cuộc chiến chống lại căn bệnh quái ác này.

Kháng khuẩn

Tam thất có khả năng kháng khuẩn chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và vi rút, củng cố khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Trong lĩnh vực y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, các đặc tính độc đáo của tam thất từ lâu đã được khai thác triệt để. Được đánh giá cao về tác dụng cầm máu và giảm đau, loại thảo mộc này được sử dụng để giải quyết các tình trạng như rối loạn chảy máu, bao gồm nôn ra máu, chảy máu cam, chảy máu mắt và tai.

Bên cạnh đó, tam thất còn được dùng trong hỗ trợ điều trị các bệnh về đường tiêu hóa khác nhau, giúp giảm các tình trạng phân có máu, kiết lỵ và chảy máu kinh nguyệt nặng…

Đặc biệt, các đặc tính trị liệu của loại thảo mộc này rất có ích cho phụ nữ vì nó hỗ trợ thúc đẩy chất dịch, huyết hôi ra khỏi cơ thể, giảm bớt chứng chướng bụng hoặc đau.

Cách chế biến tam thất phổ biến hiện nay

Theo dược học cổ truyền, có nhiều cách bào chế tam thất ứng với những công dụng khác nhau. 

Tuy nhiên, có 3 dạng bào chế tam thất phổ biến như sau:

Dùng trực tiếp

Rễ tam thất rửa sạch, đem giã nát rồi đắp lên vị trí bị tổn thương.

Dùng sống

Rửa sạch rễ, phơi/sấy khô rồi thái hoặc nghiền thành bột để chữa các chứng như bị xuất huyết, tổn thương như đại tiện ra máu tươi, đau thắt ngực do thiểu năng mạch vành hoặc lên cơn nhồi máu cơ tim, bệnh gan,...

Dùng chín

Có 2 cách chế biến:

• Cách 1: Rửa sạch rễ, lá, thân tam thất, ủ rượu cho mềm, sau đó thái mỏng, sao qua chảo nóng, nghiền thành bột.
• Cách 2: Rửa sạch, thái mỏng tam thất rồi sao lên với dầu thực vật cho đến khi rễ tam thất chuyển thành màu vàng nhạt rồi đem nghiền thành bột.

Cách dùng chín này nhằm mục đích bồi bổ cho những người bị suy nhược, khí huyết kém. 

Lưu ý khi sử dụng tam thất

Tam thất tốt cho sức khỏe nhưng có một số lưu ý khi sử dụng bạn nhất định phải nắm:

• Không dùng tam thất trong thời gian dài đối với những người thân nhiệt cao hơn bình thường để tránh bị mẫn cảm gây mọc mụn, dị ứng, ngứa ngáy,... Xem thêm lạm dụng uống tam thất nhiều có hại không để biết thêm về các tác hại khi dùng tam thất quá thường xuyên.
• Nên thận trọng khi cho trẻ em uống tam thất do trong thành phần của tam thất có thể gây tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng đang sử dụng. Tốt nhất là bạn trao đổi với bác sỹ trước khi có ý định dùng tâm thất cho mọi lứa tuổi.
• Không nên tự ý sử dụng tam thất hoặc lạm dụng nó bởi việc dùng không đúng mục đích, không đúng liều lượng có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe.

Trên đây là những thông tin xoay quanh cây tam thất cũng như giúp bạn giải đáp thắc mắc tam thất có tác dụng gì. Lưu ý là mặc dù tam thất mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe nhưng việc sử dụng tam thất phải đúng cách mới phát huy được tối đa hiệu quả của dược liệu này nhé.

Xem thêm: 

• Người bị huyết áp thấp có uống được bột tam thất không
• Nên uống bột tam thất vào lúc nào là tốt nhất
• Người cao huyết áp có nên dùng tam thất hay không

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp