Vai trò giới là gì? Khuôn mẫu về giới nam và giới nữ

Vai trò giới là gì? Vai trò giới được định nghĩa là các chuẩn mực về hành vi, cách ứng xử, lối sống, ăn mặc,… đối với giới nam và giới nữ. Để hiểu rõ hơn về vai trò giới, bạn hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay sau đây.

Vai trò giới là gì?

Khi nghe đến vai trò giới lần đầu, đa số mọi người đều có chung thắc mắc là vai trò giới là gì. Vai trò giới là những chuẩn mực được “quy định ngầm” về cách hành xử, ăn mặc, lời nói,… dựa trên giới tính đặc hiệu của một người. Phổ biến nhất khi nói đến vai trò giới là chuẩn mực “đàn ông phải mạnh mẽ” còn “phụ nữ phải nữ tính và dịu dàng”.

Khi tìm hiểu về vai trò giới là gì, các chuyên gia cũng cho biết, mỗi một xã hội, dân tộc, nền văn hóa khác nhau đều có những vai trò giới, kỳ vọng về vai trò giới khác nhau. Những kỳ vọng này cũng có thể thay đổi theo thời gian. Điển hình như ở Mỹ, màu hồng từng được cho là biểu tượng nam tính và màu xanh là nữ tính nhưng đến nay thì quan niệm này đã thay đổi ngược lại, màu xanh biểu hiện sự nam tính còn hồng là nữ tính.

Vai trò giới là gì và bắt nguồn từ đâu? Cuối thế kỷ 19, vai trò giới bắt đầu trở thành đối tượng nghiên cứu của các nhà khoa học. Một số nhà tình dục học đã bắt đầu dành nhiều thời gian, công sức hơn để quan tâm đến vấn đề tình dục, đặc biệt là các đối tượng có ham muốn khác với vai trò giới ở thời điểm lúc đó.

Các nhà phân tích cũng đặt ra câu hỏi rằng liệu những đối tượng trên đã định vị bản thân trong các khía cạnh nào của giới. Ví dụ như một người cho rằng ham muốn tình dục đồng giới xảy đến khi người có bản dạng giới khác với giới tính sinh học, vậy cụ thể đảo ngược giới là gì, vai trò giới là gì ở trường hợp này?

Cuối những năm 1950, thuật ngữ vai trò giới được đề cập đến lần đầu tiên và dùng để phân biệt hành vi liên quan đến giới tính sinh học và hành vi có liên quan đến thực tế xã hội cũng như bản dạng giới. Ngoài ra, vai trò giới cũng không được xác định dựa trên đặc điểm cơ quan sinh dục nữ và nam.

Khuôn mẫu về giới nam

Từ khi còn bé, nam giới Việt nam đã tiếp xúc với chuẩn mực xã hội về hai giới nam và nữ. Điển hình là quan niệm người nam phải mạnh mẽ và dành sự ưu tiên cho phát triển sự nghiệp. Tiếp xúc với định kiến này ngay từ bé nên trong tiềm thức của nhiều người, đây gần như là “chân lý” và in sâu trong cuộc sống hàng ngày của họ, dần trở thành những điều hiển nhiên, bắt buộc.

Đến nay, một số khảo sát cho thấy thế hệ nam giới trẻ ở thành thị Việt Nam đang có xu hướng ủng hộ bình đẳng giới. Họ sẵn sàng cùng vợ chia sẻ công việc nhà, gánh nặng kinh tế, chăm sóc, nuôi dạy con cái, đưa ra các quyết định quan trọng trong gia đình,…

Tuy vậy các nghiên cứu về vai trò giới là gì và khuôn mẫu về giới nam tại Việt Nam cũng cho thấy rằng đa số nam giới Việt vẫn có tính gia trưởng, thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia,… Ngoài ra, phần đông nam giới cũng chịu áp lực về việc lập nghiệp, phải có sự nghiệp vững chắc mới có thể trở thành trụ cột cho gia đình, người thân.

Khuôn mẫu về giới nữ

Việt Nam là một trong những nước có nhiều nỗ lực hiệu quả, thành công khi thúc đẩy bình đẳng giới. Tuy vậy, đâu đó vẫn còn rất nhiều thách thức khi đưa xã hội gần hơn với bình đẳng giới. Nghiên cứu cho thấy 58% phụ nữ kết hôn từng trải qua bạo lực gia đình. Các quan niệm chuẩn mực về sự gia trưởng tạo nên một xã hội chấp nhận, thậm chí cảm thấy bình thường khi chứng kiến phụ nữ bị bạo lực.

Không chỉ vậy, tâm lý chuộng con trai, gia đình nhất định phải có ít nhất một người con trai vẫn rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Điều này gián tiếp dẫn đến tỷ lệ nạo phá thai cao do muốn sinh con trai, tăng nguy cơ mất cân bằng giới và nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Trong giáo dục, công việc,… con trai cũng có xu hướng được ưu tiên hơn con gái, có nhiều cơ hội tham gia nghiên cứu khoa học, lãnh đạo, nghiên cứu kỹ thuật, công nghệ,… hơn.

Nổi bật nhất khi nhắc đến vai trò giới là gì và khuôn mẫu về giới nữ tại Việt Nam là quan niệm con gái phải có “tam tòng tứ đức”. Cũng vì vậy mà định kiến “đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” cũng phổ biến hơn trong xã hội, đôi khi làm “kim chỉ nam” của rất nhiều gia đình. Người đàn ông có trách nhiệm lao động chính còn người phụ nữ chăm sóc gia đình, con cái, bếp núc, làm việc nhà,…

Vai trò giới tốt hay xấu?

Ngoài việc tìm hiểu vai trò giới là gì, nhiều người không khỏi thắc mắc liệu vai trò giới có ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đối với đời sống con người. Hiện nay, một số người thấy rằng vai trò giới quá bó buộc và mang tính rập khuôn. Thậm chí có những vai trò được mặc định là “sai”. 

Việc gộp chung các quan niệm này có thể tác động xấu đến khả năng hoàn thành các trách nhiệm giới của mỗi người. Ví dụ như một người cảm thấy những lời nói, hành động,… của mình không phù hợp với tiêu chuẩn xã hội, từ đó họ thấy mình không thể hòa nhập được, sống khép mình và luôn lo sợ khi có hành động, cách ăn mặc,… khác với khuôn mẫu giới thông thường.

Thực chất, việc nhận định vai trò giới cơ bản và truyền thống có lợi cho mỗi cá nhân và xã hội. Nam giới và nữ giới có những khả năng riêng biệt cho phép họ đảm nhiệm các nhiệm vụ, vai trò khác nhau, bổ sung cho nhau. Những vai trò của nam và nữ luôn thay đổi theo thời gian và vai trò giới cũng vậy. Việc vai trò giới tốt hay xấu còn cần dựa trên nhiều yếu tố và nhìn nhận từ nhiều khía cạnh khác nhau.

Hy vọng những thông tin trên từ Nhà thuốc Long Châu đã giúp bạn trả lời được thắc mắc vai trò giới là gì. Các chuẩn mực của xã hội đôi khi chưa phù hợp với mỗi cá nhân, bạn hãy cứ hành xử, định hình phong cách thời trang,… theo sở thích cá nhân, miễn không làm ảnh hưởng đến người khác là được.

Xem thêm:

• Người vô ái là gì? Sức khỏe tinh thần của người vô ái
• Thể hiện giới là gì? Dạy trẻ đúng cách về thể hiện giới