Viêm amidan cấp ở trẻ em: Triệu chứng, cách điều trị và cách phòng chống

Viêm amidan cấp ở trẻ em là bệnh lý phổ biến nhưng có triệu chứng dễ bị nhầm với viêm họng và cảm cúm. Việc nắm được những triệu chứng viêm amidan giúp cha mẹ phát hiện và cho các bé điều trị kịp thời.

Viêm amidan cấp ở trẻ em rất phổ biến và có khả năng gây ra biến chứng nguy hiểm

Viêm amidan cấp ở trẻ em là bệnh rất phổ biến

Amidan là hệ thống lympho nằm trong cuống họng bao gồm: amidan khẩu cái, amidan lưỡi, amidan vòm và amidan vòi. Trong đó, amidan khẩu cái ở hai bên thành họng là bộ phận lớn nhất và dễ viêm nhất.

Amidan là bộ phận có vai trò quan trọng có chức năng ngăn chặn những tác nhân gây hại như: vi khuẩn, virus và nấm xâm nhập gây hại cơ thể. Amidan hoạt động theo cơ chế miễn dịch tại chỗ tiết ra các kháng thể tự nhiên chống nhiễm trùng, nhiễm khuẩn.

Viêm amidan cấp ở trẻ em xảy ra khi số lượng lớn vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vượt quá mức cho phép. Viêm amidan cấp nếu tái đi tái lại nhiều lần thì khả năng kháng khuẩn của amidan yếu đi, đồng thời hình thành các ổ viêm amidan là nguyên nhân dẫn đến viêm amidan mãn tính và các biến chứng khác như viêm họng, viêm phổi hay thậm chí là nhiễm trùng máu.

Trẻ em, nhất là nhóm tuổi 4 - 10 tuổi, là đối tượng dễ mắc viêm amidan nhất do hoạt động của tuyến amidan là mạnh nhất trong độ tuổi này. Những trẻ lớn hơn 10 tuổi thì sẽ ít bị viêm amidan hơn.

Dấu hiệu của bệnh viêm amidan cấp

Có rất nhiều loại vi khuẩn và virus dẫn đến bệnh viêm amidan cấp ở trẻ em. Các tác nhân khác nhau sẽ gây nên những triệu chứng bệnh khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung thì trẻ bị viêm amidan sẽ có những dấu hiệu sau:

• Sưng amidan: Đây là thể viêm quá phát khiến amidan phát triển to lên gây đau đớn, chèn ép khiến bé khó thở, khò khè…
• Họng, mũi xuất hiện dịch: Tùy vào tình trạng viêm amidan mà sẽ có dịch đặc hoặc loãng, màu trắng hoặc vàng.
• Ho khan, ho có đờm: Xảy ra khi viêm amidan tạo thành những hốc mủ khiến bé ho nhiều, ho khan hoặc ho có đờm.
• Sốt cao: Xuất hiện các dấu hiệu như rét run, sốt 38 - 39 độ C, đau đầu, mệt mỏi.
• Khám họng: Quan sát thấy miệng khô, niêm mạc họng sưng đỏ, amidan sưng đỏ, đôi khi thấy trên bề mặt có đốm trắng hoặc tạo thành một lớp mủ bao phủ.

Amidan sưng đỏ và xuất hiện mủ

Nếu phát hiện những dấu hiệu trên, cha mẹ nên cho bé khám và điều trị kịp thời. Nếu không thì không những ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bé mà còn có nguy cơ bệnh phát triển gây nên biến chứng như:

• Biến chứng tại chỗ: áp xe quanh amidan, áp xe cạnh họng, loét khe amidan, sỏi amidan, viêm họng mạn tính.
• Viêm hạch cổ mạn tính, viêm mũi - xoang, viêm phế - khí quản, viêm tai giữa.
• Viêm khớp, viêm cầu thận, viêm cơ tim, nhiễm khuẩn huyết...

Cách điều trị viêm amidan cấp ở trẻ em

Nguyên tắc điều trị amidan cấp ở trẻ em

Điều trị viêm amidan cấp tính ở trẻ em chủ yếu là điều trị triệu chứng kết hợp với cải thiện sức khỏe. Cần lưu ý là chỉ sử dụng kháng sinh khi nghi ngờ bị nhiễm khuẩn và có nguy cơ gây nên biến chứng.

Hướng điều trị cụ thể

• Nhỏ mũi bằng thuốc sát trùng nhẹ.
• Súc miệng bằng dung dịch kiềm như borat natri hay bicarbonat.
• Bổ sung vi chất như calci và vitamin C.
• Ăn lỏng, uống nước nhiều và nghỉ ngơi.
• Sử dụng paracetamol để giảm đau và hạ sốt. Chú ý là mỗi lần uống cách nhau từ 4 - 6 giờ.
• Sử dụng kháng sinh: dùng nhóm β lactam nếu nhiễm khuẩn. Dị ứng thì thay bằng nhóm macroid.

Chỉ nên cho bé uống kháng sinh khi nghi ngờ viêm amidan có thể dẫn đến biến chứng

Có nên cho bé cắt amidan không?

Có nhiều ý kiến cho rằng những bé dưới 15 tuổi thì không thể cho cắt amidan. Tuy nhiên, điều này không chính xác bởi vì có thể cắt amidan ở bất kỳ độ tuổi nào (nếu cần thiết).

Nếu rơi vào một trong những trường hợp sau thì nên cho bé cắt amidan:

• Viêm amidan quá phát chèn ép gây bít tắc đường thở dẫn đến nguy cơ ngừng thở khi ngủ.
• Trẻ có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ.
• Trẻ bị khó ăn, khó nuốt.
• Viêm amidan tái lại nhiều hơn 3 lần/năm.
• Có khả năng biến chứng các khu vực khớp, tim và phổi.
• Viêm amidan gây phát triển bất thường vùng sọ mặt.
• Viêm amidan gây hôi miệng và không thể điều trị dù thử tất cả những phương pháp khác.
• Bị áp xe amidan.
• Viêm amidan kèm theo chậm hoặc không tăng cân.
• Amidan sưng to và nghi ngờ ung thư amidan.

Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé cắt amidan để không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé sau này.

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé cắt amidan

Cách phòng ngừa viêm amidan cấp ở trẻ em

Để phòng ngừa viêm amidan cấp ở trẻ em, cha mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh môi trường sống. Đồng thời có các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp của bé khi có những dịch bệnh liên quan đến đường hô hấp.
• Điều trị các bệnh liên quan đến mũi - họng khác như: viêm mũi, viêm xoang mạn tính, viêm V.A, viêm răng…
• Cho bé ăn uống đủ chất và thường xuyên tập luyện thể dục - thể thao.
• Cho bé tiêm phòng đầy đủ.

Viêm amidan cấp ở trẻ em có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Do đó, phụ huynh cần biết cách phòng tránh cho bé, phát hiện triệu chứng và cho bé điều trị nhanh chóng, kịp thời.

Uyên