Bệnh nhân bị viêm amidan bao lâu thì khỏi?

Không ít người từng trải qua cảm giác đau rát họng, sốt kèm theo nuốt khó chịu do viêm amidan gây ra. Đây là tình trạng viêm nhiễm tại các tổ chức lympho ở vùng họng, có thể tiến triển cấp tính hoặc mạn tính. Thời gian khỏi bệnh ở mỗi người không giống nhau, phụ thuộc vào mức độ viêm, cách chăm sóc và phương pháp điều trị. Vậy viêm amidan bao lâu thì khỏi và làm thế nào để rút ngắn quá trình hồi phục?

Viêm amidan là gì? Có mấy loại?

Amidan là một phần của hệ miễn dịch, nằm ở phía sau cổ họng và được cấu tạo từ tổ chức lympho. Điểm đặc biệt của amidan là có nhiều khe, hốc nhỏ li ti. Cấu trúc này giúp amidan giữ lại và “bắt” các tác nhân xâm nhập từ bên ngoài như vi khuẩn, virus để cơ thể nhận diện và tạo kháng thể chống lại. Tuy nhiên, cấu trúc này cũng khiến amidan dễ trở thành nơi cư trú và sinh sôi của mầm bệnh. Khi vi khuẩn và virus tích tụ quá nhiều, chúng gây viêm nhiễm, dẫn đến tình trạng viêm amidan.

Tại Việt Nam, khí hậu nóng ẩm quanh năm càng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Độ ẩm cao cùng sự thay đổi thất thường của thời tiết tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển mạnh. Đây là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người, đặc biệt là trẻ em và người có sức đề kháng kém, thường bị viêm amidan tái đi tái lại nhiều lần trong năm. Dựa vào diễn tiến, viêm amidan thường được chia thành ba dạng chính: Cấp tính, mạn tính và quá phát.

Viêm amidan cấp tính: Viêm amidan cấp tính thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng rõ rệt như sốt cao 39 - 40°C, đau rát họng, khó nuốt, ho khan. Niêm mạc họng đỏ, lưỡi trắng, amidan sưng to. Người bệnh thường kèm theo mệt mỏi, chán ăn, thậm chí rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiểu ít.

Viêm amidan mạn tính: Nếu tình trạng tái phát nhiều lần, bệnh dễ chuyển sang viêm amidan mạn tính. Ngoài các triệu chứng giống cấp tính, người bệnh còn có hơi thở hôi, cảm giác vướng ở cổ họng, ho khan kéo dài, giọng nói thay đổi, hay bị sốt về chiều. Ở giai đoạn này, amidan có thể hình thành sỏi amidan do thức ăn thừa, tế bào chết và vi khuẩn tích tụ lâu ngày trong các hốc amidan.

Viêm amidan quá phát: Viêm amidan quá phát là biến thể nặng hơn của mạn tính, thường xuất hiện khoảng 4 lần/năm. Người bệnh có biểu hiện sốt, đau họng, amidan sưng to tương tự viêm cấp tính nhưng triệu chứng kéo dài dai dẳng, khó dứt.

Viêm amidan do vi khuẩn có tự khỏi không?

Viêm amidan có thể bắt nguồn từ cả virus và vi khuẩn, trong đó, liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes) là tác nhân vi khuẩn thường gặp nhất. Khác với những trường hợp viêm amidan do virus có thể tự khỏi sau vài ngày, viêm amidan do liên cầu khuẩn tuyệt đối không nên để bệnh tự diễn tiến mà cần được điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Nguyên nhân là bởi nhiễm khuẩn liên cầu nhóm A tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm. Nếu không được chữa trị kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như sốt thấp khớp, viêm cầu thận cấp tính, viêm màng não, viêm tai giữa, viêm xoang hay thậm chí áp xe quanh amidan. Những di chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài mà còn đe dọa tính mạng nếu bệnh tiến triển nặng.

Streptococcus pyogenes là loại vi khuẩn có khả năng lây truyền mạnh, thường lan từ người này sang người khác thông qua các giọt bắn đường hô hấp khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Thời gian ủ bệnh thường khá ngắn, chỉ khoảng 2 - 5 ngày, vì vậy bệnh có thể bùng phát và lây lan nhanh chóng trong cộng đồng, đặc biệt là ở môi trường đông người như trường học. Các ca bệnh thường tăng cao vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân, với nhóm tuổi dễ mắc nhất là trẻ từ 7 - 8 tuổi.

Biểu hiện đặc trưng của viêm amidan do liên cầu khuẩn bao gồm: khởi phát đột ngột với sốt cao, đau họng dữ dội, viêm amidan nhưng không kèm theo triệu chứng hô hấp như ho, sổ mũi (thường gặp ở viêm do virus). Người bệnh có thể xuất hiện sưng hạch bạch huyết vùng cổ, xuất huyết ở vòm họng, lưỡi dâu tây, lưỡi gà sưng đỏ, hoặc phát ban ngoài da. Ngoài ra, các triệu chứng toàn thân như đau đầu, đau cơ, buồn nôn, nôn và đau bụng cũng có thể đi kèm, khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu.

Đối với trẻ em dưới 3 tuổi, viêm amidan do liên cầu khuẩn ít gặp hơn và thường không có những biểu hiện điển hình. Ở lứa tuổi này, bệnh có xu hướng tiến triển nhẹ hơn, với các triệu chứng như sốt vừa, quấy khóc, bỏ bú, biếng ăn, sung huyết họng, chảy nước mũi và nổi hạch cổ phía trước.

Tóm lại, viêm amidan do vi khuẩn không thể tự khỏi và luôn cần được can thiệp y tế. Việc thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị bằng kháng sinh theo đúng phác đồ sẽ giúp kiểm soát bệnh, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Bệnh nhân bị viêm amidan bao lâu thì khỏi?

Hầu hết các trường hợp viêm amidan đều có xu hướng tự khỏi sau khoảng 5 đến 7 ngày nếu tuân thủ điều trị. Tuy nhiên, trong thời gian này, các triệu chứng như đau họng, khó nuốt, sốt nhẹ và cảm giác mệt mỏi có thể ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày. Do đó, việc áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng, giảm khó chịu và hỗ trợ quá trình hồi phục tự nhiên của cơ thể.

Một trong những cách đơn giản và hiệu quả là nghỉ ngơi đầy đủ. Nghỉ ngơi giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, từ đó tăng khả năng chống lại vi khuẩn hoặc virus gây viêm amidan. Bên cạnh đó, giữ cơ thể luôn đủ nước là yếu tố quan trọng, vì nước giúp làm dịu họng, giảm kích ứng và hỗ trợ quá trình loại bỏ chất nhầy. Người bệnh cũng có thể súc miệng bằng nước muối ấm nhiều lần trong ngày để giảm viêm, kháng khuẩn và làm sạch cổ họng. Ngoài ra, sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ hoặc nơi làm việc sẽ giúp làm ẩm không khí, hạn chế tình trạng cổ họng bị khô, ngứa hoặc khó chịu, vốn là những yếu tố làm tình trạng đau họng trở nên nặng hơn.

Để giảm đau và hạ sốt, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen. Trong một số trường hợp, corticosteroid cũng được cân nhắc nhằm giảm mức độ đau và rút ngắn thời gian hồi phục. Tuy nhiên, việc dùng corticosteroid cần theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Tuy nhiên khi các biểu hiện bệnh không thuyên giảm, đau họng nặng hơn, khó ăn uống, hoặc xuất hiện sốt trên 38 độ C, bạn nên đến cơ sở y tế để thăm khám là cần thiết. Bác sĩ sẽ đánh giá nguyên nhân gây viêm, có thể là do virus, vi khuẩn hoặc các yếu tố khác, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm kháng sinh nếu nguyên nhân là vi khuẩn.

Phương pháp điều trị viêm amidan do Streptococcus

Viêm amidan do liên cầu khuẩn (Streptococcus) là tình trạng phổ biến, có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không điều trị kịp thời. Tùy theo độ tuổi, mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Các phương pháp thường bao gồm sử dụng kháng sinh và trong một số trường hợp đặc biệt, có thể cần đến phẫu thuật cắt amidan.

Điều trị kháng sinh cho người lớn

• Penicillin vẫn được coi là lựa chọn đầu tay trong điều trị viêm họng và viêm amidan do liên cầu khuẩn. Nếu cần thay thế, một số loại thuốc khác cũng có hiệu quả:
• Amoxicillin: Được sử dụng phổ biến nhờ dạng hỗn dịch dễ uống, hiệu quả tương đương penicillin V. Liều khuyến cáo là 50 mg/kg/ngày (tối đa 1000 mg), duy trì trong 10 ngày.
• Penicillin G benzathine: Thích hợp tiêm bắp liều duy nhất, thường áp dụng cho bệnh nhân khó tuân thủ phác đồ uống kéo dài.
• Cephalosporin thế hệ 1 (ví dụ cephalexin): Được chỉ định cho bệnh nhân dị ứng với penicillin nhưng không có phản ứng quá mẫn nặng.
• Clindamycin hoặc macrolid (như azithromycin): Dành cho bệnh nhân có tiền sử phản vệ hoặc dị ứng nặng với penicillin.

Điều trị kháng sinh cho trẻ em

Ở trẻ nhỏ, việc lựa chọn kháng sinh cần thận trọng hơn. Trường hợp viêm amidan tái phát do Streptococcus, bác sĩ có thể chỉ định:

Dùng lại kháng sinh đã hiệu quả trong lần trước.

Hoặc thay thế bằng cephalosporin phổ hẹp, amoxicillin - clavulanate hoặc macrolid.

Một lưu ý quan trọng là không sử dụng sulfamid, tetracycline hay fluoroquinolones để điều trị viêm họng do Streptococcus ở trẻ em, bởi những nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Phẫu thuật cắt amidan

Phẫu thuật cắt amidan không phải là lựa chọn đầu tiên, nhưng được cân nhắc khi bệnh tái phát nhiều lần. Thông thường, chỉ định phẫu thuật được đặt ra khi bệnh nhân có:

• Ít nhất 7 đợt viêm trong 1 năm, hoặc;
• 5 đợt/năm trong 2 năm liên tiếp, hoặc;
• 3 đợt/năm trong 3 năm liên tiếp.

Ngoài ra, cắt amidan cũng được xem xét khi người bệnh có biến chứng như áp xe quanh amidan hoặc dị ứng nhiều loại kháng sinh, khiến việc điều trị nội khoa gặp khó khăn.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về viêm amidan bao lâu thì khỏi? Viêm amidan thường không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Thời gian khỏi bệnh có thể dao động từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào cơ địa và mức độ viêm của từng người. Để hỗ trợ hồi phục nhanh hơn, người bệnh nên tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, kết hợp chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng hợp lý và giữ gìn vệ sinh răng miệng. Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và có hướng xử trí phù hợp.