Long Pepper: Loại dược liệu có nhiều tác dụng chữa bệnh

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Long Pepper.

Tên khác: Hồ tiêu dài; tiêu dài; tiêu lá tím; tất bạt; trầu không dại.

Tên khoa học: Piper longum, Piperaceae (Họ tiêu).

Đặc điểm tự nhiên

Ở dưới gốc cây mọc bò, lên cao chia làm nhiều thẳng đứng, mang hoa, cành hoa không có lông. Lá mọc hình trứng thuôn gọn đỉnh lá nhọn, gốc lá có hình tim. Cuống lá ngắn có bẹ ở gốc và được phủ một ít lông.Hoa đơn tính, mọc thành bông, thường ra hoa vào tháng 3. Cây có nhiều quả mọng. 

Phân bố, thu hái, chế biến

Cây thường mọc hoang khắp nước ta, gặp ở cả 2 miền Bắc Nam. Ở Ấn Độ, cây thường được trồng và khai thác làm gia vị hoặc dược liệu.

Người ta thường lựa những chùm quả xanh dính vào nhau, không hái quả chín để dùng làm thuốc. Quả xanh có thể phơi hoặc sấy cho khô và được gọi là tất bạt - Fructus Piperis longi.

Người ta còn dùng cả rễ có đường kính khi tươi 3 - 4 mm, mang những rễ nhỏ, phơi hay sấy khô. Người ta cho rằng rễ còn tác dụng nhanh hơn bông.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận dùng phổ biến của cây là chùm quả với hàm lượng tinh dầu và piperin (chất làm tăng sự tích lũy và hiệu lực của thuốc) cao hơn so với tiêu thông thường.

Trong tất bạt có piperin, piplartin, dihydrostigmasterol, piperlongumin, một ít ancaloit, sesamin. Ngoài ra còn có chứa tinh dầu và chất béo.

Theo y học cổ truyền

Theo Đông y, Long Pepper có vị cay, tính đại ôn, vào hai kinh vị và đại tràng. Tác dụng:

• Ôn trung, tán hàn, hạ khí, chỉ thống.

• Chữa đau đầu, chảy nước mũi.

• Trị đau bụng, tiêu chảy, nôn ói.

• Trị đau do sâu răng.

• Trị viêm vú.

Long Pepper trị đau do sâu răng

Theo y học hiện đại

Ngăn ngừa và kháng ung thư.

Bảo vệ gan.

Liều từ 2 - 4g/ngày, có thể dùng dưới dạng bột hoặc thuốc sắc.

Chảy nước mũi

Chuẩn bị: Tất bạt tán nhỏ.

Thực hiện: Thổi vào mũi.

Chữa thiên đầu thống

Chuẩn bị: Tất bạt tán nhỏ

Thực hiện: Bảo bệnh nhân ngậm một ngụm nước nóng, đau bên đầu nào thì hít khoảng 0,4g bột tất bật vào mũi bên đó

Chữa sâu răng

Chuẩn bị: Tất bạt tán nhỏ, hồ tiêu, ít sáp ong.

Thực hiện: Vê thành viên nhỏ bằng hạt vừng. Cho vào nơi đau 1 - 2 hạt này.

Đau thắt vùng ngực

Chuẩn bị: 90 g tiêu lốt, 15 g tế tân, 45 g đàn hương, 3 g băng phiến, 30 g diên hồ tố, 45 g cao lương khương.

Thực hiện: Mỗi vị đều chiết thành cao và cất lấy tinh dầu rồi trộn đều vào nhau, cho vào các viên nang để dùng dần (mỗi viên khoảng 0, 3 g tinh dầu). Liều lượng: 1 viên nang x 3 lần/ngày.

Khí huyết bất hòa gây kinh nguyệt không đều, thống kinh

Chuẩn bị: Tiêu lốt, bồ hoàng liều lượng bằng nhau.

Thực hiện: Dùng tiêu lốt (sao với muối) và bồ hoàng (sao lên) với liều lượng bằng nhau rồi tán thành bột, sau đó trộn với mật ong rồi vo thành dạng viên (nhỏ cỡ hạt đậu xanh). Liều lượng: Mỗi lần uống 30 viên, uống với rượu ấm hoặc nước cơm vào lúc đói, ngày uống hai lần.

Giúp giảm đau, lưu thông khí huyết, trị chứng khó tiêu

Chuẩn bị: Chùm quả tiêu lốt, chọn những quả vừa già tới.

Thực hiện: Rửa sạch, để ráo nước rồi ngâm với rượu gốc sao cho rượu vừa đủ ngập, sau khoảng 15 ngày thì có thể bắt đầu sử dụng. Có thể điều trị chứng khó tiêu (uống khoảng nửa ly nhỏ pha với nước ấm), giúp giảm đau nhức và thúc đẩy khí huyết lưu thông (bằng cách xoa bóp ngoài da).

Long Peppe​​​​​​​ trị chứng khó tiêu

Một số lưu ý khi sử dụng Long Pepper:

• Tiêu lốt tính nóng nên những người thực nhiệt, uất hỏa hay âm hư hỏa vượng không nên dùng.

• Tiêu lốt cay nồng hơn tiêu thông thường nên những người ăn cay kém cần chú ý.

Long Pepper là dược liệu đang phổ biến ở nhiều nơi. Tuy có nguồn gốc từ thiên nhiên nhưng Long Pepper có chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ. Quý bạn đọc và người thân không nên tự ý sử dụng hoặc nghe theo bài thuốc kinh nghiệm. Quý bạn đọc hãy đến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng cơ thể và tham vấn ý kiến. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích. Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi cũng như sự quan tâm của quý bạn đọc ở bài viết khác.