Bách khoa toàn thư giải đáp mọi thắc mắc về tiêm thuốc kích trứng

Tiêm thuốc kích trứng là thuật ngữ không còn quá xa lạ đối với những chị em đang điều trị vô sinh, hiếm muộn, khó có con. Đây là bước đầu tiên cần thiết trong quá trình thực hiện phương pháp hỗ trợ sinh sản.

Thông tin tổng quan về thuốc kích trứng

Thông thường, mỗi chu kỳ kinh nguyệt, một nang noãn của buồng trứng lớn lên và rụng đi, nếu gặp tinh trùng sẽ kết hợp với nhau và tạo thành phôi thai. Cơ hội để phôi có thể làm tổ và tiếp tục phát triển là khoảng 5 - 20%, tùy thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ. Các nang còn lại bị thoái hóa và trứng trưởng thành sẽ được giải phóng vào ống dẫn trứng.

Vì vậy, để tăng tỷ lệ điều trị vô sinh thành công, cần tiến hành thu hoạch nhiều nang trứng hơn. Thuốc kích thích rụng trứng là một loại thuốc nội tiết tố giúp tế bào trứng phát triển khỏe mạnh đến tuổi trưởng thành rồi rụng. Thuốc sẽ giúp tăng nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ, kích thích sự trưởng thành dần của các nang noãn và tăng tỷ lệ đậu thai. Thuốc kích thích buồng trứng hiện nay có 2 dạng là thuốc uống hoặc thuốc tiêm.

Tùy vào từng bệnh và phác đồ điều trị cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh sử dụng dạng thuốc phù hợp.

Lý do cần tiêm thuốc kích trứng

Các số liệu thống kê trên thế giới cho thấy tỷ lệ vô sinh ngày một gia tăng. Theo ước tính, trung bình cứ 6 - 7 cặp vợ chồng thì sẽ có ít nhất một cặp vợ chồng hiếm muộn.

Ở Việt Nam, vô sinh thường do rối loạn vòi trứng, tắc ống dẫn trứng (ở nữ) hoặc tinh trùng bất thường (ở chồng). Vì vậy, nó được coi là phương pháp giúp tăng khả năng thụ thai thành công cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Nên tiêm thuốc vào thời điểm nào là tốt nhất?

Sau khi thăm khám và thực hiện các xét nghiệm ban đầu cần thiết, bác sĩ thăm khám sẽ xác định tình trạng sức khỏe và bệnh lý hiện tại của người bệnh, từ đó sẽ tư vấn và hướng dẫn phác đồ điều trị cụ thể. Thông thường, thời gian chạy sẽ bắt đầu vào ngày thứ 2 hoặc ngày thứ 3 của chu kỳ kinh nếu tình trạng bệnh nhân thuận lợi.

Tiêm thuốc hỗ trợ sinh sản khi làm IUI và IVF

Kích thích rụng trứng là khái niệm không còn xa lạ đối với các cặp vợ chồng không may rơi vào tình trạng hiếm muộn.

Đây được xem là bước khởi đầu quan trọng, bổ sung cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản trong tương lai, đặc biệt là thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) giúp người phụ nữ có đủ trứng/nang để tạo phôi, hoặc sẵn sàng nhận tinh trùng thông qua phương pháp thụ tinh nhân tạo (IUI).

Vì vậy, để quá trình điều trị đạt tỷ lệ thành công cao, ngay từ giai đoạn kích thích buồng trứng, người bệnh nên sinh hoạt điều độ, sử dụng thuốc theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ đã chỉ định.

Trong quá trình thực hiện IUI

Kích thích buồng trứng trong thụ tinh nhân tạo (IUI) nhằm mục đích tạo ra 2 - 3 nang noãn trưởng thành, nhằm kích thích rụng trứng để tăng khả năng mang thai.

IUI sẽ được yêu cầu thực hiện trong một số trường hợp như: 

• Bất thường về xuất tinh;
• Tinh dịch ít;
• Các vấn đề về cổ tử cung như ung thư cổ tử cung;
• Mức độ lạc nội mạc tử cung từ nhẹ đến trung bình;
• Rối loạn rụng trứng;
• Sự kết hợp của các dị thường trên;
• không có tinh trùng trong tinh dịch;
• Vô sinh không rõ nguyên nhân.

Khi thực hiện IVF

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là một kỹ thuật phức tạp và tốn kém. Vì vậy, để tăng khả năng thành công, người bệnh thường tiến hành kích thích buồng trứng để lấy được khoảng 8 - 10 quả trứng chất lượng tốt.

IVF sẽ được chỉ định trong một số trường hợp sau:

•  Tinh trùng yếu;
• Tắc ống dẫn tinh;
• Không có tinh trùng trong tinh dịch;
• Phần tử tai vòi;
• Vợ lớn tuổi;
• Dự trữ buồng trứng giảm;
• Yêu cầu trứng do người phụ nữ bị suy buồng trứng sớm;
• Đã bơm tinh trùng nhưng không thành công nhiều lần.

Quy trình cơ bản khi tiêm thuốc kích trứng

Kỹ thuật tiêm thuốc kích thích buồng trứng sẽ được bắt đầu vào ngày thứ 2 - 3 của chu kỳ kinh nguyệt, khoảng 10 - 12 ngày tùy cơ địa từng bệnh nhân. Khoảng ngày thứ 13 của chu kỳ kinh, bệnh nhân phải tiến hành soi trứng.

Trong 2 tuần thực hiện, bệnh nhân được hẹn thăm khám (siêu âm, xét nghiệm, khám tiền mê) vào các ngày thứ 6-8 - 10 uống thuốc nhằm giúp cho các bác sĩ có thể theo dõi sự tăng lên của nang trứng dễ dàng hơn. Khi các nang noãn đã phát triển đến mức thích hợp và niêm mạc tử cung cũng dày lên ở mức độ phù hợp, bệnh nhân sẽ được tư vấn quan hệ tình dục tự nhiên hoặc thực hiện IUI hoặc IVF.

Những lưu ý sau khi tiêm thuốc kích trứng

Lối sống

• Sau khi tiêm thuốc kích trứng người bệnh vẫn có thể sinh hoạt và làm việc bình thường. Tuy nhiên, bạn cần đi bộ chậm rãi, tránh làm việc nặng, không tập luyện quá sức.
• Hạn chế quan hệ tình dục với tần suất cao, tránh quan hệ tình dục quá mạnh bạo để tránh nguy cơ xoắn buồng trứng, vỡ u nang buồng trứng.

Chế độ ăn uống

• Cố gắng uống nhiều nước nhất có thể, ít nhất là 1,5l nước mỗi ngày để sức khỏe của bạn được đảm bảo tốt. 
• Ăn cá, trứng, thịt bò, quả mọng, rau xanh đậm, uống sữa và các chế phẩm từ đậu nành, các loại hạt, quả bơ,… để tốt cho buồng trứng.
• Lựa chọn thực phẩm sạch được trồng tự nhiên, đúng mùa vụ, không chất bảo quản, thuốc trừ sâu,…giúp cơ thể tránh được những nguy cơ bị biến đổi bởi các loại hóa chất này.
• Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ uống có chứa cafein, đồ uống có cồn như rượu, bia, nước ngọt,… gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng trứng.

Khám định kỳ

Bệnh nhân cần được tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, nhập viện khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Việc kiểm tra vừa để theo dõi tình trạng đáp ứng thuốc sau khi rụng trứng vừa để điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.

Tiêm thuốc kích trứng là một trong những bước quan trọng trong quá trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hay còn gọi là thụ tinh trong tử cung (IUI). Thuốc kích thích rụng trứng cũng giống như một kháng nguyên lạ đối với cơ thể, tùy theo cơ chế bảo vệ của cơ thể mà sau khi tiêm sẽ có những phản ứng nhất định.

Vì vậy, ngay khi có những dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được theo dõi chặt chẽ và can thiệp kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nga Linh

Nguồn Tham khảo: Tổng hợp