Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Bị kiến ba khoang đốt là một trong những nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc do côn trùng được phát hiện nhiều trong thời gian gần đây. Vậy cách chữa kiến ba khoang đốt là gì, cùng tìm hiểu dưới bài viết sau nhé!
Kiến ba khoang là một loài côn trùng độc, thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa. Với hình dạng khá nhỏ bé, nhưng phần độc chất trong cơ thể của nó chính là nguyên nhân gây ra nhiều hậu quả đáng sợ trên vùng da bạn. Vậy cách chữa kiến ba khoang đốt hữu hiệu là gì?
Kiến ba khoang là một loại côn trùng có cánh sống ở những khu vực ẩm ướt, thường xuất hiện vào mùa mưa, cơ thể chia làm 3 khoang rõ rệt. Trong cơ thể của kiến ba khoang có chứa chất độc, khi con người tiếp xúc với loại côn trùng này sẽ bị bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng (viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang).
Loài kiến có cánh này (Nairobi fly) rất phổ biến ở các vùng có khí hậu ẩm ướt. Do đó, chúng thường xuất hiện vào mùa mưa. Kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng huỳnh quang (đèn huỳnh quang), cho nên chúng sẽ thường xuyên “ghé thăm” nhà của bạn vào thời gian này. Loài kiến này có chiều dài xấp xỉ 1 cm, gấp đôi loài muỗi.
Chúng có đầu và bụng dưới màu đen, trong khi ngực và bụng trên lại có màu đỏ. Loài kiến có cánh này hiếm khi bay, tuy nhiên chúng bò rất nhanh. Khi bị tác nhân bên ngoài đe dọa hay làm phiền, chúng sẽ cong bụng lên trông như bò cạp và sẵn sàng đốt.
Dịch trong cơ thể kiến rất độc, khi tiếp xúc với da bạn gây nên viêm da tiếp xúc, sẽ tạo nên những vết bỏng rộp, đau rát khó chịu trên mảng rộng và có thể để lại sẹo nếu không có cách chữa kiến ba khoang đốt phù hợp.
Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay đôi khi cũng thấy ở thân mình vùng kín do kiến bám vào quần áo, khi mặc chúng tiếp xúc trực tiếp vào da. Tùy vào vị trí tiếp xúc mà có thể bị một hay nhiều tổn thương cùng lúc.
Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành vệt, thành đám, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục.
Thương tổn tiếp tục xuất hiện dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu chúng ta cứ ngứa gãi quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp.
Chúng ta sẽ có cảm giác rát bỏng tại chỗ, thương tổn trên diện rộng trẻ có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận. Vì vậy, cần nhanh chóng có cách chữa kiến ba khoang đốt phù hợp khi thấy các dấu hiệu bị kiến ba khoang đốt.
Các vùng da bị ảnh hưởng do kiến ba khoang cắn thường là cổ, cánh tay và mặt. Các triệu chứng có thể không xuất hiện rõ rệt trong 12−24 giờ đầu, nhưng sau đó bạn sẽ thấy xung quanh vùng da bị đốt sưng và ngứa nghiêm trọng.
Sau 2–3 ngày, các vùng da tiếp xúc sẽ đỏ dần và sưng phình ra, đồng thời xuất hiện các mụn nước nhỏ – trông giống như mụn nước khi bị phỏng. Lúc này, các vùng da quanh các khớp nơi đè trúng kiến ba khoang sẽ hình thành tổn thương đối xứng.
Các mụn nước sau đó sẽ vỡ ra và tụ lại tạo thành dạng vết thương như vết bỏng. Nếu như có cách chữa kiến ba khoang đốt phù hợp, sau đó các vết vảy xuất hiện, hầu hết các triệu chứng bắt đầu dần hồi phục sau 2–3 tuần.
Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, các vùng da do kiến ba khoang đốt có thể phát triển thành đợt nhiễm khuẩn thứ hai – dạng nhiễm khuẩn da. Ngoài ra, vùng da tiếp xúc có thể chuyển thành các đốm đen. Tình trạng này còn được gọi là “mắt kiến ba khoang”, xuất hiện do bạn đè lên cơ thể kiến, sau đó tiếp xúc với huyết tương của chúng (chất dịch cơ thể hoặc máu). Chất dịch trong cơ thể chúng chứa một loại độc tên là pederin – độc tố được cho là độc hơn nọc rắn hổ mang. Nếu bạn dùng bàn tay đã chạm phải chất độc của kiến ba khoang dụi mắt sẽ khiến cho mắt bị sưng tấy, đỏ và nhiều biến chứng khác.
Viêm da tiếp xúc do bị kiến ba khoang đốt còn có thể dễ lẫn lộn với mụn Herpes sinh dục, vết bỏng nước, phản ứng dị ứng cấp tính, viêm da do động vật nhiều chân và viêm da tiếp xúc.
Cần theo dõi và được bác sĩ đưa ra cách chữa kiến ba khoang đốt một cách phù hợp để tránh những biến chứng nặng nề.
Sau khi thăm khám xác định rõ tổn thương da do kiến ba khoang cắn, các chuyên gia y tế sẽ có cách chữa kiến ba khoang đốt bằng những phương pháp sau:
Chuyên gia y tế có thể sử dụng thêm một số dung dịch sát khuẩn, sau đó kê đơn thuốc bôi làm lành tổn thương nhanh chóng. Trường hợp tổn thương mưng mủ, các loại thuốc uống chống sưng viêm, chống nhiễm khuẩn, kháng histamin cũng được kê đơn thêm.
Khi bạn tiếp xúc với kiến ba khoang hay lỡ đè phải chúng, hãy lập tức rửa tay và vùng da tiếp xúc bằng xà phòng thật kỹ. Bạn nên thoa một lớp thuốc mỡ có chứa steroid dịu nhẹ lên da và nếu có bất kỳ dấu hiệu nhiễm khuẩn nào, bạn hãy thoa thuốc kháng sinh lên vùng da đó.
Ngoài ra, bạn còn có thể thoa thuốc DiphenHydramine (thuốc có tác dụng chống chất histamin) xung quanh vùng miệng vết thương do côn trùng đốt sẽ giảm sưng tấy.
Trên là cách chữa kiến ba khoang đốt để tránh những biến chứng nặng nề hơn. Bên cạnh việc chữa trị, bạn cần phải có các cách phòng tránh kiến ba khoang một cách phù hợp.
Mẫn Mẫn
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.