Cách nhận biết biểu hiện của lupus ban đỏ hệ thống

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống có biểu hiện và gây biến chứng trên khắp các hệ cơ quan trong cơ thể. Nếu không được điều trị và can thiệp tích cực, lupus ban đỏ có thể đe dọa đến tính mạng. Hiểu và nhận biết các biểu hiện của lupus ban đỏ hệ thống là điều cần thiết để phát hiện sớm, điều trị kịp thời, tránh các biến chứng của bệnh.

Bệnh lý lupus ban đỏ hệ thống là gì?

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống còn được gọi tắt là lupus là một bệnh của hệ thống miễn dịch. Thông thường, hệ thống miễn dịch có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng. Thế nhưng, khi bị bệnh lupus ban đỏ, hệ thống miễn dịch sẽ có hoạt động bất, tấn công các mô ở các bộ phận khác nhau của cơ thể, dẫn đến những tổn thương mô, từ đó trở thành bệnh.

Theo ước tính của Tổ chức Lupus của Mỹ, có khoảng 1,5 triệu người Mỹ mắc bệnh lupus ban đỏ. Người gốc Phi, châu Á và người Mỹ bản địa có nguy cơ mắc bệnh lupus nhiều hơn so với người da trắng. Bệnh có thể xảy ra ở cả nam và nữ, nhưng có đến 90% người được chẩn đoán mắc bệnh là phụ nữ. Phụ nữ trong độ tuổi sinh nở từ 14 - 45 tuổi thường dễ bị ảnh hưởng nhất, cứ 250 người lại có 1 người mắc bệnh.

Các triệu chứng của bệnh lupus ban đỏ hệ thống

Lupus ban đỏ hệ thống là một trong những bệnh có các triệu chứng giống và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác (được gọi là nhóm bệnh bắt chước). Bệnh này là một ví dụ điển hình trong chẩn đoán phân biệt, bởi vì các triệu chứng của nó rất khác nhau và xuất hiện không thể lường trước được. Chính vì thế, bệnh rất khó chẩn đoán, nhiều người phải chịu đựng những triệu chứng của bệnh lupus ban đỏ hệ thống mà không rõ nguyên nhân và không được điều trị đúng bệnh trong nhiều năm. Những triệu chứng ban đầu và kéo dài phổ biến bao gồm:

• Sốt.
• Đau khớp.
• Phát ban ngoài da.
• Mỏi cơ, mệt mỏi.
• Sưng mắt cá chân.
• Đau ngực khi thở sâu.
• Rụng tóc.
• Nhạy cảm với ánh nắng mặt trời và/hoặc ánh sáng khác.
• Mất đi khả năng nhận thức tạm thời.

Bởi vì các triệu chứng này cũng thường thấy ở những bệnh khác, chúng không phải là những tiêu chí để chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Tuy nhiên, khi xảy ra cùng với những triệu chứng khác, chúng có thể được xem là những gợi ý cho bác sĩ nghĩ đến bệnh này.

Những biểu hiện của bệnh lupus ban đỏ hệ thống

Da liễu

Có khoảng 30% bệnh nhân có các triệu chứng về da liễu (và 65% có các triệu chứng đó trong một thời điểm nào đó), với khoảng 30% - 50% bị triệu chứng điển hình của bệnh là phát ban ở má hay phát ban hình bướm. Một số còn lại có thể bị vảy nến màu đỏ và dày trên da (gọi là lupus dạng đĩa). Rụng tóc, loét miệng, mũi và âm đạo và các tổn thương trên da cũng là những dấu hiệu có thể xuất hiện.

Cơ xương

Một trong các biểu hiện về bệnh lupus ban đỏ hệ thống được khám nhiều nhất là đau khớp, những khớp nhỏ ở cổ tay và tay thường bị ảnh hưởng nhất. Không giống như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp trong lupus ban đỏ hệ thống ít gây tàn tật và thường không gây hủy hoại trầm trọng cho khớp.

Huyết học

Thiếu sắt và thiếu máu có thể xảy ra ở 50% các ca bệnh. Số lượng tiểu cầu và bạch cầu thấp có thể do bệnh gây ra hoặc do các tác dụng phụ của các loại thuốc điều trị gây ra.

Tim

Bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống có thể bị viêm các phần khác nhau ở tim, chẳng hạn như viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim và viêm màng trong tim. Viêm màng trong tim ở bệnh lý này thuộc dạng không viêm nhiễm điển hình và có thể ở van hai lá hoặc van ba lá. Xơ vữa động mạch cũng biểu hiện nhiều hơn và tiến triển nhanh hơn ở người bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

Phổi

Viêm phổi và màng phổi có thể gây ra bệnh viêm màng phổi, tràn dịch màng phổi, tăng huyết áp phổi, viêm phổi lupus, nghẽn mạch phổi, bệnh xơ cứng khe phổi mãn tính, xuất huyết phổi và hội chứng co phổi. 

Thận

Protein niệu hoặc huyết niệu là dấu hiệu về thận duy nhất. Việc hủy hoại thận cấp tính hoặc mãn tính có thể phát triển lên thành viêm thận lupus, dẫn đến suy thận cấp tính hoặc giai đoạn cuối. Nếu chẩn đoán ra và điều trị kịp thời lupus ban đỏ hệ thống thì suy thận giai đoạn cuối chỉ xảy ra ở ít hơn 5% các ca bệnh.

Bệnh nhân có thể gặp các vấn đề về thận cùng với các triệu chứng khác như viêm khớp, phát ban, mệt mỏi, sốt và giảm cân. Tổn thương thận thường ít gặp hơn ở những người không có triệu chứng khác của bệnh.

Thần kinh

Lupus ban đỏ hệ thống biểu hiện về thần kinh là bệnh nhân thường đau đầu. Các biểu hiện thần kinh phổ biến khác là:

• Rối loạn tính khí.
• Sa sút trí tuệ.
• Các bệnh về mạch máu não.
• Bệnh đa dây thần kinh.
• Động kinh.
• Rối loạn lo âu.
• Loạn tâm thần.

Đau đầu là một trong các biểu hiện của bệnh lupus ban đỏ hệ thống

Phương pháp điều trị bệnh lupus ban đỏ hệ thống

Cách điều trị bệnh lupus ban đỏ hệ thống phụ thuộc vào triệu chứng và vị trí bị phát ban. Bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định cho bạn các loại thuốc kháng viêm không chứa steroid. Ngoài ra, thuốc ức chế miễn dịch cũng có hiệu quả khá tốt đối với lupus ban đỏ hệ thống. Nếu bệnh vẫn không tiến triển, bác sĩ sẽ dùng thuốc đặc trị để ức chế miễn dịch.

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống không thể điều trị khỏi hoàn toàn, song có thể kiểm soát được bệnh nếu được điều trị đúng cách. Trong đợt cấp của bệnh, bệnh nhân cần được nghỉ ngơi và cần có một chế độ vận động hợp lý nhằm tránh các tình trạng cứng khớp, teo cơ.

Đồng thời, bệnh nhân cần có một lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý, nên tránh các tác nhân từ môi trường để bệnh không tiến triển nặng hay dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt không được tự ý ngừng thuốc đột ngột khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý 

Lupus ban đỏ hệ thống là một căn bệnh rất khó phát hiện bởi các dấu hiệu và triệu chứng của nó rất khác nhau và xuất hiện không lường trước được. Mong rằng, bài viết trên đã giúp bạn có cách nhận biết về các biểu hiện của lupus ban đỏ hệ thống để sớm chẩn đoán và kịp thời điều trị bệnh.

Kim Tuyền 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp