Đặt catheter tĩnh mạch trung tâm có ưu điểm gì?

Những rủi ro có thể xảy ra khi tiến hành đặt catheter tĩnh mạch thông thường như nhiễm trùng, chảy máu,... khiến nhiều người lo ngại về phương pháp này. Tuy nhiên, bây giờ bạn không cần phải lo lắng nữa khi phương pháp mới đặt catheter tĩnh mạch trung tâm đã ra đời. 

Tìm hiểu chung về đặt catheter tĩnh mạch trung tâm 

Đặt catheter tĩnh mạch trung tâm là gì? Ưu điểm của phương pháp này

Thuật ngữ “catheter” là từ được dùng để chỉ những phương pháp sử dụng một ống thông có kích thước siêu nhỏ, dài và mảnh, được làm bằng chất liệu nhựa y tế có độ mỏng và an toàn nhất định.

Catheter có tính ứng dụng rất cao khi được sử dụng để truyền thuốc, truyền dịch hay chất dinh dưỡng vào trong máu bệnh nhân kém ăn uống hoặc đang cần nguồn dinh dưỡng nhanh chóng trong thời gian ngắn hoặc dài, tùy vào tình trạng bệnh nhân. 

Vậy phương pháp đặt catheter tĩnh mạch trung tâm là gì? Phương pháp sử dụng ống catheter để đặt vào tĩnh mạch trung tâm được sử dụng rất nhiều tại các nước phát triển, giúp bệnh nhân tiếp nhận thuốc và nguồn dinh dưỡng qua dung dịch truyền tốt hơn. 

Với cách đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, bác sĩ sẽ sử dụng ống catheter siêu mảnh để luồn vào các tĩnh mạch ở tay, ngực hoặc ở cổ bệnh nhân sao cho vị trí sâu nhất của ống catheter là ở gần tim. Phương pháp này hiện nay tại Việt Nam cũng đang được áp dụng khá nhiều, chủ yếu tại các bệnh viện lớn với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn. 

Những ưu điểm nổi bật khi đặt catheter tĩnh mạch trung tâm:

• Tỷ lệ thành công khá cao, khả quan hơn những phương pháp khác.
• Bệnh nhân mắc chứng rối loạn đông máu cũng có thể thực hiện đặt catheter tĩnh mạch trung tâm một cách an toàn.
• Phương pháp này có thể băng ép để cầm máu được nếu trường hợp bệnh nhân bị chảy máu nơi tiêm.
• Cả người bệnh và thân nhân đều dễ chấp nhận phương pháp này hơn là những phương pháp cũ. 

Chỉ định và chống chỉ định khi đặt catheter tĩnh mạch trung tâm

Tìm hiểu về phương pháp đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, bạn không nên bỏ qua phần chỉ định và chống chỉ định để nhận biết bản thân hoặc người thân trong gia đình có phù hợp với phương pháp này không, tránh những rủi ro có thể xảy ra khi thực hiện đặt catheter. 

Chỉ định đặt catheter tĩnh mạch trung tâm với trường hợp:

• Người bệnh cần thực hiện đo tĩnh mạch trung tâm, buồng tim và động mạch phổi.
• Cần truyền nhiều loại dịch khi thực hiện cấp cứu bệnh nhân; 
• Là cách truyền dinh dưỡng cho người bệnh một cách hiệu quả đối với trường hợp bệnh nhân không ăn, uống được bằng miệng, bệnh nhân hôn mê,...
• Đặt catheter tĩnh mạch trung tâm cũng là cách truyền thuốc điều trị dài ngày tiện lợi, hiệu quả cho bệnh nhân.
• Tạo nhịp tim hoặc sốc tim trong trường hợp cần thiết.
• Bệnh nhân chạy thận nhân tạo. 

Chống chỉ định đặt catheter tĩnh mạch trung tâm đối với trường hợp:

• Số lượng tiểu cầu thấp hơn 60.000.mm³.
• Người bị rối loạn đông máu nặng.
• Người bệnh có cục máu đông ở tĩnh mạch trung tâm cũng chống chỉ định với phương pháp đặt catheter tĩnh mạch trung tâm. 

Chuẩn bị đặt catheter cần những gì? 

Trước khi tiến hành thực hiện đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, cả người bệnh và bệnh viện, bác sĩ đều cần chuẩn bị kỹ càng để quá trình lắp đặt được diễn ra suôn sẻ nhất. Khi đặt catheter tĩnh mạch cần chuẩn bị: 

Đối với đội ngũ bác sĩ thực hiện: Cần có 1 bác sĩ chuyên khoa hồi sức cấp cứu, 1 bác sĩ điều trị chính cho bệnh nhân và 1 điều dưỡng cùng thực hiện đặt catheter tĩnh mạch trung tâm cho bệnh nhân. Tất cả bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế tham gia vào quá trình đặt catheter đều cần phải có chuyên môn sâu rộng cùng kỹ năng đã qua đào tạo. 

Đối với khâu chuẩn bị dụng cụ: Về phía bệnh viện và đội ngũ nhân viên y tế sẽ tiến hành chuẩn bị dụng cụ cho quá trình thực hiện đặt catheter tĩnh mạch chủ. Dụng cụ cần cho quá trình tiến hành đặt gồm có bộ catheter 2 hoặc 3 nóng tùy vào tình trạng bệnh nhân, bộ dụng cụ tiểu phẫu, bơm kim tiêm 5ml, thuốc tê tại chỗ cho bệnh nhân, kim cố định catheter, dung dịch NaCl 0.9% và cuối cùng là bộ dây truyền dịch. Tất cả đều cần được sát khuẩn sạch sẽ trước khi tiến hành. 

Đối với bệnh nhân cần đặt catheter: Bệnh nhân và gia đình, người thân trước khi tiến hành đặt catheter tĩnh mạch trung tâm cần ký vào giấy đồng thuận cũng như được lắng nghe giải thích về đặt catheter, ưu điểm, nhược điểm và cả rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thực hiện để bệnh nhân và người thân cân nhắc thật kỹ. Trong quá trình lắp đặt catheter, bệnh nhân cần nằm ngửa trên bàn phẫu thuật, kê vai lên gối và xoay đầu sang phía đối diện với bên thực hiện. 

Sau khi đã chuẩn bị xong các bước, bác sĩ sẽ thực hiện đặt catheter tĩnh mạch trung tâm với các bước:

• Đặt đường cao tại giao điểm của đường ngang qua sụn và bờ trước của cơ ức đòn chũm.
• Tiến hành đặt catheter tĩnh mạch dưới khu vực xương đòn.
• Đặt catheter tĩnh mạch cản trong tại vùng tam giác xương đòn và xương ức. 

Lưu ý khi đặt catheter tĩnh mạch trung tâm

• Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch trung tâm cần được thực hiện bởi người đã được đào tạo và huấn luyện kỹ càng về mặt kỹ thuật cũng như xử lý vấn đề phát sinh.
• Khi tiến hành đo áp lực tĩnh mạch, bệnh nhân cần được theo dõi thông qua monitor.
• Cần đảm bảo yếu tố vô trùng khi thực hiện đặt catheter để tránh trường hợp nhiễm trùng gây nguy hiểm cho người bệnh.
• Dịch cần truyền qua catheter như dinh dưỡng, thuốc,... cần được đảm bảo liên tục, tránh trường hợp nghẹt catheter.
• Sau khi tiến hành đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, luôn xác định được vị trí đầu tiên của ống catheter thông qua phim chụp X quang.
• Khi sử dụng ống catheter tĩnh mạch để truyền dinh dưỡng cần hạn chế truyền Lipofundine hay truyền máu vì có thể dẫn đến nghẹt catheter vô cùng nguy hiểm. Ngoài ra cần hạn chế tối đa sử dụng 3 chia vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. 

Mong rằng với những thông tin về đặt catheter tĩnh mạch trung tâm trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về phương pháp này. Để biết chính xác hơn về đặt catheter, bạn cần liên hệ bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn rõ hơn nhé. 

Hồng Nhung

Nguồn tham khảo: Tổng hợp