Hội chứng Guillain Barre và những điều cần biết

Hội chứng Guillain Barre, còn được gọi là bệnh đa dây thần kinh khử men cấp tính hoặc bệnh thần kinh ngoại vi tự miễn dịch, là một bệnh hiếm gặp. Nó là một căn bệnh mà hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công hệ thống thần kinh ngoại vi. Tình trạng này khiến dây thần kinh bị viêm nhiễm, dẫn đến tê liệt hoặc yếu cơ nếu không được điều trị đúng cách và nhanh chóng.

Tổng quan hội chứng Guillain Barre

Hội chứng Guillain Barre (GBS) là do hệ thống miễn dịch tự tấn công các dây thần kinh của cơ thể. Tình trạng này rất hiếm gặp, các triệu chứng đầu tiên thường là yếu cơ và dị cảm. Sau đó, các triệu chứng khác lan nhanh, thậm chí toàn thân tê liệt. Bệnh nhân nặng vẫn cần sơ cứu và điều trị tại bệnh viện. 

Hội chứng Guillain Barre (GBS) bao gồm nhiều bệnh lý khác nhau, cụ thể:

• MFS (Miller Fisher): Đặc trưng bởi dáng đi không vững, liệt bắt đầu từ mắt.
• Bệnh AIDP (bệnh đa dây thần kinh khử men cấp tính): Đây là dạng phổ biến nhất, với các triệu chứng yếu cơ điển hình bắt đầu ở phần dưới cơ thể và sau đó lan lên phần trên của cơ thể. 
• Bệnh AMAN (sợi trục vận động cấp tính) và bệnh AMSAN (sợi trục vận động cảm giác cấp tính).

Hội chứng Guillain Barre (GBS)

Nguyên nhân mắc hội chứng Guillain Barre

Nguyên nhân chính xác của hội chứng Guillain Barre (GBS) vẫn chưa được biết, nhưng các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hội chứng này thường xảy ra sau khi cơ thể bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn, chẳng hạn như viêm dạ dày do vi rút hoặc nhiễm trùng đường hô hấp, đôi khi sau khi tiêm chủng hoặc phẫu thuật (hiếm gặp).

Một số yếu tố nguy cơ của hội chứng Guillain Barre (GBS) bao gồm: 

• Bệnh nhân là nam, trẻ tuổi.
• Nhiễm virus: Cytomegalovirus, cúm, zika, Epstein-Barr, HIV, viêm gan (A, B, C, E), ... 
• Nhiễm trùng do vi khuẩn: Thường gặp nhất là campylobacter, mycoplasma pneumonia.
• Bệnh Hodgkin.

Dấu hiệu cảnh báo mắc hội chứng Guillain Barre

Ngay từ đầu, hội chứng Guillain Barre biểu hiện các triệu chứng yếu cơ và dị cảm, bắt đầu ở chân và bàn chân sau đó lan dần ra cánh tay và thân mình. Tuy nhiên, có đến 50% trường hợp, các triệu chứng xuất hiện ở mặt hoặc tay. Hội chứng này nếu diễn tiến lâu có thể gây liệt. Dưới đây là một số triệu chứng của hội chứng Guillain Barre (GBS): 

• Bệnh nhân đứng không vững, không thể đi hoặc leo cầu thang.
• Nhói, châm, chích ở cổ tay, ngón tay, mắt cá chân hoặc ngón chân.
• Yếu cơ lan từ cẳng chân lên thân trên.
• Khó nói, nhai và nuốt, khó cử động cơ mặt.
• Nhịp tim nhanh. 
• Huyết áp có thể cao hoặc thấp.
• Cơn đau xảy ra thường xuyên và mạnh hơn vào ban đêm. 

Yếu cơ và dị cảm, bắt đầu ở chân và bàn chân sau đó lan dần ra cánh tay và thân mình

Hội chứng Guillain Barre (GBS) tiến triển khá nhanh trong vòng 2 - 4 tuần kể từ khi khởi phát ban đầu. Do Guillain Barre chủ yếu ảnh hưởng đến thần kinh, nó gây ra các biến chứng liên quan đến hệ thần kinh, đặc biệt như sau: 

• Đau: Hiện tượng này xảy ra trong hầu hết các trường hợp của hội chứng Guillain Barre (GBS), đau thần kinh thường nghiêm trọng, nhưng có thể bị đánh bại với những nỗi đau.
• Khó thở: Yếu hoặc tê liệt cơ có thể ảnh hưởng đến các cơ của hệ hô hấp. Khoảng 30% bệnh nhân mắc hội chứng Guillain Barre (GBS) phải nhập viện và thở máy.
• Dị cảm hoặc nhạy cảm với xúc giác: Đa số bệnh nhân có cơ hội hồi phục hoàn toàn, nhưng cũng có người bị nhẹ như nhạy cảm với xúc giác, yếu cơ, dị cảm.
• Hình thành cục máu đông. 
• Loét do tì đè: Liệt cơ khiến bệnh nhân nằm lâu dễ gây loét tì đè.
• Rối loạn chức năng ruột kết hoặc bàng quang: Bí tiểu, táo bón. 

 Mặc dù hội chứng Guillain Barre (GBS) khá hiếm gặp, nhưng vẫn có trường hợp bệnh nhân tử vong vì hội chứng này do biến chứng nhồi máu cơ tim và suy hô hấp.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu người bệnh nhận thấy các triệu chứng sau, phải đến phòng cấp cứu càng sớm càng tốt: 

• Dị cảm (ngứa, ngứa ran như kiến ​​bò) ở các ngón tay, ngón chân, sau đó triệu chứng này lan ra toàn thân.
• Khó thở khi nằm xuống.
• Bị sặc khi nuốt nước bọt.
• Yếu cơ và dị cảm lan rộng và xấu đi nhanh chóng. 

 Vì Guillain Barre là một hội chứng đặc biệt nghiêm trọng, phát triển nhanh nên bệnh nhân phải nhập viện điều trị sớm để tránh nguy cơ biến chứng sau này. Điều trị càng sớm thì cơ hội hồi phục càng cao.

Guillain Barre cần phải nhập viện điều trị sớm

Chẩn đoán và điều trị hội chứng Guillain Barre

Chẩn đoán

Trong giai đoạn đầu, hội chứng Guillain Barre (GBS) thường bị nhầm lẫn với các triệu chứng của các bệnh thần kinh khác, và các triệu chứng khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Để xác định chính xác hội chứng này, ngoài việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân các thủ thuật chẩn đoán sau: 

• Điện cơ: Dùng để đo hoạt động thần kinh cơ.
• Chọc dò dịch não tủy: Lấy dịch não tủy của bệnh nhân làm xét nghiệm để kiểm tra và phát hiện những thay đổi gợi ý đến hội chứng Guillain Barre (GBS).
• Đo vận tốc dẫn truyền thần kinh.

Điều trị hội chứng Guillain Barre

Hiện tại, vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho hội chứng Guillain Barre (GBS) mà các biện pháp hiện nay chủ yếu nhằm kiểm soát và làm giảm các triệu chứng của bệnh nhân. Các bác sĩ thường chỉ định hai phương pháp là lọc huyết tương và liệu pháp miễn dịch để giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và tăng tốc độ chữa bệnh. 

Hiệu quả của hai phương pháp điều trị này là tương đương nhau, nhưng chúng phải được sử dụng riêng biệt, không được sử dụng song song hoặc liên tiếp. Ngoài ra, trong quá trình điều trị, bệnh nhân còn được dùng thuốc giảm đau và ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông, đồng thời phải được hỗ trợ vật lý trị liệu để phục hồi và duy trì các chức năng vận động. 

Bệnh thần kinh ngoại vi tự miễn dịch - hội chứng Guillain Barre là một bệnh nguy hiểm và tiến triển nhanh. Ngay khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế tin cậy để thăm khám và điều trị.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp