Hội chứng Tamponade là gì? Những điều cần biết về hội chứng Tamponade

Hội chứng Tamponade là gì? Nguyên nhân dẫn đến hội chứng này là gì? Triệu chứng người bệnh có thể gặp phải khi mắc hội chứng này như thế nào? Chẩn đoán và điều trị ra sao? Theo chân Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay nhé.

Hội chứng Tamponade là gì?

Trong y khoa, Tamponade là tên tiếng anh của hội chứng chèn ép tim hay ép tim. Thuật ngữ này dùng để mô tả tình trạng mất bù xảy ra khi có một lượng dịch lớn tràn vào màng ngoài tim.

Tình trạng này không chỉ làm giảm đẩy máu do hạn chế giãn tim trong thời kỳ tâm trương mà còn làm giảm cung lượng tim, giảm huyết áp trung bình, thiếu máu các cơ quan, đặc biệt là các cơ quan não, thận và gan. Hậu quả là gây suy giảm chức năng tim.

Về cơ chế bệnh sinh:

Bình thường, khoang màng ngoài tim có khoảng 5 - 20ml dịch bao phủ bề mặt tim. Áp lực khoang màng tim bằng áp lực khoang màng phổi, dương tính nhẹ khi thở ra và âm tính khi hít vào.

Khi có dịch khoang ngoài màng tim, áp lực sẽ tăng lên. Nếu dịch khoang màng tim tăng một cách từ từ thì khoang màng tim có thể chứa được hơn 200 ml. Tuy nhiên, nếu dịch khoang màng tim tăng nhanh thì sức chứa của khoang màng tim chỉ được 100ml. Các chuyên gia chỉ ra rằng, giữa áp lực khoang màng ngoài tim, khối lượng dịch và tốc độ tăng của dịch có một mối liên quan chặt chẽ với nhau.

Trong điều kiện bình thường, áp lực tĩnh mạch trung tâm cao hơn áp lực khoang màng ngoài tim và áp lực nhĩ phải song lại thấp hơn áp lực mạch ngoại vi. Chính sự chênh lệch áp lực này tạo điều kiện cho máu từ tĩnh mạch ngoại vi trở về nhĩ phải.

Lượng máu trở về tim sẽ giảm khi áp lực khoang màng ngoài tim tăng lên. Áp lực này sẽ ngăn không để tâm thất mở rộng hoàn toàn, khiến tim không thể hoạt động được bình thường. Lúc này, hoạt động bơm máu của tim đến các cơ quan trong cơ thể bị giảm dẫn đến các cơ quan đó không nhận được đủ lượng máu cần thiết. Hậu quả gây suy nội tạng, sốc, thậm chí là tử vong.

Nguyên nhân gây ra hội chứng Tamponade

Bên cạnh việc hiểu rõ hội chứng Tamponade là gì, việc tìm hiểu về nguyên nhân gây ra hội chứng này cũng là điều vô cùng quan trọng. Theo các chuyên gia, tất cả các nguyên nhân gây tình trạng tràn dịch màng ngoài tim đều có thể dẫn đến hội chứng Tamponade hay hội chứng chèn ép tim. Một số nguyên nhân phổ biến có thể kể đến như:

• Do chấn thương: Các chấn thương ngực nghiêm trọng gây tràn máu ngoài màng tim cấp tính
• Phình bóc tách hoặc vỡ phình gốc động mạch chủ, nhồi máu cơ tim cấp tính hay điều trị thuốc chống đông,… cũng có thể là nguyên nhân gây chèn ép tim.
• Ung thư, thường gặp nhất là di căn của ung thư phế quản, ung thư phổi.
• Tràn mủ màng ngoài tim gây ra bởi tác nhân là vi khuẩn.
• Viêm màng ngoài tim gây ra bởi tác nhân là virus, do tăng ure máu.
• Lao màng ngoài tim.
• Bệnh tổ chức liên kết như lupus ban đỏ, viêm đa khớp dạng thấp,…

Ngoài những nguyên nhân phổ biến kể trên, loạn nhịp tim kịch phát, giảm thể tích máu và viêm màng ngoài tim cấp tái đi tái lại nhiều lần cũng là những yếu tố thúc đẩy dẫn đến hội chứng chèn ép tim (Tamponade).

Triệu chứng của hội chứng Tamponade

Khi mắc hội chứng Tamponade, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng như:

• Đau bụng, buồn nôn, nôn;
• Khó thở, nhất là khi nằm, cơn khó thở thường xuất hiện về đêm kèm theo cảm giác đau tức và chèn ép ngực;
• Sốt kèm theo rét run;
• Xanh tím, phù chỉ, tay chân lạnh;
• Mạch ngoại biên giảm, huyết áp tụt;
• Gan to;
• Lo lắng, bồn chồn, kích thích, lơ mơ ngủ gà;
• Chóng mặt, ngất xỉu, rối loạn ý thức, thậm chí là mất ý thức.

Chẩn đoán và điều trị hội chứng Tamponade

Tamponade hay ép tim là tình trạng cấp cứu, đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của người bệnh. Tiên lượng của người mắc hội chứng Tamponade phụ thuộc vào các yếu tố như thời gian tiếp nhận điều trị, nguyên nhân gây bệnh, mức độ bệnh, khả năng đáp ứng bệnh và tình trạng sức khỏe toàn thân của người bệnh.

Chính vì thế, việc chẩn đoán sớm và điều trị hội chứng Tamponade cũng là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng. Vậy hội chứng Tamponade được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Chẩn đoán

Để chẩn đoán hội chứng Tamponade, bên cạnh việc thăm khám các triệu chứng lâm sàng, khai thác tiền sử của người bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm thêm một số thăm dò cận lâm sàng như điện tâm đồ, chụp Xquang ngực, siêu âm tim, thăm dò các chỉ số huyết động…

Theo các chuyên gia tim mạch, tiêu chuẩn để chẩn đoán bao gồm dấu hiệu mạch đảo và ép thành thành tim trên siêu âm tim 2D (ép thất hoặc ép nhĩ). Người bệnh sẽ được chẩn đoán là tràn dịch màng tim do ép tim nếu có 1 trong 2 tiêu chuẩn kể trên.

Điều trị

Khi điều trị hội chứng chèn ép tim hay Tamponade, cần tuân thủ theo nguyên tắc sau:

• Hút dẫn lưu dịch màng ngoài tim là việc ưu tiên hàng đầu.
• Điều trị tích cực nguyên nhân dẫn đến chèn ép tim.

Các phương pháp điều trị hội chứng chèn ép tim có thể được thực hiện bao gồm:

• Hút dẫn lưu dịch màng phổi: Bác sĩ sẽ chọc hút dịch ở màng ngoài tim bằng cách sử dụng kim chuyên dụng để chọc dịch màng ngoài tim hoặc tiến hành phẫu thuật mở khoang màng tim dưới xương ức để dẫn lưu dịch màng ngoài tim.
• Điều trị nội khoa: Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng một số loại thuốc như Dopamine, Dobutamine,… để làm tăng sức co bóp cơ tim và truyền dịch nhằm cải thiện tình trạng huyết động. Tuy nhiên, truyền dịch sẽ làm tăng lượng dịch toàn thân từ đó tăng nguy cơ phù phổi, nhất là khi tim đã được giải áp bằng dẫn lưu. Do vậy, tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa phù hợp.
• Điều trị ngoại khoa: Các phương pháp điều trị ngoại khoa bao gồm phẫu thuật màng ngoài tim dưới mũi ức, phẫu thuật màng ngoài tim qua gian sườn trái lồng ngực và phẫu thuật cắt màng ngoài tim đường giữa xương ức. Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định loại phẫu thuật phù hợp.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản xoay quanh hội chứng Tamponade mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để chia sẻ đến quý độc giả. Hy vọng, với những kiến thức trong bài viết sức khỏe hôm nay, bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về hội chứng này đồng thời giải đáp được thắc mắc hội chứng Tamponade là gì. Chúc bạn sẽ luôn có thật nhiều sức khoẻ và ngày càng thành công hơn nữa. Cảm ơn bạn đã dõi theo web sức khỏe của Nhà thuốc Long Châu trong suốt thời gian qua.