Khi nào cần dẫn lưu dịch màng ngoài tim?

Màng ngoài tim, đặc biệt là dịch màng ngoài tim cung cấp chất bôi trơn, duy trì vị trí giải phẫu của tim trong ngực, đồng thời đóng vai trò là rào cản bảo vệ tim khỏi nhiễm trùng và viêm ở các mô và cơ quan lân cận. Khi có tình trạng tràn dịch cần dẫn lưu dịch màng ngoài tim.

Dẫn lưu dịch màng ngoài tim là gì?

Dẫn lưu dịch màng ngoài tim, hay còn gọi là chọc dịch màng ngoài tim. Đây là thủ thuật hút dịch từ khoang màng ngoài tim bằng kim và ống thông. Quy trình này có thể được sử dụng để phân tích dịch nhưng quan trọng hơn là nó cũng có thể giúp giảm triệu chứng, đặc biệt ở những bệnh nhân bị rối loạn huyết động. Dẫn lưu dịch màng ngoài tim thường được hướng dẫn bằng siêu âm tim để xác định chính xác vị trí tràn dịch và vị trí tối ưu của vị trí chọc thủng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng. 

Sau thủ thuật, chất dịch hút ra được phân tích về hình thức tổng thể (màu sắc, độ đặc, máu), số lượng tế bào và nồng độ glucose, protein và các thành phần tế bào khác (ví dụ lactate dehydrogenase ). Chất lỏng cũng có thể được gửi đi để nhuộm gram, nhuộm nhanh axit hoặc nuôi cấy nếu có nhiều nghi ngờ về nguyên nhân lây nhiễm. Dịch máu cũng có thể được đánh giá để tìm tế bào ác tính.

Khi nào cần dẫn lưu dịch màng ngoài tim?

Khi nào cần dẫn lưu dịch màng ngoài tim? Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của tình trạng suy tim. Nếu tràn dịch ảnh hưởng đến chức năng tim và gây chèn ép tim thì cần phải dẫn lưu. Chất lỏng có thể được dẫn lưu thông qua chọc dịch màng ngoài tim bằng kim qua cửa sổ màng ngoài tim.

Dẫn lưu dịch màng ngoài tim là lựa chọn điều trị ở những bệnh nhân không ổn định: Nó có thể được thực hiện ngay tại giường và kịp thời. Một ống dẫn lưu thường được đặt tại chỗ trong 24 giờ hoặc hơn để đánh giá sự tái tích tụ chất lỏng và cũng để tiếp tục dẫn lưu. Bệnh nhân bị chèn ép tim cũng được truyền dịch tĩnh mạch và/hoặc thuốc vận mạch để tăng huyết áp hệ thống và cung lượng tim.

Các chỉ định thực hiện dẫn lưu dịch màng ngoài tim có thể được chia thành các chỉ định điều trị (tức là điều trị chèn ép tim) và những chỉ định mang tính chẩn đoán (tức là phân tích dịch màng ngoài tim).

Chọc dịch màng ngoài tim điều trị

Chèn ép tim

Chọc dịch màng ngoài tim có thể được sử dụng để chẩn đoán và điều trị chèn ép tim. Chèn ép tim là một cấp cứu y tế trong đó sự tích tụ quá nhiều chất lỏng trong màng ngoài tim (tràn dịch màng ngoài tim) tạo ra áp lực gia tăng. Điều này khiến tim không thể đổ đầy máu bình thường. Điều này có thể làm giảm nghiêm trọng lượng máu được bơm từ tim, gây sốc tắc nghẽn, có thể gây tử vong. Việc loại bỏ chất lỏng dư thừa sẽ đảo ngược quá trình nguy hiểm này và thường là phương pháp điều trị đầu tiên cho chứng chèn ép tim do tốc độ của nó.

Viêm màng ngoài tim

Chọc dịch màng ngoài tim có thể làm giảm các triệu chứng của viêm màng ngoài tim. Có thể có một lượng dịch màng ngoài tim bình thường, nhưng tình trạng viêm vẫn gây chèn ép tim. Loại bỏ một số chất lỏng này làm giảm áp lực lên tim.

Chọc dò màng ngoài tim chẩn đoán

Phân tích dịch màng ngoài tim: Chọc dò màng ngoài tim cũng có thể được sử dụng để phân tích chất lỏng xung quanh tim. Chất lỏng có thể được phân tích để phân biệt một số tình trạng, bao gồm:

• Nhiễm trùng;
• Sự di căn của bệnh ung thư;
• Tình trạng tự miễn dịch, chẳng hạn như lupus và viêm khớp dạng thấp;

Các đối tượng chống chỉ định dẫn lưu màng dịch ngoài tiêm

Không có chống chỉ định tuyệt đối đối với chọc dịch màng ngoài tim trong các tình huống cấp cứu khi bệnh nhân có huyết động không ổn định. Tuy nhiên, một số trường hợp dưới đây có chống chỉ định tương đối thực hiện dẫn lưu màng dịch ngoài tim: 

• Thoát nước dài hạn: Chọc dò màng ngoài tim là thủ thuật chỉ thực hiện một lần, có thể không phù hợp để dẫn lưu lâu dài. Trong trường hợp cần dẫn lưu lâu dài hơn, bác sĩ phẫu thuật tim - lồng ngực có thể tạo một cửa sổ màng ngoài tim. Điều này liên quan đến việc cắt bỏ một phần màng ngoài tim và đặt ống dẫn lưu ngực.
• Bóc tách động mạch chủ: Chọc dò màng ngoài tim không phù hợp nếu chèn ép tim có liên quan đến bóc tách động mạch chủ. Trong trường hợp này, có nguy cơ cao thủ thuật sẽ làm tình trạng bóc tách động mạch chủ trở nên trầm trọng hơn do gây xuất huyết.
• Chẩn đoán tràn dịch màng ngoài tim nhẹ: Chọc dịch màng ngoài tim thường không hữu ích trong chẩn đoán tràn dịch màng ngoài tim mức độ nhẹ.
• Khác: Các chống chỉ định tương đối khác bao gồm rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu, vỡ cơ tim, tăng huyết áp phổi nặng, phẫu thuật lồng ngực trước đó, van tim giả, máy điều hòa nhịp tim và các thiết bị tim khác, hình ảnh không đầy đủ về tràn dịch trên siêu âm trong quá trình thực hiện thủ thuật và các tình huống có sẵn các lựa chọn điều trị thích hợp hơn.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về thủ thuật dẫn lưu dịch màng ngoài tim. Đây là một thủ thuật được chỉ định trong nhiều trường hợp bệnh liên quan đến tim. Hãy cùng theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin sức khỏe mới nhất nhé!

Xem thêm:

• Những trường hợp nào cần dẫn lưu áp xe?
• Kỹ thuật dẫn lưu tư thế thực hiện như thế nào?