Huyệt Chương Môn và cách xác định huyệt chính xác

Huyệt Chương Môn, hay còn được gọi là huyệt Trường Bình, đây là huyệt vị có xuất xứ từ sách Mạch Kinh. Khi tác động vào huyệt có thể đạt được các tác dụng tốt trong điều trị bệnh lý về tiêu hóa như đầy bụng, sôi bụng, đau thắt lưng,... Huyệt vị này nằm ở vị trí cạnh bụng, ngang rốn và có thể dễ dàng tìm thấy.

Huyệt Chương Môn là gì?

Theo một số nghiên cứu của đông y, huyệt (hay tên gọi khác là Du huyệt và Khổng huyệt), đây là vùng trống có vị trí trên các đường kinh hay ngoài kinh, đóng vai trò giúp thúc đẩy quá trình trao đổi và tiếp nhận năng lượng của cơ thể từ môi trường thiên nhiên bên ngoài.

Huyệt Chương Môn là huyệt vị thứ 13 thuộc Túc Quyết âm Can kinh. Huyệt này còn được gọi với những tên gọi khác như Trường Bình, Lặc Liệu, Quý Lặc. Huyệt lấy tên Chương Môn bởi “chương” có ý nghĩa là sáng sủa, rõ rệt, phân minh; “môn” có ý nghĩa là cửu. Huyệt là hội của tạng và cửu của 5 tạng cho phần khí xuất nhập, do đó huyệt này có tên là Chương Môn.

Hiểu theo nghĩa khác, Chương Môn huyệt là 1 trong số 108 huyệt đạo đóng vai trò quan trọng trên cơ thể của con người. “Chương” ở đây được hiểu là chướng ngại, vật cản; còn chữ “môn” có ý nghĩa là khai phá, thông thoáng, khai thông. Theo quyển Trung y cương mục đã từng giải thích do huyệt này nằm ở vị trí giao hội của Tạng và hỗ trợ chi phối lưu thông khí ra và vào của 5 tạng nên có tên gọi là Chương Môn.

Huyệt Chương Môn là huyệt vị thứ 13 thuộc Túc Quyết Âm Can Kinh

Đặc tính huyệt Chương Môn

Huyệt này có một số đặc điểm như sau:

• Chương Môn huyệt có nguồn gốc bắt đầu từ Sách Mạch Kinh.
• Đây là huyệt đạo thứ 13 trong kinh Can của cơ thể. 
• Huyệt đạo là nơi gặp gỡ của 5 tạng khác nhau, nắm giữ vai trò chi phối và lưu thông vận hành khí ra vào của 5 tạng.
• Trong y học, Chương Môn huyệt dùng để chẩn đoán bệnh tại các vùng Thái Âm như Phế và Tỳ.

Cách xác định huyệt Chương Môn

Vị trí huyệt Chương Môn hay cách xác định huyệt Chương Môn là gì? Người bệnh có thể nằm nghiêng để dễ dàng lấy huyệt, co khủy tay hay để dọc cạnh sườn. Vị trí đầu nhọn của khủy tay cũng là vị trí xương sườn số 11 và cũng là huyệt Chương Môn.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể dóng theo ở vị trí ngang rốn, tìm huyệt Đại Hoành. Chương Môn huyệt sẽ nằm ở phần ngoài của huyệt Đại Hoành 2 tấc, vị trí của đầu xương sườn và dưới bờ sườn.

Theo giải phẫu, huyệt đạo chịu sự chi phối của cơ chéo to và cơ chéo bé trên bụng, cơ ngang bụng, mạc ngang, đại tràng, phúc mạc, đầu xương sườn 11,... Về thần kinh gồm có thần kinh vận động cơ 6 dây thần kinh gian sườn, dây thần kinh bụng sinh dục và tiết đoạn thần kinh D10 chi phối lên vùng da huyệt.

Tác dụng huyệt Chương Môn

Khi tác động lực lên huyệt có thể giúp làm giảm các cơn đau như: Đau thắt lưng, đau ngực và đau cạnh sườn. Ngoài ra, có thể điều trị bệnh về đường tiêu hóa: Đầy bụng, đau thắt lưng, sôi bụng, đái đục. Các tác dụng trên toàn thân gồm: Buồn nôn, chán ăn, ăn không tiêu.

Huyệt Chương Môn có thể chủ trị với các bệnh về tiêu hóa kém, tiêu chảy, viêm gan, viêm lách, đau xương sườn.

Tác động lên huyệt Chương Môn hỗ trợ điều chị đau bụng, đau vùng thắt lưng,...

Cách châm cứu Chương Môn huyệt

Tiến hành châm thẳng hay xiên vào huyệt với độ sâu từ khoảng 0.5 đến 0.8 thốn. Thực hiện mỗi lần từ 3 đến 5 tráng, ôn cứu trong khoảng từ 5 đến 10 phút.

Lưu ý châm cứu huyệt Chương Môn, không nên châm quá sâu do có thể phạm vào gan hoặc lách. Đối với người mắc bệnh cao huyết áp thì khi thực hiện có thể thấy đau.

Các huyệt phối hợp huyệt với huyệt Chương Môn

Phối hợp huyệt mang đến nhiều công dụng trong điều trị bệnh:

• Phối huyệt Nhiên Cốc điều trị thạch thủy.
• Phối huyệt Chi Câu và huyệt Uyên Dịch điều trị mã đao, mụn nhọt.
• Phối huyệt Dương Giao, huyệt Thạch Môn điều trị bồn chồn, khí nghịch lên.
• Phối huyệt Cách Du, huyệt Thượng Quản điều trị nôn ra thức ăn.
• Phối huyệt Thứ Liêu điều trị eo lưng đau không xoay được.
• Phối huyệt Chiếu Hải, huyệt Thái Bạch điều trị táo bón.
• Phối huyệt Thái Bạch điều trị táo bón.
• Phối huyệt Chi Câu, huyệt Dương Lăng Tuyền, huyệt Ủy Trung điều trị thương hàn mà hông sườn đau.
• Phối huyệt Cách Du, huyệt Liệt Khuyết, huyệt Đại Đôn, huyệt Tam Tiêu Du, huyệt Thận Du, huyệt Tỳ Du điều trị tiểu ra máu.
• Phối huyệt Trung Quản điều trị bỉ khí lâu ngày không tiêu ở trẻ nhỏ.
• Phối huyệt Thiên Xu điều trị nuốt chua.

Châm cứu huyệt Chương Môn đòi hỏi người thi châm phải có kinh nghiệm và tay nghề cao

Huyệt Chương Môn được xem là huyệt đạo vô cùng quan trọng, nếu biết cách tác động đúng có thể điều trị các bệnh về đường tiêu hóa, cơn đau hay trị lách to,... Tuy nhiên khi châm cứu huyệt này nên lưu ý không được châm quá sau do có thể gây ra các tổn thương về gan hoặc lách. Huyệt vị này có thể kết hợp với những huyệt đạo khác giúp tăng khả năng điều trị.

Cẩm Ly

Nguồn: Tổng hợp