Lách to có mấy độ, phân biệt như thế nào?

Lách là cơ quan quan trọng của cơ thể, bình thường không thể nhìn hay sờ thấy lách. Tuy nhiên khi sờ thấy lách to thì đây có thể là một triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm. Trước khi đi tìm hiểu lách to có mấy cấp độ, hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu tìm hiểu thêm những thông tin cơ bản về lá lách trước.

Vị trí và chức năng của lá lách

Lách là một tạng nhỏ nằm sâu trong ổ bụng, có trọng lượng khoảng 120 - 150g, núp dưới vòm hoành trái. Bình thường không thể sờ thấy lách. 

Hình ảnh vị trí của lách trong cơ thể con người

Ở giai đoạn bào thai, lách còn sản xuất cả bạch cầu hạt, tiểu cầu và hồng cầu. Ở người trưởng thành, lách có các chức năng dưới đây:

• Lách có chức năng tham gia sản xuất tế bào lympho. 
• Lách cũng phá hủy các tế bào máu già, giữ lại protein, sắt và các chất cần thiết để tạo tế bào máu mới. 
• Dự trữ máu cho cơ thể.
• Lách tham gia điều hòa huyết áp bằng việc co hoặc dãn.
• Lách tham gia chống nhiễm trùng cho cơ thể bằng cách thanh lọc các vi khuẩn và vật lạ ở máu.

Lách to là bệnh gì?

Khi lá lách có kích thước từ 12 - 20cm, nặng trên 400g thì được chẩn đoán là lách to. Những triệu chứng phổ biến khi bị lách to là:

• Mệt mỏi, dễ chảy máu, thiếu máu, hay bị nhiễm trùng.
• Lách to ép vào dạ dày làm có cảm giác no giả.
• Đau hoặc có cảm giác đầy bụng trái, các cơn đau có thể lan lên vai trái.

Những nguyên nhân có thể dẫn đến lách to:

• Các bệnh tự miễn như: Viêm khớp dạng thấp, lupus, sarcoidosis.
• Chấn thương.
• Nhiễm trùng: Vi khuẩn viêm nội tâm mạc hoặc ký sinh trùng toxoplasmosis, virus mononucleosis.
• U nang.
• Ung thư: Ung thư hạch bạch huyết, u lympho, ung thư bạch cầu.
• Ung thư di căn đến lách.
• Khối áp xe lớp do lách bị nhiễm trùng.
• Cách bệnh tăng tích trữ glycogen, bệnh truyền nhiễm như gaucher, bệnh tăng tích trữ đạm.

Lách to có mấy độ? 

Kích thước của lách được xác định theo 2 chiều: Đường nằm ngang đi qua giữa bụng và đường thẳng đứng đi xuống hố chậu trái. Lách có thể to theo cả 2 chiều hoặc chỉ một trong hai chiều kể trên. Lách to có 4 cấp độ từ nhỏ đến lớn như sau:

• Cấp độ 1: Bờ dưới của lách đến gần 1/4 đường từ mạn sườn trái tới rốn.
• Độ 2: Bờ dưới của lách ở 1/4 đến 1/2 đường từ mạn sườn trái tới rốn.
• Độ 3: Bờ dưới của lách nằm quá 1/2 đường từ mạn sườn trái tới rốn.
• Độ 4: Bờ dưới của lách ở ngang hoặc quá rốn.

Khi lách to, sẽ dễ bị dập, vỡ khi bị tác động mạnh. Người bệnh có lách to cần tránh các hoạt động thể thao dễ gây chấn thương như bóng đá để giảm nguy cơ bị vỡ lách.

Lách to có mấy độ? Xác định như thế nào?

Chẩn đoán lách to

Bình thường không thể sờ thấy lách và nó nằm khuất phía sau lồng ngực, chỉ có thể gõ để xác định vị trí sơ bộ của lách. Bác sĩ có thể khám lách bằng nhiều phương pháp:

Nhìn: Ở một số trường hợp hiếm gặp, khi lách to nhiều, bác sĩ có thể nhìn thấy 1 vùng lồi lên ở dưới bờ sườn trái bệnh nhân.

Sờ: Để bệnh nhân nằm ngửa, hai chân bệnh nhân co, đầu quay sang trái, hít thở sâu bằng bụng. Bác sĩ ngồi bên phải bệnh nhân, bộc lộ vùng khám và làm theo các bước sau.

Tay trái thầy thuốc để áp mạng sườn trái của bệnh nhân, tay phải áp cả lòng bàn tay vào bụng bệnh nhân sở theo nhịp thở lần lượt: Sờ từ hố chậu phải, sờ hướng lên hạ sườn trái. Tiếp theo sờ từ hạ sườn phải sang hạ sườn trái. Cuối cùng sờ từ hố chậu trái lên hạ sườn trái.

Sờ nhẹ nhàng, liên tục, chú ý không nhấc hắn bàn tay khỏi thành bụng. Nếu lách to, bờ lách sẽ chạm vào ngón tay thầy thuốc theo nhịp thở, cần đánh dấu vị trí sở thấy trên thành bụng.

Ta sẽ vẽ được giới hạn của lách thông qua các đường đã được đánh dấu. Thông thường lách to ra theo đường nách - rốn. Bác sĩ cần phân biệt lách với thùy trái của gan trong trường hợp lách to hướng sang phải. Một số trường hợp lách to theo hướng xuống hố chậu trái, người ta gọi là lách dọc.

Gõ: Bác sĩ gõ mạnh từ trên xuống theo các đường lách để xác định vùng lách thông qua các tiếng đục.

Siêu âm lách: Siêu âm lách qua kẽ liên sườn có thể đo được kích thước của lách.

Chọc dò lách: Đây là một phương pháp ít được áp dụng do có thể gây tai biến chảy máu. Có thể hạn chế tai biến chảy máu một phần nếu bệnh nhân nằm bất động tuyệt đối trên giường trong 24 giờ. Phương pháp này sẽ được chỉ định nếu các phương pháp khác không tìm được nguyên nhân lách to. Chống chỉ định phương pháp chọc dò lách với các bệnh nhân bị nhiễm khuẩn, máu khó đông, dễ xúc động hoặc lách to nhiều và gây đau.

Chụp X-quang lách: Phương pháp giúp xác định lách to, chẩn đoán phân biệt với các khối u ngoài lách.

Hình ảnh kết quả siêu âm lách

Chẩn đoán phân biệt lách to

Lách to cần phân biệt với:

• U góc đại tràng trái: Khối u thưởng tròn, có thể di động các phía, không di động theo nhịp thờ, gõ thường vang. Lâm sàng có hội chứng bán tắc ruột (Koenig).
• Thận trái to: Khối u nằm sâu, dấu hiệu chạm thắt lưng (+), gõ có thể vang (do phía trước có ruột), không di động theo nhịp thở từng cơn.
• U tuyến thượng thận trái lâm sàng có triệu chứng tăng huyết áp giống như u thận.
• U dạ dày: Thường nằm ở vùng thượng vị và không di động theo nhịp thở.
• U thùy trái của gan: Gõ dục liên tục với vùng đục của gan.
• Ngoài ra còn cần phân biệt với u tuy, u mạc treo...

Vị trí đau do lách to dễ bị nhầm với các bệnh khác

Trên đây là bài viết giúp trả lời cho câu hỏi "Lách to có mấy độ?". Hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thăm khám kịp thời khi bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Nhà Thuốc Long Châu chúc bạn luôn có một cơ thể khỏe mạnh, không bệnh tật. Theo dõi website của nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin mới nhất về sức khỏe nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp