Phân biệt những dạng u não thường gặp

U não là tình trạng các tế bào bất thường tăng trưởng trong não, ảnh hưởng đến tế bào não, khiến não bị tổn thương. Cùng tìm hiểu những dạng u não để có thêm nhiều kiến thức về căn bệnh này.

U màng não

Nghiên cứu cho thấy rằng nữ giới có xu hướng mắc bệnh u màng não gấp đôi nam giới

U màng não xảy ra nhiều ở nữ giới do sự tăng nhanh nội tiết tố nữ như estrogen, progesterone và androgen trong cơ thể. Những nghiên cứu cho thấy rằng nữ giới có xu hướng mắc bệnh u màng não gấp đôi nam giới tuy nhiên nếu nam giới mắc bệnh này thì tỷ lệ mắc khối u ác tính cao hơn gấp 3 lần so với nữ giới.

Bệnh xuất phát từ những khối u lành tính phát triển chậm ở lớp màng bao phủ não, rễ thần kinh và tủy sống. Do bệnh không di căn nên nếu phát hiện sớm và cắt bỏ khối u khỏi lớp màng não thì tỷ lệ thành công vào khoảng 80%.

Tuy nhiên có một vài u dính vào cấu trúc sinh tồn và cấu trúc mạch máu và phát triển với kích thước lớn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe và không thể nào loại bỏ hết được (thường gọi là u ác tính). Thông thường u não lành tính chỉ phát triển từ một khối u nhỏ nhưng nếu u màng não ác tính có thể phát triển nhanh chóng ở nhiều vùng của não hoặc tủy sống.

U tế bào Schwann

U tế bào Schwann hay còn gọi là u sau phúc mạc

U tế bào Schwann hay còn gọi là u sau phúc mạc. Những khối u này khỏi phát từ những tế bào Schwann, là một loại tế bào thần kinh quan trọng của hệ thần kinh ngoại biên. 

Tế bào Schwann tham gia vào việc dẫn truyền các xung điện thần kinh dọc theo sợi trục, phát triển và phục hồi dây thần kinh. Những khối u Schwann thường nằm ở những vị trí hiểm, nằm sâu, sát cột sống, cạnh các dây thần kinh, gây chèn ép lên các mạch máu lớn và tạng trong ổ bụng. U tế bào Schwann thường lành tính nhưng vô cùng nguy hiểm vì nếu khối u này phát triển lớn sẽ bị vỡ, nguy hiểm đến tính mạng. 

U màng não Schwann thường phát triển chậm, những triệu chứng đáng chú ý sẽ xảy ra khi kích thước của chúng khá lớn. Một số bệnh nhân thậm chí không có bất kỳ triệu chứng cho đến khi chụp CT não. Dạng u não ác tính này thường xảy ra ở lứa tuổi trung niên, với những bệnh nhân lớn hơn 40 tuổi. 

Vì những tế bào Schwann nằm ở trong tai nên nếu bệnh nhân tiếp xúc với chất phóng xạ ion hóa, đặc biệt là với liều cao, có thể hình thành chứng u não này.

U sọ hầu

U tế bào mầm nội sọ chiếm khoảng 4% những trường hợp u não trẻ em

U sọ hầu còn được gọi là “khối u túi Rathke”, là các khối u phát triển ở vị trí gần với tuyến yên và thường sát với xương sọ, được hình thành từ các mảng canxi và chứa đầy dịch. Đây cũng là một dạng u lành tính tuy nhiên chúng phát triển ở vị trí gần tuyến yên và có thể chèn ép nên một số dây thần kinh ở khu vực này, làm rối loạn chức năng của các hormone trong cơ thể. Tỉ lệ mắc bệnh u sọ hầu ở trẻ em chiếm khoảng 50% trong khoảng những bệnh nhân mắc bệnh, đặc biệt nhóm trẻ em từ 5 đến 14 tuổi chiếm tỷ lệ khá cao.

Ở giai đoạn của bệnh, khối u có sự phát triển khá chậm. Trẻ bị u sọ hầu có thể phát triển chậm, thể trạng nhỏ bé hơn trẻ bình thường, có dấu hiệu thay đổi thị lực, suy giảm hoặc mất một phần thị lực. Sau khoảng 1–2 năm mắc bệnh, các triệu chứng mới bắt đầu xuất hiện rõ rệt hơn như xuất hiện cảm giác buồn nôn, nôn mửa, đặc biệt vào buổi sáng, hoặc những biểu hiện nặng hơn như mất trí nhớ, són tiểu, trầm cảm và hôn mê.

U tế bào mầm nội sọ

U tế bào mầm nội sọ chiếm dưới 4% u não trẻ em, là một dạng u não rất nguy hiểm vì khối u ảnh hưởng đến khả năng phát triển, hoàn thiện não bộ ở trẻ. U tế bào mầm nội sọ bắt nguồn từ gần não thất ba, lan rộng từ vùng trên yên đến tuyến tùng, chia làm hai dạng u tinh mầm và u không tinh mầm. U tinh chiếm khoảng 50-70% tổng số u tế bào mầm nội sọ, trong khi đó u không tinh ít gặp hơn nhưng là dạng u ác tính, kể cả khi đã được điều trị, thì bệnh nhân vẫn có thể bị suy giảm nhận thức, mắc các di chứng nặng nề suốt đời.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng đa số trẻ em gái mắc bệnh u não u tế bào mầm nội sọ thường phát triển ở vùng trên yên, trong khi ở trẻ trai đa số xuất hiện ở vùng tuyến tùng.

Những khối u này có thể lan sang các bộ phận khác của não hoặc tủy sống, ảnh hưởng đến thế chất cũng như tâm lý thần kinh, tinh thần bệnh nhân. Bệnh có tiên lượng xấu, đặc biệt với những bệnh nhân nhỏ tuổi.

Khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh u não, chúng ta cần đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Điều trị sớm và đúng cách giúp nâng cao hiệu quả chữa trị, giúp giảm bớt những biến chứng gặp phải khi mắc bệnh, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Xuân Trúc

Nguồn: Tổng hợp