Tiêm phòng lao bị nổi hạch có nguy hiểm không?

Nổi hạch sau tiêm phòng lao là phản ứng bình thường của cơ thể, chúng là do sự viêm và phát triển nhân rộng của hạch bạch huyết ở gần vị trí tiêm như hạch ở vùng nách trái, vùng vai trái, hoặc ở vùng cổ bên trái. Do đó, điều trị loại hạch này sẽ không cần dùng thuốc chống lao.

Vắc-xin tiêm phòng lao (BCG) là gì?

Vắc-xin tiêm phòng bệnh lao còn được gọi là vắc xin BCG (Bacille Calmette- Guerin). BCG có chứa một dạng vi khuẩn gây bệnh lao nhưng đã được làm cho yếu đi, không còn khả năng gây bệnh lao cho người khỏe mạnh, thậm chí chúng còn giúp cơ thể tự hình thành kháng thể đối với bệnh lao. Vắc xin BCG hoạt động tốt nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vắc xin đặc biệt hiệu quả trong việc đề phòng những biến thể lao nguy hiểm bao gồm lao màng não với độ bảo vệ hơn 70%. Chỉ phải tiêm chủng vắc xin một liều duy nhất, không khuyến khích tiêm các liều bổ sung.

 Vắc-xin BCG giúp phòng ngừa bệnh lao hiệu quả

Đối tượng nào cần tiêm vắc-xin BCG?

Vắc-xin tiêm phòng lao nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng của quốc gia, chỉ buộc phải tiêm một mũi duy nhất cho các bé không trong trường hợp chống chỉ định hay phải nhất thời hoãn tiêm phòng trong vòng một tháng đầu sau sinh. Trẻ không được tiêm hoặc buộc hoãn tiêm:

• Trẻ có cân nặng dưới 2500 gr.
• Trẻ đang trong tình trạng bệnh cấp cứu. Chỉ tiêm phòng khi nào sức khỏe của trẻ ổn định.
• Trẻ sốt > 37,50 độ C hoặc hạ thân nhiệt < 35,50 độ C. Chỉ tiêm chủng khi thân nhiệt của trẻ ổn định.
• Trẻ có tuổi thai dưới 34 tuần. Chỉ tiêm chủng khi trẻ đủ 34 tuần tuổi.
• Trẻ mắc các bệnh tim bẩm sinh.
• Trẻ sơ sinh có mẹ dương tính với HIV và kết quả xét nghiệm HIV của trẻ vẫn chưa biết.

Diễn biến sau tiêm phòng lao

Vắc xin BCG sẽ được tiêm một lượng nhỏ (0,1ml) vào lớp trên cùng của phần da (trong da) bắp tay trái. Ngay sau khi tiêm, tại vị trí tiêm thường xuất hiện một nốt nhỏ và nó sẽ biến mất sau khoảng 30 phút. Sau 2 tuần, chỗ tiêm có thể xuất hiện 1 vết loét đỏ. Tuy nhiên đây là phản ứng bình thường của cơ thể, vết thương này sẽ tự lành và để lại sẹo nhỏ đường kính khoảng 5 mm. Điều này cho thấy trẻ đã có miễn dịch từ mũi tiêm phòng lao.

Một số tác dụng phụ hay gặp sau tiêm phòng:

• Tại chỗ tiêm: Đau, sưng, nóng đỏ.
• Toàn thân: Trẻ bị sốt nhẹ, có dấu hiệu bú kém, hay quấy khóc, thường sẽ hết sốt sau một đến hai ngày.
• Áp xe: Đây là hiện tượng nhiễm trùng mưng mủ, ổ áp xe là những ổ viêm có thể xuất hiện ở các vị trí khác nhau.
• Có cực kỳ ít phản ứng nặng sau khi tiêm BCG. Tỉ lệ chỉ khoảng 1/ 1.000.000 trẻ bị nhiễm lao sau tiêm BCG. Tình trạng này chỉ xảy ra ở những trường hợp trẻ bị nhiễm HIV hoặc trẻ bị thiếu hụt miễn dịch nặng.
• Trẻ bị viêm hạch bạch huyết (nổi hạch nách).

Một số bé sau khi tiêm phòng lao bị nổi hạch dưới nách cùng phía với tay được tiêm

Xử lý hạch này như thế nào?

Nếu hạch không hóa mủ, chúng ta chỉ cần theo dõi, hạch sẽ biến mất một cách tự nhiên trong vòng 4 đến 6 tháng. Nếu hạch tồn tại dai dẳng trên 6 đến 9 tháng không hết, kích thước to dần và lớn hơn 3 cm thì cần cân nhắc phẫu thuật nạo hạch. Trong quá trình theo dõi, nếu hạch hóa mủ thì xử lý như tình huống hóa mủ. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường khác trên toàn thân như: Sốt, sụt cân, hạch nổi vùng xa vết tiêm, gan lách to… thì cần đưa bé đi khám ngay tại các cơ sở y tế uy tín.

Nếu hạch hóa mủ, có thể dùng kim chọc hút dịch mủ ra, có thể chọc hút 2 lần. Nếu vẫn thất bại thì cần nghĩ đến phương pháp phẫu thuật.

Những điều không nên làm khi tiêm phòng lao bị nổi hạch

Không nên dùng kháng sinh chống lao nếu chưa xác định được hạch đó là hạch lao hay hạch phản ứng sau tiêm. Nếu bị bội nhiễm do tụ cầu hay liên cầu mới sử dụng kháng sinh.

Không nên rạch dẫn lưu mủ thường xuyên vì có thể làm viết thương lâu lành, kéo dài thời gian chảy mủ và có thể để lại sẹo xấu.

Nên thật cân nhắc khi quyết định phẫu thuật cắt bỏ hạch. Chỉ sau khi thất bại với liệu pháp chọc hút mủ hai lần thì mới cân nhắc phẫu thuật, vì những nguy cơ liên quan đến gây mê và biến chứng của phẫu thuật về sau.

Khi quyết định cắt bỏ hạch cần cân nhắc cẩn thận

Trên đây là một số thông tin về triệu chứng tiêm phòng lao bị nổi hạch ở các bé. Các bậc phụ huynh có thể an tâm rằng đây chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể, các tác dụng phụ sẽ biến mất sau khoảng thời gian nhất đinh. Tuy nhiên, bậc cha mẹ cũng nên theo dõi sát sao tình trạng của bé sau tiêm. Nếu có triệu chứng bất thường, hãy đưa bé đến ngay cơ sơ y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp