Trẻ thiếu kẽm: Nguyên nhân và cách cải thiện

Kẽm là một hoạt chất quan trọng không thể thiếu đối với trẻ nhỏ. Kẽm giúp điều hòa hệ thần kinh, tăng khả năng miễn dịch, điều hòa nội tiết và kích thích sự phát triển của bé. Có vai trò quan trọng như vậy nhưng tình trạng thiếu kẽm ở trẻ đang đạt mức báo động đỏ. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem nguyên nhân trẻ thiếu kẽm là do đâu, dấu hiệu và cách cải thiện là gì nhé!

Nguyên nhân thiếu kẽm ở trẻ

Chế độ ăn uống không hợp lý

Theo TS. BS Phạm Thị Thu Hương, thực tế bữa ăn trong các gia đình Việt Nam thiếu hụt các thực phẩm giàu kẽm, không bổ sung được những vi chất dinh dưỡng cần thiết. 

Chế độ ăn cho trẻ cần đa dạng chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, việc cho trẻ ăn nhiều thực phẩm chứa phytate có trong gạo nâu và đậu có thể làm ảnh hưởng tới quá trình hấp thụ dưỡng chất của bé.

Đối với những trẻ dưới 6 tháng tuổi, nguồn kẽm chủ yếu được lấy từ sữa mẹ. Tuy nhiên, lượng kẽm sẽ giảm dần theo thời gian. Vì vậy, cần kết hợp bổ sung kẽm cho trẻ nếu không tỷ lệ trẻ thiếu kẽm là rất cao. 

Chế độ ăn không đa dạng, đủ chất dẫn đến tình trạng thiếu kẽm 

Khả năng trẻ hấp thụ kém

Với những trẻ có khả năng hấp thụ kém, việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng là không thể tránh khỏi. Chế độ ăn uống quá tập trung vào thực phẩm mà quên đi động vật là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu kẽm. Ăn nhiều thực phẩm chứa chất xơ và muối axit trong khoảng thời gian dài cũng là một “thủ phạm” của thiếu hụt kẽm. 

Kẽm bị thất thoát

Kẽm có thể bị thất thoát qua đường huyết dịch, qua những chấn thương do mất máu, bỏng, phẫu thuật,… Ngoài ra, nếu trẻ bị suy thận hoặc xơ gan thì việc phải sử dụng thuốc quá lâu sẽ khiến lượng kẽm bị đào thải qua nước tiểu dẫn đến tình trạng thiếu kẽm.

Trẻ nhiễm viêm da đầu chi ruột

Đây là một loại rối loạn theo di truyền, đặc trưng của tình trạng thiếu hụt kẽm do không hấp thu được dinh dưỡng từ chế độ ăn hàng ngày. Trẻ nhiễm bệnh này thường sẽ có biểu hiện gầy gò, ốm yếu, suy dinh dưỡng và nhiễm trùng tái phát.

Trẻ mắc các bệnh mãn tính khác

Các căn bệnh mãn tính như gan mãn tính, hồng cầu hình liềm,... là một trong những nguyên nhân gây thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh. Tình trạng này sẽ thường đi kèm với những dấu hiệu nguy hiểm như mất máu, suy gan, suy tim,... 

Dấu hiệu nhận biết trẻ thiếu kẽm

Trẻ thiếu hụt kẽm thường được biểu hiện ở một số dấu hiệu sau:

• Suy dinh dưỡng: Dấu hiệu dễ thấy và phổ biến nhất đó chính là trẻ chậm tăng trưởng, thấp bé,...
• Lười ăn, biếng ăn: Các chuyên gia cho biết, khi thiếu kẽm thì vị giác và khứu giác của trẻ sẽ bị ảnh hưởng khiến trẻ cảm thấy không ngon miệng.
• Trẻ khó ngủ, quấy khóc: Kẽm có sự liên kết, ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thần kinh. Vì thế, những trẻ thiếu kẽm thường có tình trạng quấy khóc,ra mồ hôi trộm vào ban đêm. Tình trạng nghiêm trọng có thể gây suy yếu hoạt động của não, khiến trẻ mơ màng, chậm chạp,...
• Rối loạn tiêu hóa: Đây cũng là một trong những biểu hiện thường thấy. Hoạt chất kẽm có mối liên hệ mật thiết với quá trình hấp thụ, tiêu hóa của cơ thể. Thiếu đi chất này sẽ khiến trẻ bị chậm tiêu, táo bón nhẹ, lâu ngày dẫn đến các bệnh liên quan đến đường ruột.
• Móng giòn dễ gãy, tóc yếu, rụng: Dấu hiệu bên ngoài để nhận biết trẻ đang thiếu chất kẽm đó là xuất hiện những đốm trắng trên móng tay, sau đó móng trở nên giòn, dễ gãy. Thiếu kẽm cũng gây ảnh hưởng tới tuyến giáp, vì thế tóc của trẻ cũng sẽ trở nên yếu và dễ rụng.
• Ngoài ra, còn có thể nhận biết thiếu kẽm ở trẻ khi các vết thương của bé lâu lành, bé dễ mắc các bệnh ngoài da và dễ tái phát.

 Cách cải thiện chứng thiếu kẽm ở trẻ

Nhu cầu kẽm ở trẻ vào mỗi độ tuổi là khác nhau. Theo tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), trẻ em dưới 3 tháng cần 3 mg kẽm mỗi ngày, trẻ từ 5 tháng - 12 tháng tuổi là 5 - 8 mg/ngày, ở trẻ từ 1 tuổi - 10 tuổi cần khoảng 10 - 15 mg/ngày để phát triển tối ưu chiều cao và thể chất.

Bú mẹ thường xuyên và đầy đủ

Như đã đề cập, trẻ em dưới 3 tháng cần lượng kẽm là 3 mg mỗi ngày và sữa mẹ là nguồn cung cấp kẽm đầy đủ nhất với 2 - 3 mg/lít trong tháng đầu tiên. Con số này sẽ giảm dần còn 0,9 mg/lít đối với 3 tháng tiếp theo. Như vậy, trung bình mỗi ngày bé có thể hấp thụ được khoảng 1,4 mg kẽm từ việc bú mẹ. Tuy không nhiều, nhưng đây là nguồn cung cấp kẽm dồi dào và dễ hấp thụ nhất khi bé mới được sinh ra. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể cho bé bổ sung kẽm bằng các biện pháp như các thực phẩm bổ sung.

Chế độ dinh dưỡng tăng cường, đa dạng

Khắc phục tình trạng thiếu kẽm ở trẻ nhỏ, bố mẹ cần chú ý tới thực đơn dinh dưỡng hàng ngày của con. Các thực phẩm cần bổ sung cho bữa ăn đa dạng, đủ chất là:

• Thịt: Rất cần bổ sung đối với những trẻ thiếu kẽm. Ngoài ra còn giúp bổ sung chất béo và protein cho cơ thể.
• Ngũ cốc: 100g ngũ cốc sẽ cung cấp khoảng 52mg kẽm. Tuy nhiên, thực phẩm này lại chứa nhiều Phytates nên mẹ cần chú ý và hạn chế. 
• Hạt bí ngô: Hạt bí ngô ngoài tác dụng bổ sung kẽm cho trẻ còn giúp ngăn các tế bào ung thư, rất tốt cho sự phát triển của bé.
• Động vật có vỏ: Thực phẩm bổ sung kẽm không thể thiếu đó là các loại động vật có vỏ như tôm, cua, sò, ốc, hến,...
• Mầm lúa mì: Trong 100g lúa mì có chứa tới 17mg kẽm và nhiều loại vi chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe khác. Vì vậy, đây cũng là một thực phẩm mẹ nên tham khảo.
• Ngoài ra, để trẻ hấp thụ kẽm tốt nhất nên bổ sung vitamin C cho trẻ từ các loại trái cây tươi giàu lượng vitamin C sẵn có như cam, chanh, quýt, bưởi...
  Bổ sung kẽm qua bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng

Sử dụng thực phẩm chức năng giúp bổ sung kẽm

Thực hiện bổ sung kẽm cho trẻ qua các bữa ăn có thể không kiểm soát được hàm lượng, dễ gây nên các tình trạng không mong muốn như thừa kẽm và các vi chất khác, cũng sẽ gây nên hậu quả khôn lường. Vì thế, phương pháp cải thiện khi trẻ thiếu kẽm khuyên dùng đó là sử dụng sản phẩm bổ sung cho trẻ.

Sản phẩm bổ sung kẽm cần thiết cho sự phát triển của trẻ mà mẹ có thể tham khảo là Dung Dịch Brauer Baby & Kids Liquid Zinc Bổ Sung Kẽm Tăng Cường Đề Kháng. Sản phẩm được sản xuất tại Úc, với công dụng bổ sung kẽm giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Brauer Baby & Kids Liquid Zinc cung cấp kẽm dưới dạng hoạt tính sinh học cao dễ hấp thu và sử dụng. Sản phẩm được bào chế dạng siro, 100% không đường, không chất tạo màu, tạo vị, tạo ngọt nhân tạo, có vị cam hấp dẫn, thích hợp cho trẻ từ 1 đến 13 tuổi.

Các công dụng chính, mô tả của sản phẩm mà Nhà thuốc Long Châu đề cập là: 

• Cung cấp lượng kẽm cần thiết cho trẻ.

• Hỗ trợ hệ miễn dịch một cách tối đa.
• Hỗ trợ sức khoẻ xương, răng và da.
• Đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn.

Sản phẩm được nhập khẩu nguyên hộp từ Úc, sản xuất bởi Brauer - thương hiệu lâu đời chuyên về sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh và trẻ em tại Úc. Sản phẩm đang được rất nhiều bà mẹ tin dùng, là một trong số những thực phẩm bổ sung kẽm cho trẻ tốt nhất hiện nay.

Trẻ thiếu kẽm sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, chậm chạp và kém phát triển về thể chất cũng như trí tuệ. Bài viết trên có lẽ đã giải đáp được những thắc mắc của bạn đọc về câu hỏi có nên bổ sung kẽm cho trẻ hay không cũng như cách cải thiện vấn đề thiếu kẽm ở trẻ.

Phương Linh

Nguồn: Tổng hợp