Suy dinh dưỡng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Suy dinh dưỡng là tình trạng ngưng phát triển thể chất và tinh thần do thiếu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu năng lượng và protein. Đây là một vấn đề sức khỏe phổ biến và tình trạng này xảy ra khi chế độ ăn uống không chứa đủ chất dinh dưỡng hoặc khi cơ thể gặp vấn đề về khó hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của suy dinh dưỡng

Các triệu chứng thường gặp của bệnh suy dinh dưỡng là:

Mất chất béo (mô mỡ);

Khó thở, dễ dẫn đến mắc suy hô hấp;

Phiền muộn;

Có thể có nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật;

Nguy cơ cao bị giảm thân nhiệt – nhiệt độ cơ thể giảm bất thường;

Giảm một số loại tế bào máu trắng. Do đó, hệ thống miễn dịch bị suy yếu, tăng nguy cơ nhiễm trùng;

Nhạy cảm hơn với thời tiết lạnh;

Lâu lành các vết thương;

Lâu phục hồi do nhiễm trùng và các bệnh khác;

Giảm ham muốn tình dục;

Gặp vấn đề về khả năng sinh sản;

Giảm khối lượng cơ bắp, mô;

Mệt mỏi, cáu gắt, hoặc thờ ơ.

Tác động của suy dinh dưỡng đối với sức khỏe

Thể trạng người suy dinh dưỡng khiến bệnh nhân rất dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng về đường hô hấp và đường ruột. Đáng quan ngại nhất là việc trẻ suy dinh dưỡng dễ dẫn đến phát triển chậm cả về thể chất lẫn tinh thần. Suy dinh dưỡng khiến ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan khác, thứ nhất là hệ cơ xương, chiều cao và tầm vóc của trẻ có thể bị hạn chế. Thứ hai là trí não kém phát triển, chậm chạp, giảm tư duy, tiếp thu, giao tiếp xã hội kém và khả năng làm việc thấp hơn khi trưởng thành.

Thông thường suy dinh dưỡng thường đi kèm với tình trạng thiếu các vi chất dinh dưỡng khác, dù có hay không có biểu hiện lâm sàng như thiếu vitamin A, acid folic, sắt... với các mức độ thay đổi theo từng vùng địa phương khác nhau. Một số các vi chất dinh dưỡng trong số đó cũng đang được xem xét gây ra quá trình chậm lớn, chậm phát triển của cơ thể như iod, sắt và kẽm.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đến khám bác sĩ nếu có những dấu hiệu sau: Ngất xỉu; kinh nguyệt không đều; trẻ em chậm phát triển; rụng tóc nhiều.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Một số nguyên nhân phổ biến sau dẫn đến suy dinh dưỡng:

Bữa ăn nghèo nàn về số lượng và chất lượng của các dưỡng chất: Đây là nguyên nhân phổ biến gây suy dinh dưỡng ở các nước nghèo.

Khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng kém do các bệnh lý đường tiêu hóa hoặc sau một đợt bệnh nặng, người bệnh cảm thấy không ngon miệng, không muốn ăn mặc dù được cung cấp thức ăn giàu chất dinh dưỡng. Ói mửa hay đi chảy kéo dài làm mất chất dinh dưỡng.

Bệnh lý viêm loét đại tràng, bệnh Crohn làm giảm khả năng dung nạp chất dinh dưỡng từ thức ăn đưa vào. Bệnh nhân viêm loét dạ dày hoặc các bệnh lý gan mật thường đối mặt với chứng khó tiêu, làm người bệnh chán ăn, lâu dần cũng gây nên suy dinh dưỡng.

Các bệnh lý nhiễm trùng tại đường tiêu hóa, hoặc việc phải sử dụng nhóm thuốc kháng sinh làm mất cân bằng giữa lượng vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong đường ruột cũng làm giảm khả năng hấp thu.

Vấn đề sức khỏe tâm thần:

• Nhiều rối loạn tâm thần kinh ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của người bệnh như trầm cảm, chứng chán ăn tâm thần, chứng ăn ói và các rối loạn ăn uống khác.
• Nguyên nhân này cũng có thể gặp phải ở trẻ em. Khi bi gia đình ép buộc ăn uống quá mức, trẻ dễ có tâm lý sợ hãi sinh ra những nỗi ám ảnh về thức ăn, dần dần sẽ dẫn tới bệnh chán ăn và gây ra suy dinh dưỡng.

Trẻ sơ sinh không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên, không bú đủ sữa mẹ và cho ăn dặm quá sớm. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng không được bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời có thể dẫn tới suy dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.