Tư duy ngược là gì? Cách rèn luyện tư duy ngược cho trẻ

Hiện nay, giáo dục kỹ năng tư duy ngược đã được áp dụng trong nhiều nền giáo dục và trường học trên toàn thế giới. Để biết làm cách nào hình thành tư duy ngược cho trẻ, bạn hãy tham khảo ngay thông tin được Nhà thuốc Long Châu chia sẻ dưới đây.

Tư duy ngược là gì?

Trước khi tìm hiểu cách phát triển tư duy ngược, bạn cần nắm được tư duy ngược là gì. Tư duy ngược là quá trình suy nghĩ, giải quyết vấn đề bằng cách xem xét từ góc độ ngược lại so với những quan điểm thông thường. Đôi khi, tư duy ngược còn là cách suy nghĩ trái ngược hoàn toàn với mong muốn của chủ thể nhằm tìm ra cách giải quyết, khắc phục yếu điểm của chính lối tư duy, suy nghĩ đó.

Tư duy ngược là khái niệm bắt nguồn từ nhà toán học người Đức – Carl Jacobi, người được mệnh danh là người giải quyết vấn đề của các bài toán bằng những ý tưởng ngược mà không ai ngờ đến. Vậy tư duy ngược hiểu cụ thể là gì? Để nắm rõ được khái niệm tư duy ngược, bạn có thể tham khảo ví dụ dưới đây.

Các chứng minh khoa học cho thấy uống 2 lít nước mỗi ngày là điều cần thiết cho cơ thể nhưng nếu tư duy theo kiểu truyền thống, trẻ sẽ cố gắng uống đủ nước mỗi ngày. Tuy nhiên, với trẻ có khả năng tư duy ngược, các em sẽ nhìn vấn đề dưới góc độ nếu không uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cơ thể sẽ gặp vấn đề gì, ngoài uống nước ta có thể làm gì để bổ sung đủ nước cho cơ thể,…

Thực tế, việc uống bao nhiêu nước là đủ còn tùy thuộc vào cơ địa, nhu cầu của mỗi người. 2 lít nước không phải con số cố định áp dụng cho tất cả nên thay vì uống nước theo nguyên tắc, bạn có thể ăn nhiều rau, trái cây, uống ít hoặc nhiều nước hơn,… để đáp ứng nhu cầu của bản thân.

Trong giáo dục, đào tạo trẻ em, việc sử dụng tư duy ngược sẽ giúp trẻ có tầm nhìn rộng hơn, biết cách tiếp nhận và nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều, linh hoạt thay đổi góc độ tiếp cận vấn đề sao cho phù hợp với tình huống và đưa ra phương án xử lý hiệu quả, đơn giản nhất.

Ứng dụng của tư duy ngược

Một người có khả năng tư duy ngược được thể hiện trong mọi mặt của cuộc sống. Trong đó, tư duy ngược ảnh hưởng lớn nhất đến 2 lĩnh vực là:

Học thuật: Nếu với các môn học khoa học hoặc nghiên cứu, học sinh có thể tìm kiếm kiến thức bằng cách đặt câu hỏi ngược lại vấn đề nhằm tìm ra quy luật mới, hiểu được mối tương quan giữa các công thức thì trong các môn học như văn học hoặc lịch sử, việc áp dụng tư duy ngược sẽ giúp học sinh thấy được bối cảnh cũng như giá trị của các tác phẩm, những cột mốc lịch sử,… từ đó xem xét, phân tích sâu sắc hơn.

Giao tiếp và trao đổi: Trẻ được phát huy tư duy ngược thường sẽ áp dụng được trong nhiều trường hợp, điển hình như những lúc thảo luận cùng bạn, sinh hoạt lớp, hùng biện, phản biện về những vấn đề được giáo viên đưa ra,… Nhờ tư duy ngược, các em sẽ đưa ra những ý kiến mới mẻ từ nhiều góc độ để thấy được tổng quát vấn đề hơn. Ngoài ra, tư duy ngược cũng giúp trẻ tự tin hơn trong việc bày tỏ quan điểm cá nhân, trình bày trước đám đông,…

Lợi ích khi áp dụng tư duy ngược

Tư duy ngược rất tốt cho trẻ nhưng tốt ở điểm nào? Dưới đây là những lợi ích không thể bỏ qua khi trẻ đã rèn luyện, hình thành được tư duy ngược.

• Tăng khả năng sáng tạo: Tư duy ngược có thể giúp trẻ mở rộng tầm nhìn hơn, chủ động tìm hiểu, khám phá những ý tưởng mới từ vấn đề hoặc lối tư duy truyền thống. Thông thường, những trẻ có khả năng tư duy ngược thường có những cách làm và giải pháp tương đối khác nhưng lại có tính khả thi cao bởi các em luôn đặt suy nghĩ của mình vượt khỏi mọi khuôn khổ vốn có, dám làm những điều người khác chưa làm.
• Phát triển tư duy logic: Tư duy ngược giúp trẻ hình thành và phát triển khả năng phân tích thông qua xem xét tình huống từ nhiều khía cạnh khác nhau, qua đó thoát khỏi lối suy nghĩ, tư duy một chiều. Điều này giúp trẻ nhận biết, đánh giá được những yếu tố quan trọng trong vấn đề, từ đó tư duy logic giải quyết vấn đề cũng được phát triển tốt hơn.
• Khám phá năng lực bản thân: Trẻ phát triển khả năng tư duy ngược thường hứng thú bởi những khó khăn bởi đây là cơ hội để các em thử thách bản thân, bộc lộ được khả năng sáng tạo, tư duy logic,… trước một vấn đề nhất định.

3 phương pháp giúp trẻ phát huy khả năng tư duy ngược

Khi hiểu về lợi ích của tư duy ngược, chắc hẳn bố mẹ nào cũng muốn con phát huy được kỹ năng này. Vậy làm thế nào để trẻ có tư duy ngược? Dưới đây là 3 cách hỗ trợ hình thành, phát triển khả năng tư duy ngược ở trẻ em.

Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi: Đây cũng là một cách rất tốt để phát triển tư duy ngược ở trẻ em. Trong đời sống hàng ngày và cả trong học tập, bạn nên khuyến khích trẻ đặt nhiều câu hỏi hơn thông qua việc giải đáp những thắc mắc của con một cách nghiêm túc, không phê phán cách thức đặt câu hỏi của trẻ.

Thực hành tư duy đối lập: Thường xuyên tập luyện tư duy đối lập sẽ giúp trẻ có khả năng tư duy ngược tốt hơn, giải quyết vấn đề một cách đơn giản ở nhiều góc độ khác nhau và có tầm nhìn rộng hơn so với lối tư duy truyền thống. Để làm được điều này, bố mẹ hãy luôn đặt câu hỏi cho con trước mọi tình huống nhằm khai thác, phát triển tư duy ngược của trẻ.

Tập trung học tập theo dự án: Đây là phương pháp giáo dục tiên tiến, đã được áp dụng vào nền giáo dục nước ta nhằm giúp học sinh nắm vững kiến thức, hình thành kỹ năng qua việc giải quyết chuỗi vấn đề có tính phức tạp hơn những bài tập thông thường. Khi thực hiện học tập theo dự án, học sinh sẽ cần huy động mọi vốn kiến thức, khả năng tìm kiếm, suy luận, tư duy sáng tạo,… của bản thân để cùng nhóm giải quyết vấn đề, đưa ra đáp án cho một hoặc một số câu hỏi mang tính tổng quát.

Mong rằng bài viết trên từ Nhà thuốc Long Châu đã giúp bạn nắm được thế nào là tư duy ngược. Ngoài việc quan tâm đến khả năng phát triển tư duy của con, các bậc phụ huynh cũng nên chú ý hơn đến tâm lý của trẻ, thường xuyên trò chuyện, tâm sự, quan tâm hành động của con nhiều hơn vì đây là giai đoạn quan trọng trong việc hình thành nhân cách ở trẻ.