Tỷ lệ chấp nhận vắc xin RSV tăng lên trong bối cảnh lo ngại về cúm gia tăng

Hơn một nửa người trưởng thành ở Mỹ (52%) tin rằng vắc xin dành cho phụ nữ mang thai để bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi virus RSV (hội chứng hô hấp hợp bào) là hiệu quả, tăng từ 42% vào tháng 10/2023, thời điểm Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) lần đầu khuyến nghị sử dụng vắc xin này. Đồng thời, 61% nhận định vắc xin RSV dành cho người từ 60 tuổi trở lên là hiệu quả, tăng so với 54% của tháng 10/2023.

Nhận thức về hiệu quả của vắc xin RSV đang có chiều hướng gia tăng mặc dù không có dấu hiệu xuất hiện "dịch bệnh ba trong một" - đợt bùng phát cúm, Covid-19 và RSV đã làm quá tải các phòng cấp cứu vào mùa thu đông năm 2022 - 2023, dẫn đến hơn 100.000 ca tử vong tại Mỹ. Tính đến ngày 20/12/2024, CDC báo cáo mức độ bệnh đường hô hấp cấp tính ở mức trung bình, mặc dù mùa cúm đã bắt đầu với tỷ lệ gia tăng trên toàn quốc, hoạt động của Covid-19 đang tăng từ mức thấp tại một số khu vực và hoạt động RSV cao, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

Kết quả khảo sát của APPC được thực hiện trên mẫu đại diện toàn quốc với 1.771 người trưởng thành Mỹ từ ngày 14-24/11/2024, với sai số ±3,3%.

Sự do dự trong việc tiêm vắc xin có xu hướng gia tăng

Những năm gần đây đã có nhiều bằng chứng cho thấy sự gia tăng do dự trong việc tiêm vắc xin. (Xem báo cáo khảo sát tháng 10/2023, "Sự tin tưởng vào vắc xin giảm khi niềm tin vào thông tin sai lệch về sức khỏe tăng"). Tuy nhiên, theo một số tiêu chí trong khảo sát tháng 11, bao gồm kết quả về RSV nêu trên đã nhận thấy sự chấp nhận vắc xin của công chúng đã tăng nhẹ hoặc giữ ổn định:

• 86% người tham gia khảo sát cho rằng vắc xin sởi, quai bị và rubella (MMR) an toàn, tăng từ 81% vào tháng 10/2023, gần với mức 88% vào tháng 8/2022.
• 83% tin rằng vắc xin cúm an toàn, không đổi so với tháng 10/2023.
• 65% đánh giá vắc xin Covid-19 an toàn, không thay đổi so với mùa thu năm ngoái.
• Nhận thức về hiệu quả của các loại vắc xin khác hầu như không thay đổi so với tháng 10/2023.
• Hơn 3/4 công chúng sẵn sàng khuyến nghị tiêm các loại vắc xin thích hợp cho gia đình hoặc người thân của họ.

Ngoài ra, bất chấp những công kích liên tục về an toàn và hiệu quả của một số vắc xin từ các chính trị gia, 9/10 người tham gia cho rằng việc cha mẹ tiêm vắc xin cho con cái là cần thiết. Cụ thể, 72% nhận định đây là điều rất hoặc cực kỳ quan trọng, 19% cho là khá cần thiết và chỉ 10% cho rằng việc này không cần thiết hoặc không quá cần thiết.

So sánh hiệu quả của vắc xin cúm và Covid-19

Kết quả khảo sát cho thấy người dân Mỹ đánh giá vắc xin cúm mùa hiệu quả hơn trong việc giảm nguy cơ mắc cúm nặng (75%) so với vắc xin Covid-19 trong việc giảm nguy cơ mắc Covid-19 nặng (55%). Mức độ hiểu biết về việc vắc xin cúm không ngăn ngừa hoàn toàn việc nhiễm bệnh nhưng giúp giảm mức độ nghiêm trọng của cúm đã tăng lên (54%, so với 48% vào tháng 10/2023). Số người không chắc chắn về tác dụng của vắc xin cúm cũng giảm (14%, so với 20% trước đó).

Dữ liệu tháng 11 chỉ ra rằng ít người hơn đã tiêm hoặc dự định tiêm vắc xin Covid-19 so với vắc xin cúm:

• Hơn một nửa số người khảo sát (51%) đã tiêm hoặc dự định tiêm vắc xin cúm mùa (40% đã tiêm, 11% dự định), trong khi chỉ 38% đã hoặc dự định tiêm vắc xin Covid-19 mới nhất (29% đã tiêm, 9% dự định).
• Lý do phổ biến nhất để tiêm cả hai loại vắc xin là tự chủ động bảo vệ bản thân khỏi bệnh (82% đối với Covid-19 và 78% đối với cúm).
• Nhiều người cho biết họ tiêm vắc xin cúm vì "tiêm hàng năm" (76%) hơn là tiêm vắc xin Covid-19 vì "tiêm mỗi khi có liều mới" (51%).
• 68% biết rằng họ có thể tiêm cùng lúc vắc xin cúm và Covid-19 tại các cơ sở y tế hoặc nhà thuốc, không đổi so với tháng 10/2023, nhưng số người khẳng định điều này là đúng đã tăng lên đáng kể (44%, so với 38% trước đó).

Những thông tin cần biết về bệnh cúm

Hầu hết mọi người (khoảng 80%) biết rằng, hiệu quả của vắc xin cúm mùa thay đổi theo từng năm. Mặc dù đa số (69%) đánh giá vắc xin cúm năm nay hiệu quả trong việc giảm nguy cơ mắc cúm (không thay đổi so với tháng 10/2023), tỷ lệ những người cho rằng vắc xin không hiệu quả đã tăng từ 15% mùa thu năm ngoái lên 20% năm nay.

Thực tế, các báo cáo ban đầu cho thấy vắc xin cúm mùa năm nay có thể kém hiệu quả hơn so với năm ngoái. Theo CDC, dựa trên dữ liệu từ năm quốc gia Nam Mỹ, hiệu quả của vắc xin cúm mùa trong việc giảm nguy cơ nhập viện ở nhóm nguy cơ cao chỉ đạt 35%, thấp hơn mức 51.9% của năm ngoái, theo WebMD.

Khoảng 69% biết rằng việc tiêm vắc xin cúm sau tháng 11 vẫn có giá trị, nhưng 19% vẫn chưa chắc chắn về điều này.

Đa số mọi người (80%) hiểu rằng, cúm có thể lây lan ngay cả khi không có triệu chứng, tăng từ 76% vào tháng 1/2023. (CDC cho biết một số người bị nhiễm virus cúm nhưng không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm cho những người xung quanh).

Hầu hết (71%) đồng ý rằng tiêm vắc xin cúm là biện pháp phòng vệ tốt nhất trước cúm mùa. Tuy nhiên, chỉ 42% tin rằng tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm vắc xin cúm, không thay đổi so với năm ngoái.

Quan điểm về hiệu quả và độ an toàn của các loại vắc xin

Các loại vắc xin đã có từ lâu như MMR (sởi, quai bị, rubella), bại liệt và Tdap (uốn ván, bạch hầu, ho gà) thường được công chúng đánh giá cao về hiệu quả, độ an toàn và mức độ sẵn sàng giới thiệu. Tuy nhiên, các loại vắc xin mới như vắc xin Covid-19 hoặc những loại mà khuyến nghị trong ngành y tế gần đây thay đổi, chẳng hạn vắc xin phòng viêm phổi cho người từ 50 tuổi trở lên, lại ít được biết đến và thường nhận đánh giá thấp hơn.

Quan điểm về việc khuyến nghị vắc xin

• Vắc xin MMR: 90% người sẵn sàng giới thiệu cho trẻ từ 12 - 15 tháng hoặc 4 - 6 tuổi trong gia đình.
• Vắc xin bại liệt: 88% người sẵn sàng giới thiệu cho trẻ từ 2 - 6 tháng tuổi trong gia đình.
• Vắc xin Tdap: 85% người sẵn sàng giới thiệu cho trẻ từ 11 - 12 tuổi hoặc người lớn trong gia đình.
• Vắc xin Zona thần kinh: 82% người sẵn sàng giới thiệu cho người từ 50 tuổi trở lên trong gia đình.
• Vắc xin HPV: 79% người sẵn sàng giới thiệu cho trẻ 11 hoặc 12 tuổi trong gia đình.
• Vắc xin viêm phổi: 77% người sẵn sàng giới thiệu cho người từ 50 tuổi trở lên, giảm từ 84% so với mức sẵn sàng giới thiệu cho người từ 65 tuổi trở lên vào tháng 4/2022, sau khi CDC khuyến nghị hạ độ tuổi tiêm vào tháng 10/2024.

Quan điểm về độ an toàn của vắc xin

• MMR: 86% người cho rằng an toàn, tăng từ 81% vào tháng 10/2023.
• Cúm: 83% người cho rằng an toàn, không thay đổi.
• Covid-19: 65% người cho rằng an toàn, không thay đổi so với tháng 10/2023, nhưng thấp hơn mức 73% vào tháng 8/2022.

Quan điểm về hiệu quả của vắc xin

Đánh giá về hiệu quả của các loại vắc xin nhìn chung ổn định, ngoại trừ vắc xin RSV với mức tăng đáng chú ý. Tỷ lệ đánh giá hiệu quả các loại vắc xin như sau:

• MMR: 86% (không thay đổi).
• Bại liệt: 85%.
• Tdap: 80%.
• Cúm: 75% (không thay đổi).
• Zona thần kinh: 74% (không thay đổi).
• Viêm phổi: 71% (không thay đổi).
• HPV: 65% (không thay đổi).
• Covid-19: 65% (không thay đổi).
• RSV cho người lớn trên 60 tuổi: 61%, tăng từ 54% vào tháng 10/2023.
• RSV cho phụ nữ mang thai: 52%, tăng từ 42% vào tháng 10/2023.

Nhìn chung, kết quả khảo sát đã phản ánh những hiểu biết và quan điểm hiện tại của công chúng Mỹ về hiệu quả, độ an toàn và giá trị của các loại vắc xin. Mặc dù các loại vắc xin truyền thống như MMR, bại liệt hay Tdap vẫn được đánh giá cao, sự do dự và nghi ngờ về hiệu quả của các vắc xin mới như Covid-19 hay RSV cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường truyền thông y tế, cải thiện nhận thức và củng cố lòng tin của cộng đồng. Với những thay đổi trong khuyến nghị tiêm chủng và hiệu quả của vắc xin, vai trò của các cơ quan y tế và truyền thông khoa học càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong việc đảm bảo sự bảo vệ sức khỏe toàn diện cho cộng đồng.