Vắc xin VLP là gì? Lợi ích của việc phát triển vắc xin VLP

Trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm đang ngày càng gia tăng, các nhà nghiên cứu cần phải nhanh chóng thích ứng và phát triển những giải pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng mà bệnh tật có thể gây ra cho cộng đồng. Tại AstraZeneca, chúng tôi đang tích cực nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tiên tiến để khai thác tối đa tiềm năng của vắc xin, với mục tiêu bảo vệ nhiều người nhất có thể khỏi gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm.

Hệ thống miễn dịch - Tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại các tác nhân gây bệnh

Hệ thống miễn dịch có nhiệm vụ bảo vệ cho cơ thể khỏe mạnh và chống lại các bệnh tật gây ra bởi các tác nhân bên ngoài như virus hay vi khuẩn. Khi một mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, hệ miễn dịch sẽ nhanh chóng nhận diện, tấn công và tiêu diệt kẻ xâm lược. Cơ chế này còn có khả năng "ghi nhớ" mầm bệnh, để khi cùng một loại virus tấn công lần sau, hệ miễn dịch sẽ phản ứng mạnh mẽ, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Vắc xin giúp chúng ta duy trì sức khỏe bằng cách kích thích hệ miễn dịch học cách đối phó với mầm bệnh trước khi chúng có thể gây hại. Khi một người đã được chủng ngừa một mầm bệnh cụ thể sau đó tiếp xúc với mầm bệnh đó, hệ thống miễn dịch sẽ nhanh chóng tiến hành một cuộc tấn công để ngăn chặn sự lây nhiễm và phát triển thành bệnh. Vắc xin mô phỏng quá trình lây nhiễm tự nhiên nhưng không gây bệnh, nhờ đó hàng triệu sinh mạng được bảo vệ mỗi năm.

Hiện nay, các vắc xin được phát triển dựa trên các thành phần của mầm bệnh đã bị suy yếu, bất hoạt hoặc tinh chế để kích thích phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, việc phát triển vắc xin có thể mở ra cơ hội tạo ra các loại vắc xin mới, có khả năng bảo vệ chống lại nhiều loại bệnh hơn hoặc tạo ra phản ứng miễn dịch bền vững và hiệu quả hơn ở những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như người lớn tuổi hoặc những người có bệnh lý mãn tính như bệnh tim mạch hay hô hấp.

Vắc xin VLP là gì?

Vắc xin vỏ virus (Virus-like particles - VLP) là một loại vắc xin được thiết kế mô phỏng theo cách virus tự nhiên xuất hiện trong cơ thể mà không gây ra lây nhiễm hay bệnh tật. Các VLP được cấu tạo từ một thành phần chính làm khung và các thành phần khác đặc hiệu cho kháng nguyên. Khi các thành phần này kết hợp, chúng tự lắp ráp thành hình dạng giống virus tự nhiên, tạo ra một hình ảnh quen thuộc trước hệ miễn dịch. Nhờ đó, vắc xin VLP có thể kích thích hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ hơn, duy trì lâu hơn và có khả năng bao phủ rộng hơn.

Hiện nay, vắc xin VLP đã được sử dụng thành công trong việc phòng ngừa nhiều bệnh, chẳng hạn như viêm gan B, nhiễm virus u nhú ở người (HPV) và sốt rét. Tuy nhiên, việc áp dụng công nghệ VLP cho các loại vắc xin khác vẫn gặp nhiều khó khăn do thách thức về tính ổn định, quy trình sản xuất phức tạp, chi phí cao và độ nhạy cảm với nhiệt độ.

Thế hệ tiếp theo của công nghệ vắc xin VLP

Chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu ứng dụng các phương pháp tính toán tiên tiến để tìm ra cách xây dựng và sản xuất các VLP tương tự như virus phức tạp. Cách tiếp cận hiện đại này cho phép chúng tôi dự đoán cách các protein virus hoạt động và gấp lại thành những hình dạng cụ thể. Các protein virus riêng lẻ có thể được sản xuất và tinh chế thông qua công nghệ mRNA hiện đại hoặc công nghệ tái tổ hợp truyền thống. Khi được trộn lẫn, chúng sẽ tự lắp ráp một cách tự nhiên thành một VLP, có thể có kích thước và hình dạng tương đồng với virus thật. Hơn nữa, trong khi các thành phần khung trung tâm của VLP vẫn giữ nguyên, các thành phần kháng nguyên có thể được điều chỉnh để tương thích với nhiều loại virus khác nhau.

Các VLP có thể được thiết kế để chứa một mục tiêu kháng nguyên trên mỗi VLP, nhằm bảo vệ chống lại một loại virus cụ thể hoặc có thể bao gồm nhiều kháng nguyên khác nhau trên một VLP, nhằm cung cấp khả năng bảo vệ chống lại nhiều loại virus khác nhau.

Mở rộng lợi ích của vắc xin VLP

Bằng cách tái tạo hình dạng của virus một cách gần gũi, vắc xin VLP mà có khả năng nâng cao công nghệ vắc xin hiện tại. Với những VLP được thiết kế một cách có chủ ý, mục đích hướng tới là phát triển những loại vắc xin chất lượng hơn, có khả năng kích thích phản ứng miễn dịch mạnh mẽ và lâu dài, từ đó giảm thiểu tần suất cần tiêm nhắc lại và cung cấp mức bảo vệ cao hơn trước các biến thể virus liên quan.

Tại AstraZeneca, chúng tôi đang tận dụng hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển vắc xin và kháng thể để tối ưu hóa tiềm năng của vắc xin VLP tiên tiến. Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra các loại vắc xin thế hệ mới, mang lại khả năng miễn dịch lâu dài cho nhiều người nhất có thể, giúp họ tránh khỏi những gánh nặng nghiêm trọng mà các bệnh truyền nhiễm có thể gây ra.

Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp, việc phát triển các vắc xin tiên tiến như VLP không chỉ mang lại hy vọng mới cho việc phòng ngừa bệnh tật mà còn tạo ra những bước tiến lớn trong công nghệ y học. Với khả năng kích thích phản ứng miễn dịch mạnh mẽ và lâu dài, các vắc xin này không chỉ giảm thiểu tần suất tiêm nhắc lại mà còn đảm bảo an toàn và hiệu quả cao hơn trước các biến thể virus.