Vị trí, tác dụng của huyệt Thần Môn trong điều trị bệnh

Huyệt Thần Môn là một huyệt vị quan trọng trên cơ thể con người, được Đông y đánh giá cao vì có nhiều tác dụng đối với sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đến bạn thông tin cụ thể hơn về những đặc điểm của huyệt đạo này cũng như cách tác động vào huyệt hiệu quả. 

Thông tin chung về huyệt Thần Môn 

Ý nghĩa tên huyệt

Huyệt Thần Môn còn được gọi với tên khác như huyệt Đoài Lệ, Đoài Xung, Duệ Trung, Trung Đô,... Theo “Trung Y Cương Mục”, đây là huyệt Nguyên - nơi hội tụ các đường dương khí mạnh nhất của Tâm kinh. Huyệt được coi như là cánh cửa (môn) dẫn tới Tâm và Thần, nên được gọi là huyệt Thần Môn. Ngoài ra, trong “Kinh A và B cổ điển về châm cứu”, huyệt còn được gọi là Kinh huyệt.

Đặc tính

Thần Môn là huyệt vị thứ 7 của kinh Thủ Thiếu Âm Tâm (ký hiệu HT7), được mô tả với các đặc tính sau:

• Thuộc Thổ Hành.
• Là huyệt Tả của kinh Chính Tâm.
• Là huyệt vị đặc biệt: Khi châm vào kinh Tâm sẽ khiến cơ thể bị run, sốt và có triệu chứng khó chịu vùng tim. Nhưng sau đó sẽ được giải nhiệt, thanh hỏa, an thần, cảm thấy dễ chịu và khỏe mạnh hơn.
• Huyệt giúp trị chứng Thi Quyết do rối loạn kinh Biệt Phế, Thận, Tâm, Vị.

Huyệt Thần Môn là huyệt vị thứ 7 của Thủ Thiếu Âm

Vị trí huyệt Thần Môn và cách xác định

Huyệt nằm ở bờ trong cổ tay, ngay tại xương ngụ, gần chỗ lõm của bờ ngoài gân cơ. Hay nói cách khác, huyệt nằm trên đường chỉ lằn cổ tay, tại chỗ lõm nơi giao nhau của đường cổ tay và đường huyệt từ rãnh của ngón áp út đi thẳng xuống. 

Theo giải phẫu thì dưới da vùng huyệt là gân cơ trụ trước, xương tháp và xương đậu. Thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh trụ, tiết đoạn thần kinh D1 chi phối vùng da huyệt.

Vị trí huyệt Thần Môn rất dễ nhìn thấy, có thể xác định như sau:

• Ngửa bàn tay lên, dóng 1 đường thẳng xuống từ vị trí khe giữa ngón áp út và ngón út xuống cổ tay.
• Hơi gập bàn tay về phía cẳng tay để thấy đường lằn chỉ ở cổ tay hiện rõ.
• Giao điểm của đường lằn chỉ cổ tay với đường thẳng vừa dóng xuống chính là vị trí của huyệt Thần Môn.

Huyệt Thần Môn nằm tay phần xương lõm ở cổ tay

Thần Môn huyệt có tác dụng gì?

Tác dụng chính của huyệt là an thần, thanh tâm nhiệt, thanh hỏa, điều khí nghịch. Cụ thể, huyệt có tác dụng tích cực trong điều trị các chứng bệnh như:

• Chứng động kinh: Do huyệt nằm trên đường kinh HT7 nên tác động lên Thần Môn sẽ giúp dưỡng Tâm, điều hòa khí huyết, giải tỏa căng thẳng thần kinh. Từ đó giúp cải thiện hiệu quả tình trạng hay quên, ngủ mơ hoặc chứng động kinh.
• Mất ngủ, ngủ không sâu giấc: Tác động vào huyệt đúng cách sẽ giúp người bệnh đi vào giấc ngủ dễ dàng và ngon giấc hơn, khi thức dậy sẽ không có cảm giác mệt mỏi, uể oải. 
• Tim đập nhanh: Kích thích lên huyệt giúp bổ sung khí cho Tâm, nhờ đó cải thiện hiệu quả một số vấn đề liên quan đến tim mạch và thần kinh như tim đập nhanh, đau tức ngực, say tàu xe,...

Ngoài ra, huyệt còn chủ trị một số triệu chứng bệnh lý khác như cao huyết áp, chán ăn, táo bón, trí tuệ bị giảm sút, các bệnh về tâm thần,...

Tác động lên huyệt Thần Môn giúp cải thiện chứng mất ngủ, khó ngủ hiệu quả

Ứng dụng huyệt Thần Môn trong trị liệu

Bấm huyệt

Bấm huyệt là phương pháp an toàn, không xâm lấn, không gây tác dụng phụ. Day ấn huyệt Thần Môn mỗi ngày sẽ giúp an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ và bảo vệ sức khỏe tim mạch hiệu quả. Cách thực hiện như sau:

• Xác định chính xác vị trí của huyệt Thần Môn như hướng dẫn bên trên.
• Đặt ngón tay cái lên huyệt, bốn ngón còn lại đỡ phía dưới cổ tay.
• Day ấn huyệt với một lực vừa phải theo chiều kim đồng hồ từ 2 - 3 phút. 
• Đổi tay và bấm huyệt tương tự với bên còn lại.
• Có thể thực hiện nhiều lần ở cả 2 bên (mỗi lần cách nhau khoảng 30 giây) để đạt hiệu quả tốt nhất.

Châm cứu

Đây là kỹ thuật phức tạp hơn, đòi hỏi người có chuyên môn như thầy thuốc, bác sĩ. Cách thực hiện như sau: 

• Chuẩn bị tư thể phù hợp, đặt ngửa cổ tay lên bàn.
• Châm kim thẳng, mũi kim hơi chếch qua phía xương trụ (phía ngón út), sâu khoảng 0,3 - 0,5 thốn.
• Cứu từ 1 - 3 tráng và ôn cứu tiếp từ 3 - 5 phút.

Khi châm cứu lên huyệt Thần Môn cần xác định đúng vị trí huyệt vị

Một số lưu ý

Khi tác động lên huyệt, để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả chữa bệnh tốt nhất, cần tuân thủ các nguyên tắc trị liệu sau:

• Sát trùng tay, da vùng huyệt và y cụ trước khi tác động để tránh nguy cơ bị nhiễm trùng khi thực hiện.
• Cắt ngắn móng tay, không tác động lên vùng da đang có vấn đề như trầy, viêm, sưng, bầm,...
• Chống chỉ định thực hiện với các đối tượng: Phụ nữ đang mang thai, người có thể trạng yếu, người mắc các bệnh ngoại khoa hoặc nhiễm trùng,...
• Không kích thích lên huyệt nếu người bệnh đang đói, no hoặc vừa sử dụng rượu bia.

Trên đây là những thông tin về huyệt Thần Môn - một huyệt vị có vai trò quan trọng trên cơ thể. Mong rằng qua bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về huyệt vị này cũng như có cách tác động sao cho phù hợp để cải thiện sức khỏe.

Cẩm Ly

Nguồn: Tổng hợp