Xét nghiệm HIV và những thông tin hữu ích cần biết

Thoạt nhìn, ngay cả bác sĩ cũng không thể biết một người có nhiễm HIV hay không. Do thời gian ủ bệnh kéo dài, nhiều năm nên người nhiễm HIV thường khỏe mạnh. Vì vậy, xét nghiệm HIV là cách duy nhất để biết bạn có bị nhiễm căn bệnh xã hội nguy hiểm này hay không.

Xét nghiệm HIV là gì? Có mấy phương pháp xét nghiệm HIV?

Xét nghiệm HIV là xét nghiệm được thực hiện để phát hiện virus HIV hoặc dấu vết của nó trong cơ thể người. Xét nghiệm kháng thể cần đủ thời gian để cơ thể sinh ra kháng thể thì mới cho kết quả chính xác.

Kháng thể có thể được tạo ra từ 3 - 6 tháng sau khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể người. Cách duy nhất để biết bạn có nhiễm HIV hay không là làm xét nghiệm HIV.

Xét nghiệm HIV được thực hiện để phát hiện virus HIV hoặc dấu vết của nó trong cơ thể người

Có ba loại xét nghiệm liên quan đến HIV, đó là xét nghiệm sàng lọc HIV, xét nghiệm chẩn đoán HIV và xét nghiệm theo dõi điều trị.

• Đối với xét nghiệm sàng lọc HIV được thực hiện bằng xét nghiệm HIV nhanh hoặc xét nghiệm miễn dịch có nhãn hiệu.
• Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm HIV bao gồm hai phương pháp chính là xét nghiệm huyết thanh học và xét nghiệm sinh học phân tử.
• Xét nghiệm huyết thanh thường được sử dụng cho người lớn và trẻ em trên 18 tháng. Mục đích của phương pháp này là phát hiện sự hiện diện của kháng thể hoặc kháng nguyên HIV trong máu.
•  Phương pháp xét nghiệm phân tử thường được sử dụng ở trẻ em nhiễm HIV hoặc trẻ em dưới 18 tháng tuổi có kết quả xét nghiệm kháng thể HIV dương tính; Các trường hợp khác khó chẩn đoán bằng phương pháp huyết thanh học. Phương pháp này giúp phát hiện HIV DNA/RNA trong máu hoặc dịch tiết.

Theo dõi điều trị đo lượng virus HIV còn lại trong máu sau điều trị để kiểm tra tiên lượng hiệu quả điều trị của từng bệnh nhân.

Tại sao cần phải xét nghiệm HIV?

Xét nghiệm HIV là cách duy nhất để biết bạn có bị bệnh hay không

Cách duy nhất để biết bạn có bị bệnh hay không là làm xét nghiệm HIV. Căn bệnh này ban đầu thường không có triệu chứng rõ ràng mà chỉ biểu hiện rõ ràng khi bước sang giai đoạn cuối, tức là giai đoạn cuối AIDS. Vì vậy, nhiều người chủ quan hoặc không biết mình đang mang trong mình loại virus nguy hiểm đến tính mạng này. Thử nghiệm tại nhà được thực hiện càng sớm thì càng hữu ích. Trong số đó, những lợi ích thiết thực được liệt kê dưới đây. 

 Xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt giúp tăng hiệu quả điều trị

Bệnh HIV không thể chữa khỏi nhưng có thể ngăn chặn sự phát triển của nó. Nếu bạn có hành vi nguy cơ và nghi ngờ mình bị nhiễm HIV do tiếp xúc với người nhiễm HIV hoặc quan hệ tình dục không an toàn, dùng chung bơm kim tiêm, v.v., xét nghiệm HIV sớm sẽ cho kết quả tốt nhất. Bạn biết tình trạng sức khỏe của mình. Từ đó, bạn sẽ thảo luận về các phương pháp điều trị phòng ngừa với bác sĩ của mình. 

Cách duy nhất để biết bạn có bị bệnh hay không là làm xét nghiệm HIV

 Xét nghiệm HIV sớm tránh nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng

Bỏ qua xét nghiệm HIV sớm có nghĩa là bệnh nhân không tiếp xúc với các quy trình và dịch vụ điều trị để bảo vệ bản thân và môi trường.

Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay là sự lây lan của HIV trong xã hội. Một nguyên nhân là do nguồn lây nhiễm HIV ở những người xung quanh mà họ không biết mình bị nhiễm và không tiếp cận được với các biện pháp tránh thai.

Xét nghiệm HIV sớm giúp tiết kiệm chi phí và giảm gánh nặng tài chính

Lợi ích tài chính có thể được suy ra từ hai lợi ích nêu trên. Việc phát hiện bệnh sớm giúp người bệnh giảm đáng kể chi phí mua thuốc, khám, điều trị và chăm sóc tại các cơ sở y tế. Đồng thời, những người có khả năng phòng ngừa sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm lâu dài cho những người thân của họ, cả hiện tại và tương lai, giúp tiết kiệm rất nhiều chi phí và giảm gánh nặng tài chính cho gia đình.

Ai cần phải xét nghiệm HIV?

Cách duy nhất để biết bạn có nhiễm HIV hay không là xét nghiệm. Nếu bạn thuộc một trong ba loại sau, bạn nên xét nghiệm HIV thường xuyên và sàng lọc bệnh sớm:

•  Quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo mà không dùng bao cao su với người khác không phải vợ/chồng của bạn, bạn là người có quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
•  Quan hệ tình dục không được bảo vệ, có nghĩa là không bao cao su. được sử dụng hoặc sử dụng bao cao su không đúng cách với người tiêm chích ma túy hoặc với những người có quan hệ tình dục với nhiều người khác.
•  Tiêm chích ma túy và dùng chung kim tiêm với người khác.

Thời điểm nào xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất?

Khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ nhân lên và âm thầm gây bệnh cho người bệnh trong một khoảng thời gian, thường là:

• Trong tuần đầu tiên, virus HIV nhân lên và xuất hiện khắp cơ thể. Tuy nhiên, hiện tại, virus HIV được phát hiện trong dịch não tủy trước khi nó được phát hiện trong máu.
• Sau khoảng 3 đến 6 tuần, hầu hết những người nhiễm HIV không có triệu chứng cụ thể và sức khỏe tốt. Tuy nhiên, cũng có trường hợp các dấu hiệu ban đầu của nhiễm HIV giống với biểu hiện của bệnh cúm như sốt, nổi hạch, hạch đỏ trong thời gian ngắn.

Như vậy, những người nghi ngờ nhiễm HIV có thể được xét nghiệm sau 4-6 tuần kể từ khi phơi nhiễm. Tuy nhiên, thời điểm xác định HIV có kết quả chính xác nhất là sau 2-3 tháng kể từ khi nghi ngờ phơi nhiễm.

Những người nghi ngờ nhiễm HIV có thể được xét nghiệm sau 4-6 tuần kể từ khi phơi nhiễm

Kết quả xét nghiệm HIV thường được trả trong vòng 1,5 giờ; kết quả xác minh được trả lại trong vòng 24 giờ sau khi phòng thí nghiệm nhận được mẫu.

Khi có kết quả xét nghiệm cần làm gì?

Kết quả xét nghiệm HIV thường có sau 60-90 phút, tùy thuộc vào số lượng bệnh nhân và phẫu thuật của bác sĩ.

Kết quả âm tính

Tư vấn cho Khách hàng Không nhiễm HIV và Trả lời Kết quả. Những khách hàng nghi ngờ có giai đoạn cửa sổ nên được xét nghiệm lại sau 3 tháng. Đối với những khách hàng có rủi ro cao, hãy kiểm tra lại sau 6 tháng.

Kết quả không rõ ràng

Không xác định được sự hiện diện của kháng thể HIV. Tư vấn cho khách hàng, trả lời kết quả không giải quyết được tình trạng nhiễm HIV. Chúng tôi mong đợi khách hàng kiểm tra lại sau 14 ngày.

Kết quả khẳng định dương tính

Tư vấn sau xét nghiệm và xác nhận tình trạng nhiễm HIV của khách hàng. Trả kết quả và giới thiệu khách hàng đến điều trị HIV và các dịch vụ khác có liên quan.

Trên đây là những thông tin cần biết về HIV và những lưu ý khi xét nghiệm HIV mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện, trung tâm xét nghiệm lớn đều có dịch vụ xét nghiệm HIV. Tuy nhiên, giá cả và chất lượng nên được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp