Xét nghiệm rf là gì? Vai trò trong việc phát hiện bệnh | Nhà thuốc Long Châu 

Rf là gì? Đây là một trong những loại xét nghiệm được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán và đánh giá tình trạng của bệnh viên bị bệnh viêm khớp nhẹ. Kỹ thuật xét nghiệm này là gì? Khi nào cần thực hiện và quy trình đó ra sao? Đừng bỏ qua những thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây để giải đáp thắc mắc này nhé.

Xét nghiệm rf là gì?

Rf là dạng xét nghiệm mang tính định tính và định lượng những yếu tố trong máu có dạng thấp. Xét nghiệm dùng để chẩn đoán và đánh giá các bệnh viêm khớp, viêm khớp thấp và hội chứng Sjogren. Hay nói cách khác, rf là quy trình kiểm tra liệu người bệnh có đang bị viêm khớp dạng thấp hay không.

Xét nghiệm Rf mang tính định lượng và định tính về các yếu tố trong máu

Cơ sở chẩn đoán xét nghiệm là sự xuất hiện kháng thế rf trong máu. Rf là tên viết tắt của cụm Rheumatoid Factor - một loại protein hình thành từ hệ miễn dịch. Kháng thể có thể tự sinh và tự tấn công mô cơ do nhầm lẫn trong cơ chế bảo vệ cơ thể tránh các xâm lấn của protein lạ.

Hàm lượng rf trong cơ thể đạt ngưỡng nhất định, thông thường chỉ số rf với người thường là 132 U/ml. Khi vượt ngưỡng này, sự phá hủy tế bào trong cơ thể tăng mạnh. Lúc này là điều kiện để hình thành và phát triển bệnh viêm khớp và viêm khớp thấp.

Khi rf vượt mức cho phép thì tỷ lệ người bị bệnh viêm khớp thấp là 75%. Nếu chỉ số này đạt 60 - 70%, người bệnh có nguy cơ mắc chứng Sjogren. Yếu tố thấp rf được tìm thấy trong máu 50 - 95% thì đây là dấu hiệu cho thấy khả năng bị bệnh và tỷ lệ mắc bệnh sẽ tăng theo thời gian.

Trường hợp người bệnh không bị viêm khớp dạng thấp có thể chỉ số rf vượt ngưỡng cho phép khi gặp các vấn đề về phổi, thận và gan.

Vai trò của rf trong chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp

Từ lâu chúng ta đã công nhận rf đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh viêm khớp vì chúng có thể xác định bệnh nhân có bị bệnh viêm khớp dạng thấp hay không. Từ 1987 xét nghiệm rf là một trong những tiêu chí phân loại bệnh viêm khớp thấp, đên nay vẫn đóng vai trò quan trọng trong phân loại viêm khớp và xác nhận bởi tiêu chí cập nhật. 

Xét nghiệm rf là tiêu chí phân loại viêm khớp thấp

Bác sĩ chỉ định xét nghiệm này cho người có triệu chứng bệnh viêm khớp thấp gồm:

• Cứng khớp;
• Tăng đau khớp và cứng khớp buổi sáng;
• Nốt sần dưới da;
• Nóng, đỏ da và vùng khớp bị viêm;
• Sưng khớp.

Tuy nhiên để có thể tăng độ đặc hiệu trong tiêu chí phân loại viêm khớp, xét nghiệm anti CCP được thêm vào. Một phân tích tổng hợp chỉ ra độ nhạy của anti CCP và Rf là tương tự nhau. Kết hợp anti CC và rf độ nhạy tăng cao, các kháng thể sẽ bổ sung vào nhau, đặc biết với viêm khớp thấp phát hiện sớm. Ngoài ra, viêm khớp thấp có thể làm các xét nghiệm: Tốc độ máu lắng (ESR), kháng thể kháng nhân (ANA).

Khi nào người bệnh nên xét nghiệm rf?

Người bệnh được bác sĩ chỉ định thực hiện xét nghiệm rf khi gặp các dấu hiệu dưới đây:

• Bệnh nhân có thể bị sưng đau bất thường không biết nguyên nhân ở nhiều hoặc một vùng khớp.
• Khó khăn trong vận động hoặc đau nhức khi di chuyển và vận động.
• Cơ thể bị mệt, sốt nhẹ, thậm chí là bị sút cân.
• Người bệnh có biểu hiện sưng đau khớp, sưng đỏ kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần. Thường tái phát liên tục, đặc biệt sự thay đổi về thời tiết. 

Khi bệnh lý viêm khớp bước đầu phát triển, phần khớp dần bị sưng viêm nang dạng khớp hoặc bị mất sụn. Trong kết quả xét nghiệm lần đầu, chỉ số rf có thể âm tính, nhưng dấu hiệu bệnh lý không thuyên giảm bạn có thể được yêu cầu xét nghiệm rf lại. 

Tình trạng khớp bị viêm nang

Ngoài ra, xét nghiệm được chỉ định thực hiện với xét nghiệm tự miễn dịch như dấu hiệu viêm, kháng thể kháng nhân để đánh giá tế bào máu cơ thể hay kết hợp đánh giá bệnh lý với phương pháp chẩn đoán hình ảnh.

Các bước trong xét nghiệm rf

Xét nghiệm rf được thực hiện 3 bước gồm: Chuẩn bị, thực hiện và trả kết quả. Cụ thể:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi bắt đầu cuộc xét nghiệm.

Trước khi làm xét nghiệm, bệnh nhân được bác sĩ tư vấn và giải thích về bệnh lý liên quan. Trong đó, lưu ý về chi phí và cách tiến hành cùng thời gian thực hiện. Ngoài ra, người làm xét nghiệm được cung cấp thông tin liên quan đến bệnh lý và tình hình sức khỏe của người bệnh.

Bước 2: Thực hiện xét nghiệm.

Xét nghiệm rf được dùng để hỗ trợ chẩn đoán bệnh lý viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren. Các bước thực hiện gồm:

• Bệnh nhân điền các thông tin vào phiếu xét nghiệm;
• Bác sĩ tiến hành lấy 3ml máu tại tĩnh mạch ở cánh tay và cho vào ống nghiệm;
• Mẫu máu sau đó được ly tâm và tách thành phần huyết thành và bệnh phẩm đúng quy chuẩn;
• Mẫu bệnh phẩm bắt đầu được chuyên gia y tế phân tích rf;
• Bác sĩ ghi ra kết quả chỉ số rf thu được trên máy vào phiếu xét nghiệm.

Bước 3: Thông báo những kết quả xét nghiệm.

Sau bước 2, bác sĩ thông báo, trả kết quả, phân tích và đánh giá thông tin liên quan đến chỉ số rf của người bệnh. Theo đó trường hợp xảy ra như sau:

Khi chỉ số rf > 14 U/ml: Bệnh nhân có thể đã mắc bệnh lý viêm khớp thấp hoặc hội chứng Sjogren.

Chỉ số Rf <12 U/ml: Trường hợp này hàm lượng kháng thể rf ở mức bình thường. Không có những ảnh hưởng đến sức khỏe.

Chỉ số rf thể hiện mức độ tình trạng bệnh về viêm khớp

Những yếu tố ảnh hưởng đến các kết quả xét nghiệm

Theo nghiên cứu, các yếu tố sau đây sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm người bệnh như:

• Tuổi tác: Bệnh nhân người cao tuổi có chỉ số rf cao hơn do ảnh hưởng của quá trình thoái hóa khớp.
• Bệnh nhân gặp các vấn đề về phổi, gan, huyết thanh đục, bị béo phì,... cũng có các ảnh hưởng lớn nhỏ đến kết quả xét nghiệm.
• Sử dụng thuốc: Người bệnh dùng thuốc chống đông máu như aspirin, thuốc kháng viêm, steroid có thể thay đổi chỉ số rf trong xét nghiệm.
• Người tiêm vắc xin phòng bệnh hoặc truyền máu cũng có thể khiến chỉ số rf thay đổi nhiều so với giá trị thông thường của cơ thể.

Ngoài ra, thực hiện đúng kỹ thuật hay không cũng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định độ chính xác của kết quả xét nghiệm. 

Trên đây là những chia sẻ về rf là gì?, ý nghĩa đối với bệnh viêm khớp dạng thấp. Nếu có ý định thực hiện xét nghiệm rf thì bạn nên lựa chọn cơ sở uy tín để điều trị vì tay nghề và trang thiết bị y tế cũng ảnh hưởng đáng kể đến độ chính xác của chỉ số rf.

Cẩm Thơ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp