Xét nghiệm SCC là gì? Ý nghĩa của SCC trong chẩn đoán bệnh ung thư

Xét nghiệm SCC là một trong các xét nghiệm được tin tưởng để phát hiện sớm và theo dõi bệnh ung thư. Vậy chỉ số SCC là gì? Ý nghĩa của chỉ số này trong các bệnh ung thư ra sao? Hãy cùng đi tìm câu trả lời qua những thông tin sau đây nhé! 

Xét nghiệm SCC là gì? 

Trước khi hiểu xét nghiệm SCC trong máu là gì, ta cần biết khái niệm về kháng nguyên ung thư SCCA. SCCA là từ viết tắt của cụm từ squamous cell carcinoma antigen, là một loại kháng nguyên ung thư tế bào vảy. 

Tế bào vảy là một phần của biểu mô da, vì thế ung thư tế bào vảy cũng là một dạng của ung thư da. Ngoài ra, tế bào vảy còn có mặt ở nhiều cơ quan như phổi, cổ tử cung, miệng, thực quản, đường tiêu hóa, bàng quang,... Do đó, ung thư tế bào vảy cũng có thể xuất hiện ở nhiều cơ quan khác nhau, không riêng ở trên da.

Vậy xét nghiệm SCC là gì? Xét nghiệm SCC là xét nghiệm giúp định lượng kháng nguyên ung thư SCCA trong huyết thanh/huyết tương. Nồng độ SCCA ở người bình thường khoảng 3ng/ml (đôi khi có sự chênh lệch đôi chút tùy vào phương pháp hoặc máy đo), nồng độ này tăng lên có nghĩa là nồng độ kháng nguyên ung thư tế bào vảy cao, cũng đồng nghĩa với việc đây chính dấu hiệu nghi ngờ ung thư. 

Khi nào cần làm xét nghiệm SCC máu? 

Sau khi đã hiểu rõ xét nghiệm SCC là gì, bạn cần biết khi nào bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm này. Xét nghiệm định lượng SCC trong huyết thanh/huyết tương thường được chỉ định trong các trường hợp: 

• Nghi ngờ ung thư biểu mô tế bào vảy (thường gặp nhất) với các triệu chứng như bong tróc, đỏ da sần, ngứa rát và thậm chí lở loét. 
• Người có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tế bào vảy, điển hình như người hút thuốc lá, thuốc lào, có tiền sử gia đình mắc các bệnh ung thư tế bào vảy, người nhiễm HPV hoặc Epstein Barr virus, người phải làm việc trong môi trường bức xạ cao, thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời,...

Cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm SCC? 

Xét nghiệm SCC huyết tương/huyết thanh là một xét nghiệm máu. Vì thế, thực tế không cần đặc biệt quá chú ý điều gì trước khi làm xét nghiệm. Tuy nhiên, trước khi tiến hành lấy máu, người bệnh cũng cần hạn chế uống rượu bia, dùng các chất kích thích hay ăn đồ ăn chứa có nhiều đạm, chất béo. 

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể đưa ra một số yêu cầu, chỉ định khác liên quan đến việc dùng thuốc trước khi xét nghiệm máu. Vì thế, hãy tham khảo cụ thể ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm SCC máu. 

Ý nghĩa của xét nghiệm SCC trong chẩn đoán ung thư tế bào vảy 

Bình thường nồng độ SCC trong máu rất nhỏ, tùy vào kỹ thuật xét nghiệm sẽ cho kết quả khác nhau, chẳng hạn như đo bằng máy Cobas ≤3 ng/mL và đo bằng máy Architect sẽ có kết quả ≤ 2 ng/mL. Nồng độ SCC trong huyết tương tăng cao thường gặp trong các trường hợp: 

Ung thư biểu mô tế bào vảy cổ tử cung 

Trong chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào vảy tử cung, SCC có độ nhạy lên đến 70-74%. Đồng thời, nồng độ SCC cũng tăng tỷ lệ thuận với mức độ nghiêm trọng của bệnh ung thư.

Những trường hợp có kết quả SCC/huyết tương > 30 ng/mL dễ bị tái phát sau khi điều trị và tiên lượng thời gian sống sót ngắn. Bởi sau khi phẫu thuật điều trị ung thư biểu mô tế bào vảy cổ tử cung, nồng độ SCC huyết tương thường trở lại bình thường, nồng độ cao chứng tỏ bệnh có nguy cơ tái phát. 

Ung thư phổi 

SCC và các chỉ dấu ung thư khác như NSE, CYFRA 21-1 và CEA thường được sử dụng kết hợp để chỉ định phân biệt các loại ung thư trong ung thư phổi, ví dụ ung thư phổi tế bào vảy, ung thư phổi tế bào không nhỏ và ung thư phổi tế bào lớn. 

Trong đó, tần suất nồng độ SCC tăng cao trong các loại ung thư phổi: theo thứ tự giảm dần như sau: Ung thư biểu mô tế bào vảy trong phổi, ung thư tế bào phổi không nhỏ; ung thư tế bào lớn, ung thư tế bào nhỏ; ung thư biểu mô tuyến. 

Tương tự như ung thư cổ tử cung tế bào vảy, nồng độ SCC tăng cao trong huyết tương cũng tỷ lệ thuận với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đồng thời, nồng SCC huyết tương sẽ trở về mức bình thường sau phẫu thuật, nếu nồng độ SCC tăng cao thì ung thư có nguy cơ tái phát. 

Ung thư thực quản 

Trong ung thư thực quản, độ nhạy của xét nghiệm SCC máu rơi vào khoảng 30-39% và thay đổi tỷ lệ thuận với giai đoạn bệnh. 

Ung thư da 

Hầu hết các trường hợp ung thư biểu mô tế bào vảy đều có nồng độ SCC tăng cao. Ung thư biểu mô tế bào vảy cũng là một trong các loại ung thư da phổ biến nhất, chỉ xếp sau ung thư da tế bào đáy. Lưu ý cần phân biệt với các bệnh lý da liễu lành tính khác như eczema hay vảy nến. 

Ung thư biểu mô vùng đầu cổ

Độ nhạy của xét nghiệm SCC trong ung thư biểu mô vùng đầu cổ vào khoảng 34 - 78%. Trong đó, tần suất tăng SCC cao nhất phải kể đến ung thư xoang xương hàm trên là 49%.

Ung thư dương vật 

Đối với ung thư dương vật, độ nhạy của SCC là khoảng 45%. Ngoài ra, SCC cũng có thể dùng để đánh giá ung thư niệu đạo 

SCC tăng trong một số bệnh lành tính 

Bên cạnh là một chỉ dấu cho các loại ung thư tế bào vảy, nồng độ SCC tăng nhẹ (dưới 10ng/ml) trong máu cũng có thể là do: 

• Xơ gan.
• Viêm tụy. 
• Suy thận: Trong suy thận, mức độ tăng SCC huyết tương có sự tương quan với sự tăng creatinin máu. 
• Các dạng bệnh phổi lành tính viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, viêm phế quản mãn tính và bệnh lao. 
• Các bệnh phụ khoa. 
• Các khối u lành tính. 

Trên đây là các thông tin cơ bản về xét nghiệm SCC máu. Hy vọng sẽ giúp bạn trả lời được câu hỏi SCC là gì và ý nghĩa của xét nghiệm này trong chẩn đoán đánh giá các bệnh ung thư tế bào vảy nhé! 

Quỳnh Vi 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp