Cefoxitin: Kháng sinh nhóm cephalosporin thế hệ hai

Tên thuốc gốc (Hoạt chất)

Cefoxitin

Loại thuốc

Kháng sinh nhóm cephalosporin thế hệ hai

Dạng thuốc và hàm lượng

Bột pha tiêm: 1g, 2g.

• Nhiễm khuẩn huyết/nhiễm trùng huyết: Điều trị nhiễm trùng huyết/nhiễm trùng huyết do Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus (bao gồm cả các chủng sinh penicilinase), Escherichia coli , các loài Klebsiella và các loài Bacteroides bao gồm cả B. fragilis .
• Nhiễm trùng xương và khớp: Điều trị nhiễm trùng xương và khớp do S. aureus (kể cả các chủng sản xuất penicillinase).
• Nhiễm trùng phụ khoa: Điều trị viêm nội mạc tử cung, viêm mô tế bào vùng chậu và bệnh viêm vùng chậu do E. coli , Neisseria gonorrhoeae (bao gồm các chủng sản xuất penicillinase), các loài Bacteroides bao gồm Bacteroides fragilis , Clostridium loài, P. niger, loài Peptostreptococcus và Streptococcus agalactiae.
• Nhiễm trùng đường hô hấp dưới: Điều trị viêm phổi và áp xe phổi, do S. pneumoniae, các loại liên cầu khác (trừ cầu khuẩn ruột; ví dụ: Enterococcus faecalis [trước đây là Streptococcus faecalis]), S. aureus (bao gồm các chủng sinh penicilinase), E. coli , Các loài Klebsiella , Haemophilus influenzae và Bacteroides .
• Nhiễm trùng huyết: Điều trị nhiễm trùng huyết do S. pneumoniae, S. aureus (bao gồm cả các chủng sinh penicilinase), E. coli, các loài Klebsiella và các loài Bacteroides bao gồm B. fragilis .
• Nhiễm trùng da và cấu trúc da: Điều trị nhiễm trùng da và cấu trúc da do S. aureus (bao gồm cả các chủng sinh penicilinase), Staphylococcus epidermidis , Streptococcus pyogenes và các loại liên cầu khác (trừ cầu khuẩn ruột [ví dụ: E. faecalis ] [trước đây là S. faecalis]), E. coli, Proteus mirabilis, các loài Klebsiella, các loài Bacteroides bao gồm B. fragilis, các loài Clostridium, P. niger và các loài Peptostreptococcus .
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Điều trị nhiễm trùng tiểu do E. coli, Klebsiella loài, P. mirabilis, Morganella morganii, Proteus vulgaris và các loài Providencia (bao gồm cả Providencia rettgeri ).

Cefoxitin là một kháng sinh cephalosporin thường được xếp chung với các cephalosporin thế hệ thứ hai. Cơ chế hoạt động của nó là ức chế tổng hợp thành tế bào vi khuẩn bằng cách liên kết với một hoặc nhiều protein liên kết với penicilin (PBP), từ đó ức chế bước transpeptid hóa cuối cùng của quá trình tổng hợp peptidoglycan trong thành tế bào vi khuẩn, do đó ức chế sinh tổng hợp thành tế bào. 

Cuối cùng vi khuẩn bị ly giải do hoạt động liên tục của các enzym tự phân giải thành tế bào (autolysin và murein hydrolase) trong khi quá trình lắp ráp thành tế bào bị ức chế. Cefoxitin hoạt động chống lại nhiều loại vi khuẩn gram âm bao gồm cả vi khuẩn kỵ khí. Nhóm methoxy ở vị trí 7a cung cấp cho cefoxitin một mức độ ổn định cao khi có mặt các beta-lactamase, cả penicillinase và cephalosporinase, của vi khuẩn gram âm.

Hấp thu

• Không hấp thu qua đường tiêu hóa.
• Sau khi tiêm tĩnh mạch 1g, nồng độ cefoxitin trong huyết tương đạt 125 µg/mL trong 3 phút, 72 µg/ml trong 30 phút và 15 µg/mL trong 120 phút.
• Sau khi tiêm tĩnh mạch 2g, nồng độ cefoxitin trong huyết tương đạt 220 µg/mL trong 3 phút.

Phân bố

• Kháng sinh sau khi sử dụng sẽ khuyết tán vào: Dịch ngoại bào, dịch khớp, dịch màng ngoài tim, chất dịch màng phổi, chất nhầy, thủy dịch, mật, sữa mẹ, dây rốn và nước ối, xương, túi mật, tim, gan, phổi, nội mạc tử cung (myometrium), dịch não tủy.
• Liên kết với protein huyết tương: 65-80%.

Chuyển hóa

• Cefoxitin không trải qua quá trình biến đổi sinh học đáng kể, chuyển thành descarbamylcefoxitin.

Thải trừ

• Thời gian bán thải trong huyết tương: 45-60 phút.
• Ở những bệnh nhân suy thận có độ thanh thải creatinin từ 10 đến 30 mL/phút, thời gian bán thải vượt quá 6 giờ.
• Ở những bệnh nhân suy thận có độ thanh thải creatinin <10 mL/phút, thời gian bán hủy vượt quá 13 giờ.
• Khoảng 85% cefoxitin được bài tiết qua thận dưới dạng không đổi trong khoảng thời gian 6 giờ, dẫn đến nồng độ cao trong nước tiểu.

Nhiều báo cáo về khả năng tăng hoạt tính chống đông máu ở những bệnh nhân đang điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, một số loại kháng sinh có liên quan nhiều hơn, bao gồm fluoroquinolones, macrolide, tetracycline, cotrimoxazole và một số cephalosporin nhất định. Tuy vậy khi sử dụng cefoxitin vẫn cần lưu ý đến vấn đề này.

• Cefoxitin chống chỉ định với quá mẫn với cefoxitin hoặc với bất kỳ kháng sinh cephalosporin nào khác.
• Tiền sử quá mẫn nghiêm trọng (ví dụ như phản ứng phản vệ) với bất kỳ loại tác nhân kháng khuẩn beta - lactam nào khác (penicilin, monobactam và carbapenems).

Người lớn

Phạm vi liều lượng thông thường: IV 1 đến 2 g mỗi 6 đến 8 giờ.

Vết thương do vết cắn IV: 1 g mỗi 6 đến 8 giờ .

Nhiễm trùng mycobacteria (không lao, phát triển nhanh)

• Bệnh nhân không bị xơ nang: 2 đến 4 g hai đến ba lần mỗi ngày hoặc 200 mg/kg/ngày chia làm 3 lần (Liều tối đa hàng ngày: 12 g/ngày) như một phần của phác đồ điều trị kết hợp thích hợp. 

• Bệnh nhân xơ nang: 200 mg/kg/ngày chia 3 lần (Liều tối đa hàng ngày: 12 g/ngày) như một phần của phác đồ điều trị kết hợp thích hợp.

• Thời gian điều trị: Thời gian điều trị bằng đường tiêm là ≤12 tuần tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, khả năng dung nạp và các yếu tố cụ thể khác của bệnh nhân, sau đó là điều trị duy trì đường uống dài hạn. 

• Bệnh nhân nội trú: IV: 2 g mỗi 6 giờ cộng với doxycycline trong ít nhất 24 đến 48 giờ sau khi cải thiện lâm sàng, tiếp theo là doxycycline uống trong 14 ngày.

• Bệnh nhân ngoại trú: IM: 2 g một liều duy nhất cộng với probenecid uống, tiếp theo là doxycycline uống (có hoặc không dùng đồng thời metronidazole) trong 14 ngày.

Dự phòng phẫu thuật: IV: 2 g trong vòng 60 phút trước vết mổ. Có thể lặp lại liều trong 2 giờ nếu quy trình kéo dài hoặc mất máu quá nhiều. 

Người lớn suy thận:

Trẻ em

Liều dùng chung điều trị nhiễm trùng: Trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên: IM, IV

• Nhiễm trùng nhẹ đến trung bình: 80 mg/kg/ngày chia 6 đến 8 giờ một lần, liều tối đa hàng ngày: 4.000 mg/ngày

• Nhiễm trùng nặng: 160 mg/kg/ngày chia 6 giờ một lần; liều tối đa hàng ngày: 12 g/ngày.

Nhiễm khuẩn trong ổ bụng, phức tạp: Trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên: IV: 160 mg/kg/ngày chia 4 đến 6 giờ một lần, liều tối đa hàng ngày: 8 g/ngày 

Viêm phúc mạc, dự phòng cho bệnh nhân thẩm phân phúc mạc trải qua các thủ thuật tiêu hóa hoặc sinh dục: Trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên: IV: 30 đến 40 mg/kg, dùng 30 đến 60 phút trước khi làm thủ thuật; liều tối đa: 2.000 mg/liều.

Dự phòng phẫu thuật: IV:

Trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi, trẻ em và thanh thiếu niên: 30 đến 40 mg/kg 30 đến 60 phút trước vết mổ ban đầu, tiếp theo là 30 đến 40 mg/kg mỗi 6 giờ trong tối đa 24 giờ, liều duy nhất tối đa: 2.000 mg.

Đối tượng khác

Suy thận

Người lớn

Liều nạp: 1 đến 2g, tiếp theo là dùng liều duy trì theo CrCl.

Liều lượng duy trì:

• CrCl 30 đến 50 mL/phút: 1 đến 2g sau mỗi 8 đến 12 giờ.
• CrCl 10 đến 29 mL/phút: 1 đến 2g mỗi 12 đến 24 giờ.
• CrCl 5 đến 9 mL/phút: 0,5 đến 1g mỗi 12 đến 24 giờ.
• CrCl < 5 mL/phút: 0,5 đến 1g mỗi 24 đến 48 giờ.

Thẩm tách máu: Liều nạp: 1 đến 2g sau mỗi lần thẩm tách máu; liều duy trì như đã lưu ý ở trên dựa trên độ thanh thải creatinin.

Trẻ em

Trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên: Khuyến cáo về liều điều chỉnh qua thận dựa trên liều 20 đến 40 mg/kg/liều cứ sau 6 giờ.

• GFR > 50 mL/phút/1,73 m2 : Không cần điều chỉnh.

• GFR 30 đến 50 mL/phút/1,73 m2 : 20 đến 40 mg / kg / liều cứ 8 giờ một lần.

• GFR 10 đến 29 mL/phút/1,73 m2 : 20 đến 40 mg / kg / liều cứ 12 giờ một lần.

• GFR <10 mL/phút/1,73 m2 : 20 đến 40 mg / kg / liều mỗi 24 giờ.

• Thẩm tách máu ngắt quãng: Thẩm tách vừa phải (20% đến 50%): 20 đến 40 mg/kg/liều mỗi 24 giờ.

• Thẩm phân phúc mạc (PD): 20 đến 40 mg/kg/liều mỗi 24 giờ.

• Điều trị thay thế thận liên tục (CRRT): 20 đến 40 mg/kg/liều cứ 8 giờ một lần.

Thường gặp

Tiêu chảy.

Ít gặp

Sốc phản vệ, phù mạch, suy tủy xương, khó thở, tăng bạch cầu ái toan, đợt cấp của bệnh nhược cơ, viêm da tróc vảy, sốt, thiếu máu tán huyết, hạ huyết áp, tăng nitơ urê máu, tăng creatinin huyết thanh, tăng transaminase huyết thanh, viêm thận kẽ, vàng da, giảm bạch cầu, buồn nôn, độc với thận (tăng lên; với aminoglycosid), viêm tĩnh mạch, thời gian prothrombin kéo dài, ngứa, viêm đại tràng giả mạc, phát ban da, giảm tiểu cầu, viêm tắc tĩnh mạch, hoại tử biểu bì nhiễm độc, mày đay, nôn.

Lưu ý chung

• Thận trọng ở bệnh nhân có tiền sử quá mẫn không nghiêm trọng với các thuốc beta-lactam khác.
• Viêm đại tràng liên quan đến kháng sinh và viêm đại tràng giả mạc đã được báo cáo với gần như tất cả các chất chống vi khuẩn và có thể xảy ra với cefoxitin. Các loại nhiễm trùng này có thể ở mức độ nghiêm trọng từ nhẹ đến đe dọa tính mạng. Do đó, điều quan trọng là phải xem xét chẩn đoán này ở những bệnh nhân bị tiêu chảy trong hoặc sau khi dùng kháng sinh. 
• Trong những trường hợp đó, việc ngừng điều trị bằng cefoxitin và sử dụng các biện pháp hỗ trợ cùng với việc điều trị đặc hiệu cho Clostridium difficile nên được xem xét. Không nên dùng các sản phẩm thuốc ức chế nhu động ruột.
• Cần theo dõi chức năng thận nếu dùng cefoxitin kết hợp với các kháng sinh có khả năng gây độc cho thận khác (đặc biệt là aminoglycosid) hoặc với furosemide hoặc thuốc lợi tiểu acid etacrynic.
• Cefoxitin không được chỉ định trong điều trị viêm màng não.

Lưu ý với phụ nữ có thai

Chưa có chứng minh cefoxitin gây quái thai. Nhiều nghiên cứu cho thấy cefoxitin không gây dị tật hoặc độc tính ở trẻ sơ sinh. Chỉ nên dùng cefoxitin trong thời kỳ mang thai nếu cần thiết về mặt lâm sàng.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

Cefoxitin được bài tiết qua sữa mẹ nên ngừng cho con bú trong thời gian dùng cefoxitin để ngăn ngừa bất kỳ phản ứng dị ứng nào ở trẻ sơ sinh.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Cefoxitin có ảnh hưởng lớn đến khả năng lái xe và sử dụng máy móc vì khả năng xảy ra bệnh não gan.

Quá liều Cefoxitin và xử trí

Quá liều và độc tính

Có nguy cơ mắc bệnh não (Lú lẫn, rối loạn ý thức, co giật, cử động bất thường) trong trường hợp dùng quá liều hoặc giảm chức năng thận.

Cách xử lý khi quá liều

Dựa trên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để giảm liều kháng sinh hoặc chuyển sang sử dụng một kháng sinh khác.

Quên liều và xử trí

Nếu quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.